نوروز در سرزمین تاریخ و طبیعت

فتانه احدی|  البرز-خبرنگار:

البرز زیبا می‌تواند مامنی آرامش‌بخش برای مسافران باشد. شاید بسیاری از مسافران از جاذبه‌های گردشگری این استان، روستاها و طبیعت بکرش و از مکان‌های تاریخی با قدمت چند هزار ساله‌اش خبر نداشته باشند. اینها موهبتی خدادادی برای مردم این سرزمین زیباست. شهر کرج نیز با داشتن مراکز خرید درخشان در نقاط مختلف شهر، رستوران‌ها، فست‌فوت‌ها، کافه‌ها و باغ‌های خانوادگی می‌تواند مقصد گردشگری دلپذیری باشد. خبر خوش این‌که برای ایام نوروز برخی مکان‌های تاریخی که در طول سال به دلیل بازسازی تعطیل بود، پذیرای مسافران نوروزی است. 

از آنجا که کرج به لحاظ اقلیمی تحت تاثیر ارتفاعات البرز و دره چالوس و رودخانه کرج قرار دارد، انواع محصولات و میوه‌ها مثل توت درختی، انگور، فندق، سنجد، خرمالو، عناب و ازگیل را می‌توان در این شهر یافت. جاده چالوس، که به‌جرات می‌توان گفت از زیباترین جاده‌های جهان است، کاخ شمس، کاروانسرای شاه‌عباسی در مرکز شهر، پیست اسکی دیزین، باغ پرندگان، دریاچه سد امیرکبیر، غار یخ‌مراد که یکی از غارهای نادر و زیبای کشور است و هنوز هیچکس نمی‌داند دقیقا چند متر طول دارد، پارک جنگلی جهان‌نما و کاخ سلیمانیه از دیگر مناطق گردشگری کرج محسوب می‌شوند.


ظرفیت‌های گردشگری استان

البرز دارای ظرفیت‌های گردشگری متعددی است که تاکنون کمتر شناخته شده است. از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی استان می‌توانیم به «تپه ازبکی» اشاره کنیم. محوطه‌ای تاریخی- باستانی که از دوران نوسنگی تا دوران صفوی محل سکونت انسان‌ها بوده و یکی از جاذبه‌های تاریخی استان با پتانسیل ثبت در فهرست میراث جهانی است.


پروازهای خاطره‌ساز

«فرودگاه آزادی» در نظرآباد محل پرواز هواپیماهای سبک و فوق سبک است. این هواپیماها با توجه به پتانسیل‌های پروازی که دارند امکان پرواز به شمال و جنوب و جزیره کیش را دارند. پروازهایی خاطره‌انگیز بر فراز البرز.


سرزمین تاریخ و طبیعت

برغان در ساوجبلاغ، از روستاهای هدف گردشگری استان است. در این روستا جاذبه های فراوانی وجود دارد. پل صفوی و مسجد اعظم برغان، دو درخت کهنسال چنار با بیش از ۵۰۰ سال سن، از دیدنی های میراث های طبیعی این روستا هستند. همچنین آلوی برغان شهرت ملی دارد و به عنوان دانش سنتی آلو در برغان ثبت ملی شده است.


تالاب زیبای صالحیه

«تالاب صالحیه» از دیگر جاذبه‌های زیست‌محیطی استان در نظرآباد واقع شده و هرساله به‌ویژه در فصل مهاجرت پرندگان پذیرای انواع مختلف آنهاست. این تالاب با توجه به آرامش منطقه بسیار مورد توجه پرندگان است و هر سال تعداد زیادی پرنده به  این مکان مهجرت می‌کنند.


روستای برغان

یکی از روستاهای تاریخی و گردشگری شهر کرج در مسیر اتوبان قزوین- کرج، روستای برغان است. روستایی که علاوه بر زیبایی‌های طبیعی و گردشگری، از نظر تاریخی نیز حرف‌هایی برای گفتن دارد. آب و هوای این روستا به دلیل قرارگرفتن در رشته‌کوه‌های البرز در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است. این روستا در فاصله ۱۳ کیلومتری شمال غربی شهر کرج قرار دارد.

