توافق برای آرامش ارزی و شکست تحریم

با آشکار شدن میزان توافق‌های ارزی و بانکی انجام شده بین ایران و عراق امیدها برای گشایش مسیرهای جدید ورود ارز و همچنین شکست نسبی سد تحریم‌ها افزایش یافت.
به گزارش همشهری، همگام با تلاش برای آغاز به‌کار ساز و کار مالی مشترک با اروپا موسوم به اینستکس، دولت ایران برنامه‌ای را هم برای توسعه روابط منطقه‌ای، عمدتا مبتنی بر نقل و انتقال ارز و روابط تجاری، آغاز کرده است. به‌نظر می‌رسد با این اقدام محدودیت‌های نقل و انتقال‌های پولی ناشی از تحریم‌ها رفع شود. 

برهمین اساس و به‌دنبال تغییر استراتژی‌های تجاری و ارزی، پیش‌بینی می‌شود به‌زودی نقش عراق در مراودات ارزی با ایران به شکل مؤثری تغییر کند؛ البته هنوز از جزئیات توافق‌های انجام شده در عراق به‌طور دقیق اطلاعی در دست نیست و رئیس‌کل بانک مرکزی هم بعد از سفری که همراه رئیس‌جمهوری به عراق داشت به شکلی محدود و تلویحی از جزئیات توافق‌های انجام شده سخن گفت؛ اما آنطور که از خبرها بر می‌آید به‌احتمال زیاد از این پس عراق و دینار، جای امارات و درهم را در نقل و انتقال حواله‌های ارزی و همینطورتجارت در برخی ابعاد منطقه‌ای خواهدگرفت و این می‌تواند بر فشار تقاضا برای دلار هم کم کند، آنطور که از سخنان مسئولان برمی‌آید قرار است با توافق‌های انجام شده دینار نقش بسیار پر رنگ‌تری را در مقاصد تجاری ایران بازی کند.

از سال‌های پیش بخش عمده نقل و انتقال حواله‌های ارزی ایران از طریق صرافی‌هایی در دبی انجام می‌شود و درهم به‌دلیل سطح روابط تجار ایرانی در امارات یک ارز کلیدی برای ایران به شمار آمده است و حتی قیمت دلار در ایران متناسب با قیمت درهم سنجیده می‌شود اما بعد از اعمال تحریم‌ها علیه ایران، مشکلات زیادی بر سر نقل و انتقال حواله‌های ارزی ایران و تبدیل کردن آنها به دلار به‌وجود آمد. این موضوع نقل و انتقال‌های ارزی ایران را اکنون دچار مشکل کرده است. بر همین اساس سیاست‌های توسعه تجارت براساس ارز ملی 2کشور و همینطور ایجاد سازو کار مالی مشترک ایران و اروپا هم بر همین اساس دنبال می‌شود. 

در واقع به موازات تلاش برای ایجاد کانال مشترک مالی ایران و اروپا، دولت از طریق بانک مرکزی برنامه دیگری را هم آغاز کرده که مبتنی بر توسعه پیمان‌های ارزی منطقه‌ای است و روابط تجاری بر مبنای ارز‌های ملی 2کشور و بانک‌های مشترک انجام می‌شود.
بر همین اساس روز گذشته عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی که حسن روحانی، رئیس‌جمهور را در سفر به عراق همراهی کرده در بازگشت از عراق با اشاره به توافق‌های انجام گرفته با مسئولان عراقی تأکید کرد: با روندی که در روابط اقتصادی و تجاری ایران و عراق می‌بینم و آنچه با سایر همسایگان نظیر ترکیه، آذربایجان و افغانستان در حال شکل‌گیری است می‌توانم از شکل‌گیری یک تحول در ترکیب کالاها و خدمات صادراتی و مقاصد تجاری ایران خبر دهم.
او افزود: شکست سیاست تحریم آمریکا در عمل در حال تحقق است و به‌تدریج آثار آن در تغییر ساختار تجاری ایران در حال ظهور است. رئیس‌کل بانک مرکزی تأکید کرد: واکنش سریع فعالین اقتصادی و پشتیبانی سازمان‌های ذیربط دولتی تحقق این تحول را شتاب خواهد داد.
همتی تأکید کرد: الان در یک موقعیت ویژه برای استفاده از ظرفیت ملی برای پشتیبانی از تولید ملی و صادرات و کاهش اتکا به صدور نفت خام و واردات کالاهای ساخته شده قرار داریم که می‌تواند در شکست قطعی تحریم نقش‌آفرینی کند.

همتی همچنین در سخنان مهم دیگری گفت: ساز وکار متناسب با کانال معرفی شده از طرف 3 کشور اروپایی با نام سازوکار ویژه تأمین مالی و تجارت ­ (STFI) به‌زودی در تهران ثبت می‌شود.
او افزود: ثبت این شرکت به هیچ وجه به‌ معنای معطل شدن ایران برای عملیاتی‌شدن ساز وکار اروپا نیست و ما استراتژی اتخاذ شده خود برای نحوه تأمین مالی و تجارت در شرایط تحریم از طرق ویژه‌ای که طراحی کرده‌ایم به‌خصوص از طریق همسایگان و سایر شرکای تجاری را ادامه می‌دهیم. در همین رابطه مجید شاکری یک کارشناس اقتصادی درباره توافق‌های انجام شده در عراق گفت: یک توافق ارزی عالی در عراق انجام شده است البته نمی‌توان به ابعاد و جزئیات آن اشاره‌ای کرد اما می‌توان گفت اثرات این توافق فوری و آنی است و می‌تواند به سرعت دسترسی ما را به حواله‌های ارزی مان آزاد کند.
او با بیان اینکه دینار برای ایران ارز بهتری نسبت به درهم امارات است افزود: این تفکر جدید که ما باید از امتیاز‌های منطقه‌ای‌مان برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی مان استفاده کنیم کارساز است و می‌تواند به گشایش‌های اقتصادی منجر شود.

اثر توافق بر قیمت دلار 

پیش‌بینی می‌شود با انجام توافق‌های اقتصادی بانک مرکزی با کشور‌های منطقه به‌ویژه عراق، از حجم تقاضا برای دلار به‌دلیل جایگزین شدن سایر ارز‌ها در روابط تجاری کاسته شود و متناسب با کاهش تقاضا، قیمت دلار هم در بازار با کاهش مواجه شود. به‌نظر می‌رسد اثر این توافق‌ها به‌ویژه در سال آینده نمود عینی بیشتری داشته باشد.
در همین رابطه عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، با بیان اینکه قیمت واقعی ارز ٨ هزار تومان است، گفت: حباب نرخ ارز به‌زودی خواهد ترکید.مهرداد لاهوتی با تأکید بر اینکه به‌زودی با ترکیدن حباب نرخ ارز شاهد قیمت واقعی آن در بازار خواهیم بود، افزود: به‌زودی شاهد کاهش نرخ ارز در بازار خواهیم بود زیرا ادامه حباب ممکن نیست.
با این حال اصغر سلیمی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها هم با بیان اینکه دولت خواهان تثبیت قیمت ارز است که این اتفاق بعد از شروع دوباره کار ادارات ومدارس قابل تحقق و برآورد است گفت:باید ببینیم قیمت دلار تا نیمه اول سال آینده به چه سمتی پیش می‌رود اگر بتوانیم در این بازه شرایط را تثبیت کنیم و بحث کاهش ارز را دنبال کنیم درنیمه دوم شرایط بهتر خواهد شد.