گیشه عیدانه

شبنم سیدمجیدی

اکران عید همیشه مهم بوده است؛ این رسم از قدیم‌ترها وجود داشت؛ همان زمان که خیلی از مردم در زمان نوروز دست بچه‌هایشان را می‌گرفتند و با پوشیدن لباس‌های نو از روز عیدشان یک دورهمی جذاب خانوادگی یا حتی فامیلی با چاشنی هنر و سینما درمی‌آوردند و برای فیلم‌ها صف می‌کشیدند. کلا رفتن به سینما در نوروز برای خیلی‌ها تبدیل به یک فرهنگ شده بود، برای همین یک‌جورهایی مهم بود که چه فیلمی در فهرست اکران نوروزی قرار بگیرد تا عیش آدم‌ها تکمیل شود. البته بدون شک اینکه یک فیلم در اکران نوروزی باشد، تضمین‌کننده فروش آن نیست و برعکس ممکن است فیلمی در زمان‌های به‌اصطلاح مرده سینما اکران شود و اتفاقا فروش خوبی هم داشته باشد. با این حال هنوز هم مثل یک رسم قدیمی تهیه‌کننده‌ها برای گرفتن اکران نوروزی سر و دست می‌شکنند. نگاهی به فهرست فیلم‌های شکست‌خورده و پیروز اکران نوروزی در دهه‌های 80 و 90 و میزان فروش آنها هم نشان می‌دهد که شاید این پافشاری برای گرفتن اکران عید بیراه نباشد.


در سال 80 بلیت سینما 700تومان بود. با 700تومان می‌شد در سینما استقلال یا عصرجدید تهران که در واقع از پررونق‌ترین سینماهای کشور در آن زمان بودند، فیلم دید، وگرنه که در خیلی سینماهای دیگر کشور با صرف 300تومان هم یک نفر می‌توانست به تماشای فیلم بنشیند. 278سینما با 312سالن نمایش در کشور فعال بودند و به‌طور کلی 21میلیون بلیت فروخته شد.


فیلم «دنیا» به کارگردانی منوچهر مصیری در اکران نوروز با بازی هدیه تهرانی و محمدرضا شریفی‌نیا صدرنشین این سال بود، اما در آخر سال به رتبه 3 از نظر میزان فروش کل سال رسید. شکست خورده نوروز هم فیلم «رنگ شب» به کارگردانی محمدعلی سجادی بود که فقط 60میلیون تومان فروش به‌دست آورد.



ترکیب سیدجواد رضویان، حدیث فولادوند و مجید صالحی در «شاخه گلی برای عروس» به کارگردانی قدرت‌الله صلح‌میرزایی باعث شد تا یکی از فیلم‌های پرفروش سال همان فیلمی باشد که برای اکران نوروز انتخاب شد. اما از آن طرف «دربه‌درها» و «سیمای زنی در دوردست» شکست‌خورده‌های بی‌چون و چرای اکران بودند.


«اخراجی‌ها» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی، نخستین فیلم در سینمای ایران بود که به فروش بالای 2میلیارد تومان دست یافت و البته تا آخر سال هم صدرنشین فروش باقی ماند، اما «شب به‌خیر فرمانده» انسیه شاه‌حسینی با موضوع دفاع‌مقدس یک شکست خورده به تمام معنا بود.


اخراجی‌ها در قسمت دوم خود باز هم رکورد فروش را شکست. این فیلم که بازهم اکران نوروزی را گرفت، توانست پرفروش‌ترین فیلم سال هم باشد و البته «بیست» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی که پرویز پرستویی، مهتاب کرامتی و علیرضا خمسه در آن ایفای نقش می‌کردند در اکران نوروز موفق نبود.


اخراجی‌ها برای بار سوم توانست اکران نوروزی را از آن خود کند و البته فروشی کمتر از قسمت قبلی به‌جا بگذارد، اما این فروش کمتر باعث نشد که تا پایان سال صدرنشین جدول باقی نماند. «جدایی نادر از سیمین» هم دیگر فیلم موفق اکران بود. و شاید طبیعی است که در رقابت با این دو فیلم، دیگر فیلم‌های نوروز در جذب مخاطب شکست خورده باشند.


باز هم نام مسعود ده‌نمکی در اکران نوروزی با فیلم «رسوایی» دیده می‌شود و البته بازهم بالاترین فروش سال متعلق به این فیلم است. «تهران 1500»و «حوض نقاشی» هم فروش نسبتا خوبی ثبت کردند، اما «قاعده تصادف» که از قضا بهترین فیلم از نگاه تماشاگران جشنواره فیلم فجر هم بود، در گیشه شکست سختی را تجربه کرد.