رودخانه‌های شاهرود و سنج که از کوه‌های البرز مرکزی سرچشمه می‌گیرند، از کنار این روستا می‌گذرند. روستای برغان قدمتی طولانی‌تر از کرج دارد و به دوره قاجار برمی‌گردد. برای رفتن به روستای برغان دو مسیر وجود دارد؛ یا از کرج ـ رجایی‌شهر، جاده آتشگاه به سمت این روستا بروید یا از اتوبان کرج ـ قزوین، تابلوی کردان را که دیدید به سمت راست و پس از کردان به سمت برغان بروید. در مورد سوغاتی‌های معروف روستا هم می‌توان به آلوی برغان، عسل، توت و لبنیات اشاره کرد. بازدید از این روستا در هر فصل زیبایی‌های خاص خود را دارد؛ در فصل بهار، زیبایی‌های این روستا با شکوفه‌های درختان و گل‌های زیبا تزئین می‌شود، در فصل تابستان برای فرار از گرما پناهگاه خوبی است، در فصل پاییز برای دیدن پاییز هزاررنگ روستا و در فصل زمستان برای برف بازی بهترین مقصد است.


بنایی به‌یادگار مانده

 از قاجاریه«کاخ سلیمانیه» در کرج بنای تاریخی مربوط به دوران قاجار و اولین بنای پیلوت‌دار ایران به حساب می‌آید. تنها نقاشی موجود از آغامحمدخان قاجار در این بنا کشیده شده و این بنا را در جهان منحصربه‌فرد کرده است. 


خانه پرندگان چهارباغ

«باغ پرندگان چهارباغ» با پرندگان زینتی و کمیاب یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری استان البرز و شهرستان ساوجبلاغ به حساب می‌آید.


میدانک و جاذبه‌های آن

«سد امیرکبیر» و برج آرامگاهی روستای میدانک از دیگر جاذبه‌های کنار جاده چالوس است. همچنین در نزدیکی روستای کهنه‌ده،غار یخ‌مراد وجود دارد که از دوران دوم زمین‌شناسی باقی مانده و دارای ۵۰ میلیون سال قدمت است.


اشتهارد و دیدنی‌هایش

«معماری دستکند صخره‌ای» در اشتهارد در منطقه قشلاق «دایلر» قرار دارد و با توجه به معماری دستکند در این منطقه بسیار حائز اهمیت است. همچنین می‌توان به تپه‌های رنگین‌کمان در نزدیکی این میراث تاریخی اشاره کرد؛ تپه‌های رنگی که از میراث طبیعی حائز اهمیت است و تعداد بسیار کمی از این کوه‌های رنگی در ایران و حتی جهان وجود دارد.


روستای سنج و سیبای‌دره

این روستا مانند سایر روستاهای ساوجبلاغ بافت سنتی خود را حفظ کرده است و به‌خصوص روستای سنج به دلیل معماری خانه‌های آن، ‌که دیواره‌های گلی و سقف‌های چوبی با در و پنجره‌های ارسی شکل دارد و نیز به واسطه داشتن آثار تاریخی و طبیعی، از جمله قرار گرفتن در دل کوهستان در کنار باغ‌ها و رودخانه‌ها مناظر بدیع و چشم‌نوازی را برای گردشگران طبیعت ایجاد کرده است.


طالقان

دره جذاب و دیدنی طالقان در استان نسبتا تازه‌تاسیس البرز به‌صورت نوار سرسبز شرقی- غربی خودنمایی می‌کند. فاصله کرج تا شهرک طالقان90 کیلومتر است. این دره که در میان دو نوار کوهستانی از شمال به قلل شاه البرز و از جنوب به قلل خط‌الراسی کوه‌های ساوجبلاغ محدود می‌شود، رودخانه خروشان طالقان‌رود را در میانه خود جای داده است و به همین واسطه دارای طبیعتی معتدل و بعضاً سردسیر است. با وسیله نقلیه می‌توان از کرج (مرکز استان البرز) رو به غرب در اتوبان کرج- قزوین به محل پل زیاران و توسط این جاده با گذر از گردنه ابراهیم‌آباد به دره طالقان رسید. طول این مسیر از کرج تا نزدیکی شهرک به مدت‌زمان حدود 5/1 ساعت با اتومبیل نیاز دارد. نرسیده به شهرک و در مرتع زردکان که در نزدیکی ساحل جنوبی دریاچه سد طالقان قرار دارد مکان بسیار مناسبی برای اقامت و کمپ است که هم‌اکنون توسط شهرداری طالقان در آن سرویس‌های خدماتی و آلاچیق نیز ساخته شده است.


