رنگ نوروز در استان‌های جنوب شرقی

راضیه زنگی‌آبادی - سید امیرحسین عظیمی|  خبرنگار:


استان های جنوب شرقی جزو نقاط گردشگرپذیر کشور هستند. در ادامه ظرفیت های گردشگری سه استان استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان را می خوانید. 

کرمان استان پهناوری است که دیدنش خالی از لطف نیست. شهداد با گرمای سوزانش و بافت پوشیده از برف  برای گردشگران دیدنی است. 


جاذبه‌های گردشگری کرمان 

اولین شهر در ورودی کرمان انار نام دارد. شهر انار در میان راه یزد - رفسنجان و بر سر دوراهی تهران - بندرعباس و تهران – کرمان قرار گرفته است. فاصله این شهر تا مرکز استان (شهر کرمان) 267 کیلومتر (3ساعت و 26دقیقه) از مسیر زرند است. یک مسیر دیگر که سریع‌تر به کرمان می‌رسد، گذر از رفسنجان است. 216 کیلومتر فاصله این دو شهر است.  اگر در انار ماندگار شدید می‌توانید به کاروانسرای شاه‌عباسی سر بزنید. 

زرند

از انار تا زرند 182 کیلومتر است. اگر به دوره قبل تاریخ علاقه‌‌مند هستید، می‌توانید به موزه دایناسورها که محل نگهداری بقایای کشف‌شده این حیوانات در روستای دشتخاک و ده علیرضاست، سری بزنید. فاصله آن تا زرند 35 کیلومتر است. از جاذبه‌های این شهر می‌توان به حسینیه قلعه، بازار وکیل و سهرابی، خانه ارجمند، امارت چهاربرج یزدان‌آباد، مقبره عبدالسلام زرندی و مجموعه دیلمقانی اشاره کرد. 

بزقرمه، چلوگوشت زرندی، آش آماچو، سوهان زرندی، کماچ سهن، کلمپه و روغن جوشی از خوراکی‌ها و سوغات‌های این شهر هستند که پیشنهاد می‌کنم از بزقرمه آن نگذرید .  

رفسنجان

شهر بعدی رفسنجان است. خانه خشتی حاج‌آقاعلی (بزرگ‌ترین خانه خشتی جهان) در فاصله 6 کیلومتری شهر، نزدیک روستای قاسم‌آباد قرار دارد که از ساعت 8 صبح تا 10 شب قابل بازدید است. این موزه تاریخی دارای 86 اتاق (هفت‌دری، پنج‌دری، سه‌دری و پستو) است. 

سعی کنید «دره راگه» را که در مسیر انار به رفسنجان، در ۲۰ کیلومتری این شهر واقع شده است، از دست ندهید. از آنجایی که گردشگران باید متناسب با فصل سفر کنند دره راگه در فصل بهار (اول فروردین تا اول خرداد) برای بازدید مناسب است. به دلیل خشکسالی‌های اخیر آب این منطقه کمتر شده است. وجود ستون‌هایی با ارتفاع ۱۰۰ متر از ویژگی‌های منحصر به فرد دره راگه است. مخروط‌های نوک‌تیز و کله‌قندی، ستون‌ها و ستونک‌های فرسایشی، آرک‌ها و تیغه‌ها و دیواره‌های نواری که ارتفاع آن‌ها در برخی نقاط به صد متر نیز می‌رسد، از جمله بخش‌های خاص این منطقه است. 


کرمان

مرکز استان شهر بعدی است. تاریخ را با قدم زدن در مجموعه گنجعلی‌خان، مجموعه وکیل و بازار بزرگ تجربه کنید. گنبد جبلیه در جنگل قائم، یخدان مؤیدی در خیابان ابوحامد، آتشکده زرتشتیان، قلعه دختر و قلعه اردشیر در خیابان زریسف، باغ‌موزه هرندی در چهارراه طهماسب‌آباد، باغ فتح‌آباد (بیگلربیگی) در 25کیلومتری مرکز کرمان که معروف به خواهر باغ شاهزاده است از آثار تاریخی این شهر هستند. 

