با طبیعت و حیات‌وحش درسفرهای نوروزی مهربان باشیم

اسد‌الله افلاکی-الهام مصدقی‌راد

نکاتی درباره افروختن آتش در طبیعت
1-از روشن‌کردن آتش  در طبیعت خودداری کنیم. درصورت نیاز و در مواقع ضروری فقط در نقاطی که اجازه آتش افروختن داده شده است می توان  آتش روشن کرد؛ در غیراین صورت و اگر ناگزیر به روشن کردن آتش هستیم در مکانی دور از درختان و در نقاطی که انبوه خار و خاشاک وجود ندارد، ‌آتش روشن کنیم.

2-اگر قصد داریم در طبیعت آتش روشن کنیم حتما پیش از سفر، چوب یا زغال تهیه کنیم. برای افروختن آتش از قطع شاخه‌های درختان در طبیعت و جنگل و نیز کندن بوته‌ها پرهیز کنیم.

3-از چوب‌های خشک درختان و حتی چوب‌های خشک و رها شده برای آتش‌افروختن استفاده نکنیم. این چوب‌ها زیستگاه بسیاری از حشرات، قارچ‌ها و گل‌سنگ‌هاست. سوزاندن چوب‌های خشک، باعث تخریب زیستگاه این موجودات و نابودی آنها می‌شود؛ علاوه بر این، خاک را از مواد آلی فقیر می‌کند.

4- بعد از استفاده از ‌آتش، آن را به‌طور کامل خاموش کنیم؛ برای این کار از آب استفاده کنیم و زمانی منطقه را ترک کنیم که از خاموش شدن آتش مطمئن باشیم. آتش‌سوزی حتی در سطح اندک، بر پوشش گیاهی و جانوری منطقه تأثیرات منفی برجای می‌گذارد.

5-برگ‌ها و علف‌های خشک شده و حتی انبوه برگ و علف‌های خشک نشده هم می‌تواند به آتش‌سوزی منجر شود؛ بنابراین، در این مناطق از افروختن آتش خودداری کنیم.

6- کودکان از والدین خود سرمشق می‌گیرند؛ پس در طبیعت به‌گونه‌ای رفتار کنیم که کودکانمان در آینده حافظ محیط‌زیست، حیات وحش و دوستدار طبیعت باشند.

7- اگر آتش‌سوزی، تازه شروع شده یا وسعت آن کم است با پاشیدن آب و خاک یا با کوبیدن سرشاخه درختان، آن را خاموش کنیم. اگر امکان خاموش کردن آتش را نداریم  و وسعت آتش‌سوزی زیاد است یا حتی فقط دود آتش را مشاهده کردیم  و از مکان آتش فاصله داریم بلافاصله با شماره 1504، محل وقوع آتش‌سوزی را به مأموران جنگلبانی اطلاع دهیم.

8- فندک و کبریت را از دسترس کودکان دور نگه داریم. با این کار علاوه بر مراقبت از سلامت کودکان خود، مانع از بروز آتش‌سوزی احتمالی در طبیعت می‌شویم.

9- ته سیگار یا کبریت نیم‌سوخته را درطبیعت به‌ویژه در مناطق جنگلی و مرتعی رها نکنیم. اگر در منطقه‌ای با پوشش گیاهی سفر می‌کنیم از پرت‌کردن ته سیگار روشن خود به بیرون از خودرو خودداری کنیم. پرتاب ته سیگار روشن ممکن است باعث آتش‌سوزی شود.

سرانجام اینکه به‌گونه‌ای طبیعت را ترک کنیم که هیچ رد پایی از خود برجای نگذاشته باشیم.





در نزدیکی درختان آتش روشن نکنیم. دود ناشی از آتش، جوجه پرندگان را دچار ترس و سکته می‌کند. در صورت بروز  دود شدید، حتی احتمال خفگی آنها وجود دارد.



بهار فصل تخمگذاری و زادآوری پرندگان است، مراقب لانه‌ها و جوجه‌های آنها باشیم.  به  کودکان خود  بیاموزیم   که از درخت بالا نروند و به تخم‌ها یا جوجه‌های پرندگان آسیبی نرسانند.



اگر در طبیعت با حیوانی مواجه شدیم و توانستیم به حیوان نزدیک بشویم فقط از حیوان عکس بگیریم  . از به دام انداختن حیوانات به‌ شدت پرهیز کنیم‌؛ بگذاریم آنها در طبیعت به راه خود بروند. زیرا حیوان در اسارت غرایزش را از دست می‌دهد.

 اگر حیوان آسیب‌دیده‌ای در طبیعت مشاهده کردیم، در صورت امکان حیوان را  به ادارات محیط‌زیست تحویل دهیم تا مراحل مداوای آن را انجام دهند. درصورت ‌دسترسی نداشتن به اداره محیط‌زیست، نیروهای آتش‌نشان و مأموران پلیس نیز به ما کمک  خواهند کرد.



هنگام رانندگی در جاده‌ها  به‌ویژه در مناطقی که تابلوی عبور و مرور حیات وحش نصب شده است با کاهش سرعت خودروی خود مراقب حیوانات باشیم.



در طبیعت و مناطقی که حیات وحش و پرندگان وجود دارند، ‌از بلندکردن صدای موسیقی و ایجاد صداهای گوش‌خراش پرهیز کنیم. این نوع اصوات، حیات وحش و پرندگان را می‌ترساند، حتی‌گاهی اوقات ممکن است پرنده مادر از ترس، ‌لانه را ترک کند و جوجه‌هایش طعمه جانوران از جمله مار‌ها  ‌شوند.



هرگز زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنیم. رها کردن زباله علاوه بر زشت کردن طبیعت، باعث مرگ حیات وحش هم می‌شود زیرا حیات وحش برای یافتن غذا سراغ زباله‌های رها‌شده در طبیعت می‌روند و گاه این زباله‌ها و پسماندهای غذایی باعث مسمومیت و در نهایت مرگ آنها می‌شود.



بهتر است به جای استفاده از آب معدنی، از ظروف مخصوص و مناسب سفر برای همراه بردن آب استفاده کرد تا زباله و پلاستیک کمتری تولید شود.



بهار، ‌زمان مناسبی برای کاشت گونه‌های گیاهی و جنگلی است. درصورت تمایل، می‌توان  اطلاعات لازم برای کاشت گونه مناسب منطقه، مکان مناسب کاشت، نحوه کاشت و... را از کارشناسان منابع طبیعی هر منطقه کسب کرد.



به هیچ‌عنوان زباله و مواد پلاستیکی در طبیعت نریزیم و آنها را از طبیعت خارج کنیم. درصورت تمایل می‌توان  تنها و تنها زباله میوه را در دل خاک قرار داد. بطری‌های آب معدنی، نوشابه و شیشه‌ها مانند ذره‌بین عمل می‌کنند و می‌توانند جنگل را به آتش بکشانند.



از آسیب‌رساندن به تنه و شاخه درختان، شکستن آنها و ایجاد خراش، بستن تاب و نوشتن یادگاری روی تنه درخت خودداری کنیم و اهمیت حفظ درخت را به کودکان خود آموزش دهیم. آسیب رساندن به درختان، زمینه بروز انواع آفت و بیماری را در آنها افزایش می‌دهد و حتی  به نابودی درختان منجر می‌شود.