کاروانسرای پرخاطره صفویه

کاروانسرای شاه‌عباسی در شهر کرج یکی از کاروانسراهای دوران صفوی است که به‌خوبی بازسازی شده و به‌عنوان یک مکان گردشگری پذیرای مسافران است.


جاده هزارچم چالوس

محور کرج - چالوس پتانسیل گردشگری بالایی دارد که مسافران هنگام سفر به چالوس فقط از این جاده «عبور» می‌کنند. جاذبه‌های گردشگری فراوانی در اطراف این جاده وجود دارد که بسیاری از مردم و مسافران از آن بی‌اطلاعند و از آن دیدن نمی‌کنند.


شهرستانک

باغستان یا به قولی باغ‌شهر بزرگ شهرستانک نیز همچون کسیل و به فاصله نزدیکی از آن با حد فاصل بودن یک یال بینشان در قسمت شمالی استان البرز و در 75 کیلومتری کرج قرار دارد. دره شهرستانک با به وجود آمدن روستاهای دوآب، گودر، سرک، شلنک، مازون، کافردره، سرسبی، زرگاه، پی‌گنبد، رنکده، کلوار و سه پلی تور، تشکیل شهرستانک تاریخی و بزرگ را می‌دهند. این دره که در جناح شمالی کوهستان توچال قرار گرفته دارای آب و هوایی معتدل و بعضا سرد است و جاده‌ای خاکی در سراسر دره، آن را از شمال به جنوب می‌پیماید. قسمت انتهایی دره شهرستانک، حدفاصل سرین تور تا محوطه تاریخی و باستانی موسوم به قصر ناصری و در ادامه آن رو به جنوب تا سرچشمه آب گوارای گلکیله از جمله مکان‌های بسیار مناسب برای طبیعت‌گردی و راهپیمایی است که هم‌اکنون توسط یک جاده خاکی دیگر به نزدیکی مرتع بزرگی که سرچشمه گلکیله در آن قرار دارد می‌رسد.


طبیعت بی‌مثال ارنگه

 تک روستای موسوم به ارنگه که هم‌اکنون با گسترش باغ‌هایش رو به شرق، به سایر روستاهای سرسبز دره خور چون ابهرک، گوراب و چاران می‌پیوندد را نیز ‌باید یکی دیگر از مناطق دارای جاذبه‌های طبیعی استان البرز دانست.
این روستا در دامنه شمالی کوه پورا و در فاصله 23 کیلومتری کرج قرار داد و دارای مناطق سرسبزی است که می‌توان از آن به عنوان تفرجگاه نام برد. در فصل بهار دامنه‌های کوه پورا بسیار سرسبز و دل انگیز است و با این‌که از شیب تندی برخوردار است هر ساله گردشگران فراوانی را به سوی خود می‌کشاند.


آدران

روستای کوچک و پردرختی است که در جنوب دریاچه عظیم سد کرج و در شمال این شهر، کنار جاده کرج- چالوس در21 کیلومتری کرج قرار دارد. این روستا را می‌توان مرکزی برای سایر روستاهای کوچک اطراف آن همچون ونس، نوجان، وینه و آئینسان به حساب آورد. از جمله مسیرهای طبیعت‌گردی پیرامون این روستا می‌توان از دره آدران در جنوب کوه 3050 متری لیوک که به آن دره سر نیز می‌گویند نام برد. این مسیر از روستای آدران بر فراز تپه کوتاهی در راهی پاکوب گذشته و با طی 30 دقیقه زمان به داخل دره باغستانی آن سرازیر می‌شود.