سعی کنید یک روز را برای مجموعه گنجعلی‌خان و بازار اختصاص دهید زیرا ارگ، حمام گنجعلی‌خان، موزه بانو بی‌بی‌حیاتی و چای‌خانه وکیل همه در همین مجموعه هستند. 
می‌دانم از پته کرمان زیاد شنیده‌اید. هنر کرمان در دست پته‌دوزان کرمانی است که بازار گنجعلی‌خان بهترین مکان برای خرید این دست‌دوز اصیل است. ظروف مسی، ادویه و قاووت‌های مختلف هم در همین بازار با بهترین قیمت فروخته می‌شوند. 


سیرچ - شهداد

ندیدن شهداد یعنی ندیدن کرمان. کلوت‌ها انبوهی از تله‌های خاک هستند که از فرسایش باد، آب و خاک در گرم‌ترین نقطه زمین به وجود آمده‌اند. 
از سیرچ تا شهداد حدود 50 کیلومتر و از شهداد تا کلوت‌ها 80 کیلومتر فاصله است. کوه‌های اندوهجرد در مسیر سیرچ تا شهداد زیبایی‌های خاص خود را دارند. آب‌انبار، قنات، کاروانسرا‌های قدیمی، جدید و کلوت‌ها از جاذبه‌های شهداد است. اکوکمپ‌هایی هم با چادر در روستای «شفیع‌آباد» برای گردشگران آماده شده است. مسافران می‌توانند از آفرود، موتورسواری، شترسواری در کلوت‌های شهداد لذت ببرند. 


ماهان

ماهان شهر شاهزاده‌های قاجار در فاصله 30 کیلومتری کرمان قرار دارد، به نظر نمی‌رسد کسی نام باغ شاهزاده را نشنیده باشد. این عمارت سبز در میانه کویر، در 2 کیلومتری شهر ماهان قرار دارد. مسافران برای استراحت باید به شهر ماهان بیایند، آستانه شاه‌نعمت‌الله‌ولی و خانه شترگلو در این شهر قرار دارد.


راین و بم

82 کیلومتر بعد از سکنج به راین می‌رسیم که جاذبه‌های گردشگری آن کلوت‌های مریخی، ارگ راین (نمونه‌ای از ارگ بم) و آبشار است که با خودرو می‌شود تا پای آب رفت. منطقه بعدی کشیت از توابع شهرستان گلباف است. از کشیت تا بم 184 کیلومتر فاصله است. در خیابان‌های بم که قدم می‌زنیم می‌توانیم آثار زلزله را به چشم ببینیم. ارگ قدیم بم که خشت به خشتش متلاشی شده بود، ذره به ذره‌اش بازسازی شده و می‌توانید گذر غم مردمان این شهر را از بالاترین نقطه این بنای جهانی ببینید. ارگ جدید هم در فاصله 10 کیلومتری از شهر در جاده بم- نرماشیر قرار دارد. 


سفر به سیستان و بلوچستان بهشت گردشگری ایران

سیستان و بلوچستان سرزمین نخل و آفتاب، دریا و بندر، جنگل و کوه است و جاذبه‌های فراوانی دارد که در کمتر جایی این گردهمایی طبیعی در آن دیده می‌شود. افکار عمومی و مرکزنشینان تا همین چند سال پیش نگاهی امنیتی به این استان داشتند اما حالا، به لطف وجود  شبکه‌های اجتماعی و تبلیغ جاذبه‌های منحصر به فرد آن، این نگاه‌ها تغییر یافته است.سیستان و بلوچستان، پهناورترین استان ایران، هرچند در محرومیت رکورددار است، در جاذبه‌‌های طبیعی و گردشگری همتا ندارد. در این گزارش به برخی از دیدنی های استان نگاهی می اندازیم. 


بزمان

در 260 کیلومتری شهرستان بم به اولین نقطه سیستان و بلوچستان، یعنی بزمان، می‌رسید. 30 کیلومتر بعد از بزمان به سمت شهرستان دلگان، چشمه آبگرم بزمان را خواهید دید. آب‌تنی‌ بعد از پیمودن یک راه طولانی می‌تواند حسابی حالتان را جا بیاورد. 


