شادی‌های تئاتر 97

فهیمه پناه‌آذر/روزنامه‌نگار

در کنار تمام فراز و نشیب‌هایی که تئاتر ایران در سال97 سپری کرد، خبرهای امیدوارکننده‌ای هم وجود دارد؛ خبرهایی که نشان می‌دهد هنوز هم تئاتر جایگاه و خاستگاه و دوستداران خود را با تمام سختی‌هایش دارد و هنوز هم هنرمندان از اجرای نمایش‌هایشان با حداقل‌ها، خسته‌نشده و به‌کار خود ادامه می‌دهند.

 در کنار تعطیلی‌ چند تماشاخانه، شاهد تولد تماشاخانه‌های خصوصی دیگر نیز بودیم؛ تماشاخانه‌هایی که در تلاش برای اجرای هر چه بیشتر نمایش‌ها هستند. در سال97 نمایش‌های شاخص و پرطرفدار در این سالن‌های نمایشی روی صحنه رفت.

 حضور هنرمندان تئاتر جوان در عرصه تولید و اجرای نمایش یکی از خبرهای خوشی است که نشان از رشد کیفی و کمی این حوزه نمایشی دارد؛ رشدی که شاید برخی از هنرمندان و منتقدان بر عدم‌توازن عرضه و تقاضای آن نقد داشته باشند اما حضور نسل‌های جدید تئاتر با ایده‌های جدید می‌تواند نویدبخش باشد.
  امسال خانه تئاتر که بیش از 13صنف را در خود دارد، بالاخره به‌خود تکانی داد و برخلاف دوره‌های گذشته سعی کرد تا حضور بیشتری در جریانات و اتفاقات تئاتری کشور داشته باشد. این خانه بالاخره بعد از سال‌ها توانست خانه خود را به‌دست آورد و برخی از برنامه‌های خود را در ساختمان جدیدش برگزار کرده و تلاش‌اش بر این بود تا بتواند در ایجاد جریان نقشی داشته باشد.

   درست است که براساس نظرسنجی‌های انجام شده 88درصد از مردم هرگز پایشان به سالن‌های نمایش باز نشده اما در تهران حضور مردم در سالن‌های نمایش نشان می‌دهد که اگر تبلیغات و اطلاع‌رسانی و امکانات در شهرهای مختلف نیز وجود داشته باشد تئاترهای شهرستان هم تماشاگر خود را در شهرهایشان خواهند داشت. با این حال نمی‌توان فراموش کرد که مشهد، بوشهر، بندرعباس و... شهرهایی هستند که با ایجاد سالن‌های نمایش‌شان، تماشاگران خود را هم دارند. به امید روزی که تمام شهرهای بزرگ و کوچک مخاطب نمایش‌های شهرشان باشند.

  با نگاهی اجمالی به کارنامه نمایش‌های روی صحنه رفته؛ امسال را باید سال کنسرت-نمایش یا اپرا- نمایش خواند؛ چرا که برخی از تالارهای بزرگ نمایشی پایتخت میزبان نمایش‌هایی با گروه‌های بزرگ موسیقی و حرکت بودند؛ تئاتری که نامش را تئاتر لاکچری گذاشتند؛ بخشی که توانست تئاتر خصوصی را که البته هنوز از استاندارد آن فاصله دارد، تکانی بدهد. در این میان نمایش‌هایی نیز در تماشاخانه‌های خصوصی روی صحنه رفتند که با وجود موفقیت در جذب تماشاگر و فروش خوب در تماشاخانه‌های مختلف تهران روی صحنه رفتند.





  هر چند اقتصاد تئاتر هنوز مفهوم و معنای اصلی خود را در حوزه هنرهای نمایشی پیدا نکرده اما ورود بازیگران و برخی از سرمایه‌گذاران به این حوزه را نمی‌توان نادیده گرفت؛ تهیه‌کنندگان که خود بازیگر سینما یا تئاتر هستند و حالا برای تولید تئاتر سرمایه‌گذاری می‌کنند. در این میان کارگردانان تئاتری نیز حضور دارند که در بخش‌های بین‌المللی فعالیت دارند؛ کارگردانانی که با حضور در جشنواره‌های خارجی توانستند تئاتر ایران را به دیگر کشورها بشناسانند. امیررضا کوهستانی یکی از موفق‌ترین و شناخته‌شده‌ترین کارگردانان ایرانی در خارج از کشور است. او با بیش از ۲۰۰ اجرای خارجی در کشورهای مختلف و کسب جوایز مختلف از فستیوال‌های خارجی حضوری پررنگ در عرصه‌های بین‌المللی دارد.

   با همه این اوصاف هنوز هم تئاتر شهرستان و هنرمندان فعال هر شهر نیازمند حمایت‌های مالی و معنوی هستند. هنوز بعد از این سال‌ها بودجه تئاتر کفاف اداره گروه‌های نمایشی، تولیدات و... را نمی‌دهد. هنوز هم سختگیری‌ها براساس سلیقه‌ و علاقه وجود دارد. هنوز هم برخی از صنف‌های تئاتری از کمترین حمایت‌ها برخوردارند.