آزادبر

در80 کیلومتری کرج در جاده کوهستانی کرج به چالوس، اندکی پس از گچسر و از سمت غرب وارد جاده آسفالته‌ای می‌شویم که با پشت سر نهادن روستای بزرگ کهنه‌ده، همانجایی که غار معروف یخ‌مراد در آن نهان است به روستایی ییلاقی می‌رسیم موسوم به آزادبر که دشتی بی‌اندازه جذاب و دیدنی دارد.
آزادبر به واسطه قرار گرفتن در شمالی‌ترین نقطه استان و در قلب سلسله کوه‌های البرز مرکزی نقطه‌ای سردسیر است که برای طبیعت‌گردی از جاذبه‌های چشمگیری برخوردار است. وجود رودخانه‌ای زلال و خروشان که از جناح شمالی قله هفت‌خوان و ونتار سرچشمه می‌گیرد، به همراه رودخانه‌های کوچکی که از ارتفاعات آرنگ‌چال به آن می‌پیوندد دست در دست یکدیگر نهاده فضای پرجاذبه‌ای را به وجود می‌آورند. از این روستا رو به غرب، جاده‌ای خاکی قرار دارد که آزادبر را توسط گردنه موسوم به عسلک به طالقان متصل می‌کند. بهترین زمان برای سفر، اواخر بهار و تابستان هر سال است.


روستای ورده

این روستای زیبا در 15 کیلومتری شمال غربی شهر کوهسار در ضلع شمال اتوبان کرج- قزوین قرار دارد. بافت تاریخی و بکر این روستا آثاری نظیر حمام تاریخی آسیاب قدیمی، دو بقعه به نام‌های امام‌زاده عبدالقهار(ع) و بی‌بی سکینه(س) را در خود جای داده است و نیز به دلیل رودخانه، کوهستان و چشمه‌های منحصربه‌فرد آن در سال پذیرای تعداد زیادی از گردشگران در فصل‌های مختلف است.


دیزین

منطقه دیزین منطقه‌ای مسکونی به حساب نمی‌آید و بیشتر در جناح جنوبی این مرکز در فاصله 92 کیلومتری کرج قرار گرفته است. پیست اسکی دیزین هم‌اکنون در جناح شمالی کوه سی‌چال تا دامنه‌های آن پایین کشیده شده است و دارای امکانات رفاهی و تاسیساتی متفاوتی چون هتل، شَله و ویلا و همچنین امکانات اسکی و پیست اسکی چمن و انواع بالابر و تله‌کابین و تله‌سی‌یژ است.
جاده‌ای کوهستانی و پر پیچ و خم هم‌اکنون آن را به واسطه گردنه موسوم به دیزین به دربندسر و شمشک در دره رودبار قصران متصل می‌سازد و دارای زمستان‌های بسیار سرد و سوزناک با بارش برف بسیار سنگین است، اما در فصول معتدل سال این ناحیه مکان مناسبی برای طبیعت‌گردی، پیاده‌روی و دامنه‌نوردی و کمپینگ محسوب می‌شود.


پل خواب

 نام روستایی است کوچک با شهرتی بسیار که در میانه جاده کرج به چالوس و در سمت راست رودخانه خروشان آن در 47 کیلومتری کرج قرار دارد.
دره‌ای که روستای پل خواب در منتهی‌الیه آن جای گرفته مورود نام دارد که برگرفته از آبادی و باغستانی بسیار کوچک در فاصله 4 کیلومتری پل خواب است. رودخانه مورود که از ارتفاعات قله 3500 متری سیاه‌سنگ جاری می‌شود پس از پیچ و خم‌های فراوان به مورود و بعد از آن به پل خواب  می‌رسد.

هم‌اکنون با احداث یک جاده خاکی کم‌عرض این دو روستای کوهستانی به یکدیگر پیوسته‌اند و در میانه‌های این دو روستا مکان‌های مناسبی برای اقامت و کمپ موجود است. همچنین ادامه مسیر پاکوب پس از مورود، مسیر مناسبی برای انجام یک راهپیمایی سبک یک ساعته است.