بمپور

از بزمان تا بمپور نیز 85 کیلومتر راه است. بمپور در سال جاری به جمع شهرستان‌ها پیوسته و بیستمین شهرستان سیستان و بلوچستان شده است. در بمپور قلعه قدیمی، باغ خالصه و رمل‌های پشت قلعه را می‌بینید. 


ایرانشهر؛ قلب بلوچستان

جاده محمدان به ایرانشهر، قلب بلوچستان، ۱۳ کیلومتر است. قلعه ناصر، بقعه سید مهدی و جاده بین مزارع خیرآباد از جاذبه‌های این شهر محسوب می‌شوند. 
ایرانشهر قلب صنایع ‌دستی بلوچستان و سوغات سفر شما نیز سوزن‌دوزی، حصیربافی و معرق صدف است. 


کنارک؛ قطب صید و صیادی ایران

به دوراهی کنارک و چابهار که رسیدید، اول به شهرستان کنارک بروید و از جاذبه‌های منحصر به فرد آن دیدن کنید. سپس برگردید و به چهاربهار، تنها بندر اقیانوسی ایران که تعریفش را زیاد شنیده‌اید، بروید. از دوراهی تا کنارک حدود 10 کیلومتر راه است. کنارک شهر لنج و قطب صید و صیادی است و جزو 50 بندر کددار جهان در صید تن‌ماهیان رده‌بندی شده است. صیادان کنارک عمدتا در آب‌های بین‌المللی (اقیانوس هند از سودان و شاخ آفریقا) به صید می‌پردازند. در بازار ماهی‌فروشان کنارک هر نوع ماهی تازه‌ای به چشم می‌خورد، از حور و گیدر تا میش‌ماهی و ماهی سفید. می‌توانید دقایقی را هم در اسکله کنارک به ‌نظاره صیادانی بنشینید که روزی خود را در دریا می‌جویند. اسکله سنگی و ساحل ماسه‌ای کنارک منحصر به فرد است.
از کنارک به بندر پزم و دیدن اسکله پزم، سواحل مرتفع، غارهای منحصر به فرد و سواحل ماسه‌ای و صخره‌ای آن بروید. اقامتگاه بوم‌گردی زبیر هم در همان‌جا قرار دارد. 


نادرترین پدیده ژئوتوریسمی ایران؛ گل‌فشان

از پزم به کهیر بروید و باغ‌های میوه‌های گرمسیری را ببینید. موز، مرکبات، چیکو، انبه، نارگیل، گواوا، کنار، تمرهندی و خرما از انواع میوه‌های گرمسیری سواحل مکران هستند. اقامتگاه بوم‌گردی بلوچ‌زاده در کهیر قرار دارد. در چند کیلومتری کهیر به روستای چگردان لاش می‌رسید و اولین گِل‌فشان را می‌بینید. در آنجا گِل مانند آتشفشان و همراه با حباب از دل زمین به ‌بیرون می‌پرد. هرچند گل‌فشان بلبلوک به اندازه گل‌فشان تنگ معروف نیست، اما به همان اندازه خوب است. بعد از چگردان لاش به تنگ می‌رسید. 

در فاصله 90 کیلومتری کنارک، بعد از کهیر، در تنگ با اصلی‌ترین کوه گل‌فشان ایران مواجه می‌شوید. گل‌فشان، یکی ‌از پدیده‌های کم‌نظیر ژئوتوریسمی جهان، منتظر شماست. گل‌فشان تنگ از معدود گل‌فشان‌های فعال جهان به شمار می‌رود و معروف‌ترین گل‌فشان جنوب ایران است که به گل‌فشان ناپگ بین مردم محلی شهرت دارد. گِل‌های گل‌فشان خواص درمانی دارند و برای بهبود بیماری‌های پوستی، انقباض عروق، دردهای مفصلی، کمردرد و گرفتگی عضلات موثرند. 