«ایران برگر» به کارگردانی مسعود جعفری‌جوزانی اکران موفق نوروز بود. «رخ دیوانه» هم تا حدود زیادی توانست موفق باشد، اما «روباه» که بهروز افخمی آن را ساخته بود و حمید گودرزی در آن بازی می‌کرد رتبه 44فروش سال را از آن خود کرد.


شاید بتوان این سال را یکی از ناموفق‌ترین سال اکران نوروزی دانست. تا پایان سال «ماجرای نیمروز»، به کارگردانی محمدحسین مهدویان در جدول اکران نتوانست رتبه‌ای بهتر از 9پیدا کند و بقیه فیلم‌های نوروز هم اصلا فروش خوبی را در مقایسه با دیگر فیلم‌های سال تجربه نکردند.


یکی از فیلم‌های به‌یادماندنی سینمای ایران، یعنی«من ترانه پانزده سال دارم» به کارگردانی رسول صدرعاملی در نوروز 81 اکران شد. من ترانه 15سال دارم در آخر توانست رتبه دوم فروش سال را به‌دست آورد. «قارچ سمی» به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور شکست‌خورده اکران نوروز این سال بود و با یک میلیارد تومان فروش در آخر سال، جایگاه 17فروش را به‌خود اختصاص داد.


«کما» در ژانر کمدی و درام به کارگردانی آرش معیریان و نویسندگی پیمان معادی با بازی امین حیایی، محمدرضا گلزار و حدیث فولادوند نه‌تنها پرفروش‌ترین فیلم نوروز بلکه پرفروش‌ترین فیلم سال بود. اما «علی و دنی» به کارگردانی وحید نیکخواه آزاد که پیش تر به عنوان تهیه‌کننده در سینمای کودک فعالیت داشت  شکست خورده اکران این سال بود.


«زیر درخت هلو» ساخته ایرج طهماسب، با بازی حمید جبلی، فاطمه معتمدآریا و خود ایرج طهماسب در این سال توانست رتبه سوم فروش آخر سال را به‌دست آورد. اما «یک تکه نان» کمال تبریزی با فروش 96میلیون تومان و کسب رتبه 30میزان فروش از کل فیلم‌های اکران‌شده در سال 85 شکست خورده بود.


اولین فیلم سینمایی پریسا بخت‌آور با نام «دایره زنگی» که اصغر فرهادی هم نویسنده آن بود، صدرنشین فروش نوروز شد و در آخر هم رتبه 2فروش سال را به‌خود اختصاص داد.

 اما در این سال فیلم «به همین سادگی» ساخته رضا میرکریمی که بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر هم بود در اکران شکست خورد.


فیلم «تسویه حساب » تهمینه میلانی با بازی مهناز افشار و لادن مستوفی در اکرانی که چندان پر رونق نبود در رتبه اول قرار گرفت. اما شکست خورده‌های این سال کم نبودند. 

فیلم‌های «طهران تهران» و «هیچ» در گیشه فروش  ناامیدکننده ظاهر شدند.


فیلم پرحاشیه «قلاده‌های طلا» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی و با بازی امین حیایی و محمدرضا شریفی‌نیا، فیلم موفق این سال در گیشه فروش بود. اما «فیتیله و‌ ماه‌پیشونی» در ژانر کودکان که آرش معیریان آن را ساخته بود، در اکران، فروش خوبی نداشت.


«طبقه حساس» به کارگردانی کمال تبریزی و فیلمنامه نویسی پیمان قاسم‌خانی و البته با نقش‌آفرینی رضا عطاران توانست یکی از فیلم‌های موفق سال باشد.
 فیلم‌های اکران بهار در این سال تقریبا توانستند فروش مناسبی داشته باشند.


رضا عطاران بدون شک می‌تواند فروش هر فیلمی را تضمین کند؛ حتی فیلمی مثل «من سالوادور نیستم» که منوچهر هادی آن را ساخته است. این فیلم نه‌تنها اکران نوروزی را داشت، بلکه همه رقبا را کنار زد و به فروش بی‌سابقه‌ای تا پایان سال دست یافت.


میزان فروش همه فیلم‌های اکران شده در سال 97برابر با 240میلیارد تومان بوده که می‌توان گفت سال خوبی برای سینمای ایران را رقم زده است. اما از آن طرف فیلم «فراری»  با وجود همه جوایزی که در جشنواره فجر گرفته بود، گیشه ناموفقی را پشت سر گذاشت.