بذری ماندگار در کشتزار تاریخ

امیرکاووس بالازاده ـ پژوهشگر و مدرس دانشگاه

نوروز جشن گرامی ایرانیان و از مناسبت‌های مشهوری است که در سراسر جهان آن را به نام کشور ما می‌شناسند. بی‌تردید هیچ رسم و آیینی تا به این پایه با طبیعت پیوند و پیوستگی ندارد. چیزی که در پیشینه و تاریخ این میراث باستانی بیش از همه به چشم می‌آید، تشخص و نمود آیین‌های کشاورزی است.
اگر هفت‌سین را بارزترین نماد نوروز بدانیم، واکاوی چند و چون آن در این‌باره روشنگر و تعیین‌کننده خواهد بود.
در گذشته، نیاکان ما برای آزمودن خاک و آب و هوا در پرورش گیاهان گوناگون برای اینکه بهترین نتیجه از برزگری عاید آنها شود، هفت گیاه را در مشتی خاک می‌کاشتند.
زمان این کار هم در واپسین روزهای پیش از بهار بود تا به این ترتیب با آمدن بهار بر آنها روشن شود در آن سال کدام گیاه رشد بهتری خواهد داشت.
علاوه بر این، عرضه محصولات، گیاهان و اجناس شرق دور در ظروفی ویژه بود. کل مجموعه حاوی جنس و ظرف را چینی می‌گفتند.
چینی تبدیل به سینی شده است و هفت‌سینی و بالاخره هفت‌سین.
تغییرات زندگی و تحولات اقلیمی، هفت‌سین را به شکل و شمایل امروز آن در‌آورده است.
همین تاریخچه مختصر از نماد روشن نوروز، کافی است تا ریشه آیین‌ها و سنت‌های کشاورزی را در آن بازشناسیم.
در مجموع نوروز میراثی گرانبهاست. بذری که در کشتگاه تاریخ نشانده شده ‌و امروز نشان از تلاش نیاکان ما در زمینه کشت و کار و تنوع فعالیت‌ها و آغاز و ابداع صنعت از رهگذر ساخت وسایل و لوازم مورد نیاز کشتگری و ایجاد قنات و کاریز دارد.