تلاقی کویر و دریا، درخت انجیر معابد و صخره کِشتی‌شکل تنگ هم منحصر به فرد هستند. تنگ جایی است دنج برای عکاسی. اقامتگاه‌های بوم‌گردی زبرجد و نیکخواه هم در آنجا قرار دارند. از تنگ می‌توانید به بخش زرآباد که غربی‌ترین نقطه سیستان و بلوچستان است، بروید. این بخش مأمن میوه‌های گرمسیری به ‌ویژه موز است. در زرآباد بیش ‌از هر چیز دیگری موزستان‌ها نظر شما را جلب می‌کنند. موزهای زرآباد بی‌نظیر و ساحل ماسه‌ای آن هم دیدنی است. 


برو به درک

آخرین نقطه این مسیر دَرَک است که از زرآباد 10 کیلومتر فاصله دارد. در درک بیابان به اقیانوس می‌رسد و ترکیب رنگی منحصر به ‌فردی ایجاد می‌کند. درک پاک‌ترین ساحل ایران است و در آن‌ مجموعه‌ای از درختان نخل، چش و کرت (انجیر معابد)، انواع هندوانه و ذرت به ‌طرز اعجاب‌انگیزی در کنار آب شور دریا می‌رویند. اگر اهل وب‌گردی باشید حتما در ماه‌های اخیر هشتگ «برو به درک» را زیاد دیده‌اید. 


چابهار و تیس

در مسیر بازگشت از درک به چابهار 200 کیلومتر راه پیش رو دارید. در 10 کیلومتری چابهار، وقتی با گذشتن از گیت به منطقه آزاد وارد می‌شوید، می‌توانید در روستای آبکان استراحت کنید. در 5 کیلومتری چابهار به تنها روستای منطقه آزاد چابهار بروید؛ تیس؛ جایی که پیونددهنده تاریخ و تمدن و طبیعت است.  

تیس مرکز تمدن مکران است و به گواه کارشناسان، حداقل 7 هزار سال قدمت و 10 اثر ثبت ملی دارد. از جاذبه‌های بی‌نظیر آن قلعه پرتغالی‌هاست که نماد مبارزه دلاورمردان جنوب با استعمار است. از دیگر جاذبه‌های مهم تیس غارهای سه‌گانه بان میسیتی، قبرستان رمزآلود جن‌ها و مسجد تاریخی جامع اهل سنت است. ساحل و اسکله ماهیگیری تیس هم آرامش خاصی دارد. پارک ساحلی لپبار، مقبره سید غلام رسول، موزه تاریخی، ساختمان قدیمی پست و گمرک، دریا کوچک و دریا بزرگ جاذبه‌های شهر چابهار هستند که مهم‌ترین آنها دریا بزرگ است؛ جایی که اعجاز خداوندی با آبفشان‌ها و موج‌فشان‌های با ارتفاع گاه 3 متر دقایقی شما را میخکوب می‌کند.


بندر بریس

 بعد از تالاب لیپار به بندر بریس می‌رسید که ساحل صخره‌ای آن منحصر به فرد است. اقامتگاه بوم‌گردی پرهیزگار هم در بریس قرار دارد. از تالاب لیپار تا گواتر که شرقی‌ترین نقطه ایران است، در مریخ به‌ سر می‌برید. در حالی که در سمت راست جاده با خرچنگ‌ها، ماهی‌ها، پرنده‌های رنگارنگ و درختان متنوع زندگی در جریان است، در سمت چپ کوه‌های مریخی قرار دارند و دریغ از یک بوته سبز. این جاده‌ ساحلی اعجاب‌آور است. کوه‌های مریخی حداقل 5 میلیون سال قدمت دارند و ارتفاع آنها متغیر است؛ در برخی نقاط به 5 متر و در برخی دیگر به بیش ‌از 100 متر می‌رسد. کوه‌های بیابانی مریخی با رنگ عمدتا زرد چشم هر بیننده‌ای را نوازش می‌دهد. البته تابش نور خورشید موجب رنگارنگ شدن و جلا یافتن این کوه‌ها نیز می‌شود.


دیدنی‌های هرمزگان

در میان استان‌های جنوب شرقی هرمزگان بیشترین گردشگر را دارد. در زیر به برخی از جاذبه‌های آن اشاره می‌شود.


