تردید در واشنگتن، تهدید در ریاض

 روابط ریاض و واشنگتن، هرگز در سال‌های اخیر این چنین پیچیده نبوده است؛ همزمان با حمایت‌های بی‌سابقه کاخ سفید از خاندان آل سعود، کنگره به فکر تنگ‌کردن عرصه بر ریاض است و ریاض هم با تهدید استفاده از ارزهای دیگر به جای دلار در معاملات نفتی، اقتصاد آمریکا را هدف گرفته است.
عربستان، در حالی به فکر حذف دلار از معاملات نفتی خود افتاده است که آمریکا، ‌به‌صورت پنهانی به برنامه هسته‌ای این کشور کمک کرده و سعودی‌ها تنها چند‌ماه با بهره‌برداری نخستین رآکتور هسته‌ای خود فاصله دارند. این تهدید سعودی‌ها، قطعا به اعضای کنگره آمریکا بهانه‌های بیشتری می‌دهد تا روابط بسیار نزدیک کاخ سفید با سعودی‌ها را زیر ذره‌بین ببرد و همچون قانونی که هفته پیش درباره جنگ یمن تصویب کرده است، آمریکا را از عربستان دور کند.

کنگره علیه ریاض
مصوبه روز پنجشنبه مجلس نمایندگان برای توقف حمایت کاخ سفید از عربستان در جنگ یمن، آخرین و مهم‌ترین اقدام علیه حمایت آمریکا از عربستان است. بعد از قتل سبعانه جمال خاشقچی روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول، یک‌دستی در حمایت از عربستان در واشنگتن ترک برداشته و کنگره برخلاف کاخ سفید، با تردید بیشتری به روابط با سعودی‌ها نگاه می‌کند.
به گزارش الجزیره، این قانون پیش‌تر در سنا به تصویب رسیده بود و حالا با 247رأی موافق در برابر 175رأی در مجلس نمایندگان مورد تأیید قرار گرفته است. واکنش کاخ سفید، به‌احتمال بسیار زیاد، وتوی آن توسط دونالد ترامپ خواهد بود. چنین کاری، قطعا اختلاف نظر درباره میزان همکاری با سعودی‌ها را در بین دولت و کنگره عمیق‌تر خواهد کرد. دولت آمریکا و کنگره، حتی بدون وتوی این مصوبه مجلس نمایندگان هم بر سر نحوه تعامل با عربستان سعودی اختلاف نظر دارند و  گزارش‌ ماه فوریه کمیته بازرسی مجلس نمایندگان درباره کمک هسته‌ای آمریکا به عربستان سعودی نشانه بارزی از آن است. در آن گزارش، مجلس نمایندگان به نقل از برخی منابع فاش کرد که دولت آمریکا نه‌تنها اجازه انتقال اطلاعات حساس هسته‌ای به عربستان سعودی را داده بلکه اصرار داشته توافق هسته‌ای با این کشور، هر چه زودتر به سرانجام برسد.
در چنین فضایی، انتشار عکس‌های ماهواره‌ای از رآکتور هسته‌ای عربستان، به نگرانی‌هایی درباره فعالیت‌های هسته‌ای این کشور دامن زده است.

یک خطر جدی هسته‌ای
براساس تصاویری که نخستین بار توسط بلومبرگ منتشر شده، رآکتور مورد اشاره در شهر علوم و فناوری ملک عبدالعزیر در اطراف ریاض، در مراحل پایانی ساخت خود به سر می‌برد. عربستان، برخی معاهدات بین‌المللی هسته‌ای را امضا نکرده و همین نگرانی‌ها درباره ماهیت فعالیت اتمی آن را بالا برده است. در خود آمریکا هم نگرانی‌ها درباره فعالیت هسته‌ای این کشور زیاد است و هفته گذشته برد شرمن، عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان در یک جلسه با حضور مایک پمپئو، به‌شدت از حمایت آمریکا از این فعالیت‌ها انتقاد کرد و با اشاره به قطعه قطعه کردن خاشقچی توسط سعودی‌ها خطاب به وزیر خارجه آمریکا گفت: «اگر نمی‌توانید به رژیمی با اره استخوان‌بر اعتماد کنید، نباید به همان رژیم با سلاح هسته‌ای هم اعتماد کنید.»

تهدید اقتصادی ریاض
کاخ سفید در حالی حمایت بی‌دریغ خود را نثار ریاض کرده است که درطرف مقابل، سیگنال‌های متفاوتی دیده می‌شود. آخرین نمونه آن، تهدید سعودی‌ها به حذف دلار از معاملات نفتی خود است.
 براساس گزارشی که رویترز به نقل از 3 منبع منتشر کرده، ریاض تصمیم دارد درصورتی که قانون ضد‌کارتل‌های تولید و صدور نفت موسوم به نوپک تصویب شود، دلار را از معاملات نفتی خود حذف کند. ریاض حتی با برخی کشورهای اوپک هم مذاکره کرده تا نظر آنها را جلب کند. براساس این قانون که نخستین بار حدود 20سال پیش مطرح شد، کشورهای صادرکننده نفت و نهادهای حاکمیتی که کارتل شمرده خواهند شد، قوانین آمریکا شامل حال آنها خواهد شد. این طرح بارها در کنگره مطرح شده است اما هرگز به مرحله رای‌گیری نهایی نرسیده است. ترامپ سال‌ها پیش در یک کتاب از این طرح استقبال کرده بود اما از زمانی که رئیس‌جمهور آمریکا شده است، درباره آن صحبت نکرده است.
 شانس اجرایی شدن این قانون در شرایط فعلی هم بسیار ضعیف است اما واکنش تند عربستان، نشانه‌ای از مخالفت جدی این کشور با چالش‌های حقوقی علیه اوپک است که آمریکا مطرح می‌کند. رویترز به نقل از یک منبع خود درباره واکنش احتمالی عربستان سعودی به تصویب این قانون نوشته است: «سعودی‌ها می‌گویند بگذارید آمریکایی‌ها نوپک را تصویب کنند. در این صورت، این اقتصاد آمریکاست که ازهم‌پاشیده خواهد‌شد.»


موج جدید بازداشت فعالان حقوق بشر
عربستان سعودی، در موج جدیدی از بازداشت فعالان حقوق زنان، ‌7 نفر را بازداشت کرد که 2 نفر از آنها تابعیت آمریکایی هم دارند. به گزارش بی‌بی‌سی، افراد بازداشت شده، نه فعالان شناخته شده که نویسندگان و بلاگرهایی هستند که درباره اصلاحات در عربستان مباحثی را مطرح کرده‌اند. گفته می‌شود یک نفر از این دستگیرشدگان زن و مابقی مرد هستند. تنها زن دستگیرشده، خدیجه الحربی، نویسنده سعودی است که باردار است. عربستان‌ ماه گذشته 10فعال حقوق زنان را که در سال2018 دستگیر شده بودند دادگاهی کرد. سرکوب فعالان حقوق بشر در عربستان، با انتقادهای جهانی مواجه است.