باغ شهر فین 

یکی از پرجاذبه‌ترین روستاهای استان هرمزگان مانند قلاتوئیه، تاشکورد و گنج است. شاید برایتان جالب باشد که به فاصله چند کیلومتر دورشدن از استان فارس، چطور لهجه و پوشش مردم تغییر می‌کند. فین در فاصله ۴۵ کیلومتری پاسگاه گلوگاه قرار دارد. این شهر با فضای وسیع و نخلستان‌های متراکم و خیابان‌های عموما عاری از بدنه ساختمانی به عنوان یکی از نمونه‌های نادر و واقعی باغ‌شهر کشور است.

اغلب اماکن شهر در میان نخلستان‌ها ساخته شده است، ‌طوری که خیابان‌ها و دسترسی‌های شهر به‌مثابه شبکه‌های ارتباطی یک پارک بزرگ مورد استفاده اهالی شهر قرار گرفته است.  اقامتگاه بوم‌گردی شبانه مارم در روستای ماروم یکی از بهترین و مناسب‌ترین اماکن دیدنی هرمزگان است شما می‌توانید با اقامتی کوتاه در این روستا لذت تماشای آبشار آن را از دست ندهید. همچنین 2 آسیاب قدیمی در جوار این چربه، قلعه تاریخی، چشمه‌های آبگرم و باغستان‌های فین، مجتمع گردشگری مشتمل بر محدوده پارک ملت، استخر آقایان و بانوان و مجموعه کوهستان پارک که در ضلع شمال شرقی شهر و در انتهای خیابان ملت واقع شده از جاهای دیدنی این شهر است. 


 کوهستان گنو 

کوهستان گنو یکی از جاذبه‌های گردشگری نزدیک بندرعباس است. چشمه آبگرم گنو نیز از لحاظ امکانات رفاهی جزو چشمه‌هایی در ایران است که سهم قابل توجهی در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد. امکانات تفریحی و آب‌درمانی گنو و با مساحت ۳۰ هکتار و با ظرفیت پارکینگ ۱۶ هزار خودرو از نقاط قوت این مجتمع است. هتل ۲۸ واحدی، مجتمع تجاری، رستوران و سفره‌خانه سنتی، پیست دوچرخه‌سواری، درشکه‌سواری و سوارکاری از جمله دیدنی‌های این تفرجگاه است.


بندرعباس

بندرعباس به عنوان نگین بنادر شرقی خلیج‌ فارس، جاذبه‌های دیدنی بسیاری دارد. بازارهای سرپوشیده، پارک‌های ساحلی، اماکن تاریخی مانند معبد هندوها، موزه مردم‌شناسی، حمام گله‌داری و عمارت کلاه‌فرنگی از نمونه اماکنی است که برای تعطیلات ایام نوروز گزینه خوبی است حتی اگر ساکن بندرعباس هستید. اگر می‌خواهید کمی حرفه‌ای‌تر این شهر را ببینید، رفتن به پاتوق‌های بندر را پیشنهاد می‌دهیم؛ جایی که افراد کهنسال در آن بیتوته می‌کنند. این بار به‌ جای رفتن به رستوران‌های لاکچری و شیک، به چند اغذیه‌فروشی سنتی بروید.

 اگر در مرکز شهر هستید، بعد از عبور از هتل هرمز دنبال اغذیه‌فروشی روبه‌روی اداره آگاهی جنب نانوایی بگردید و با نان‌های محلی خوشمزه جنوب آشنا شوید. از نان رته، توموشی بگیر تا نان سولاغ همه را با چاشنی‌های جنوبی مثل مهیاوه امتحان کنید. اگر هم اطراف ساحل هستید، سری به چهارراه نخل ناخدا بزنید. آنجا نیز اغذیه‌فروشی محلی خواهید یافت که مخصوص گردشگران است و بیشتر نان‌های محلی در آنجا پخت می‌شود. اگر قصد برپا کردن چادرهای مسافرتی دارید، حتما در نقاط تعیین شده که دارای ایستگاه پلیس، خدمات مسافرتی مانند دوش حمام و توالت است چادر خود را برپا کنید. 


قشم، سرزمین عجایب

قشم بزرگ‌ترین جزیره ایران و خلیج فارس است که در تنگه هرمز قرار دارد و به ‌دلیل داشتن غارها، جنگل‌ها، دره‌ها، سواحل زیبا و مراکز خرید یکی از بهترین مقاصد گردشگری در ایران است. 
این جزیره با مساحت ۴۲ کیلومترمربع در ۸ کیلومتری بندرعباس واقع شده است که نقاط دیدنی آن خالی از لطف نیست.


دره ستارگان

در ضلع جنوب شرقی جزیره‌ قشم، دره‌ای سنگی و بسیار زیبا به نام «ستارگان» وجود دارد. این دره به عنوان بخشی از ژئوپارک جزیره قشم که تنها ژئوپارک خاورمیانه است، در یونسکو به ثبت رسیده است، اما جالب‌ترین نکته درباره‌ این دره زیبا افسانه‌هایی‌ است که از نسلی به نسلی دیگر در بین مردم قشم چرخیده است و این افسانه حاکی از آن است که در سالیان قبل، ستاره‌ای از آسمان به این نقطه سقوط کرده و خاک و ماسه‌ها را با خود بالا آورده و باعث سکونت اجنه در این مکان شده است.


جنگل حرا

دنیایی از شگفتی در جای جای ایران یافت می‌شود و یکی از شگفت‌انگیز‌ترینِ این اسرار «جنگل حرا» است که نامش با جزیره‌ قشم عجین شده است. به جرأت می‌توان گفت نمونه‌های بسیار اندکی که تعداد آنها به انگشتان دست هم نمی‌رسد، از این نوع جنگل موجود است. 
جنگل‌ حرا عمری ۳۰ تا ۴۰ میلیون ساله دارد و از عجایب هفت‌گانه جزیره قشم محسوب می‌شود. این جنگل‌ از بندر لافت تا روستای سهیلی 7236 هکتار وسعت دارد. 


 قلعه‌ی پرتغالی‌ها

گوشه به گوشه‌ خلیج همیشه فارس را نگاه کنید، دیوار‌های قطوری دیده می‌شود که یادگاری ا‌ست از استعمار‌گری‌های پرتغالی‌ها. احداث این قلعه به دست «آلفونسو آلبرکرک» یکی از دریانوردان مشهور پرتغالی، باعث چیرگی پرتغالی‌ها بر جزایر دهانه‌ خلیج فارس به مدت ۱۱۰ سال شد. 


تنگه چاهکوه

یکی از بخش‌های منحصر به فرد جزیره‌ قشم که کمتر آدمی نظیر آن را دیده «تنگه‌ چاهکو» است. مردم محلی به دلیل دارا بودن تعداد زیادی چاه در این دره منحصربه‌فرد، نام چاهکوه را برای این مکان برگزیده‌اند. 


دره تندیس‌ها

یکی دیگر از مکان‌های جادویی که به بام جزیره‌ قشم نیز معروف است، «دره‌ تندیس‌ها» است. این دره که در جنوبی‌ترین قسمت‌های جنگل حرا واقع شده است، یکی از جاذبه‌های اصلی ژئوپارک قشم محسوب می‌شود.  در این دشتِ خشک که ترک‌های گِلی آن را پوشانده زمانی دریا وجود داشته و آبزیان زیادی در آن می‌زیستند، اما بنا بر تغییرات آب و هوایی، آب این منطقه خشک شده و سبب به وجود آمدن دره تندیس‌ها شده است. 


 غار نمکدان

در دورترین نقطه‌ جزیره‌ قشم، بزرگ‌ترین غار نمکی جهان به نام «غار نمکدان» قرار گرفته که طول آن ۶ کیلومتر شناسایی شده است.
اگر از فاصله‌ای دور دست به این غار بنگرید، لحظه‌ای تصور می‌کنید که منطقه‌ برفی را مشاهده می‌کنید که کاملا از یخ پوشیده شده است، اما این تصورات حاصل انعکاس نور قندیل‌های نمکینی است که در دهانه‌ غار ایجاد شده است.