اجلاس داووس
برف و ترامپ؛ 2 غافلگیری بزرگ داووس 2018
اجلاس داووس از امروز با محور آینده مشترک در یک جهان از هم گسیخته آغاز به‌کار می‌کند
محمدامین خرمی| خبرنگار:
چهل و هشتمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد از امروز به‌مدت 4روز و با حضور بیش از 2هزار و 500نفر از جمله60نفر از رهبران سیاسی جهان در شهر داووس سوئیس آغاز به‌کار می‌کند.
بارش بی‌سابقه برف و خبر حضور دونالد ترامپ شرکت‌کنندگان در نشست امسال را غافلگیر کرده است. این روزها شهر داووس که در دامنه رشته‌کوه‌های آلپ قرار گرفته شاهد بارش سنگین برف است که در یک دهه گذشته بی‌سابقه بوده؛ وضعیتی که تردد در شهر را به سختی ممکن کرده است. همزمان، خبرها از احتمال حضور رئیس‌جمهور جنجالی آمریکا در این نشست حکایت دارد. انتخاب ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا سوژه نشست‌ها و محافل رسمی و غیررسمی اجلاس 2017داووس بود. او اما امسال خود می‌خواهد ستاره بی‌چون و چرای یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های نخبگان جهان باشد.
در تاریخ 47ساله داووس، اروپایی‌ها و تا حدی آسیایی‌ها بیش از دیگر رهبران جهان تمایل به حضور در این اجلاس داشته‌اند. آمریکایی‌ها برخلاف دیگر کشورها، ترجیح داده‌‌اند یا در داووس در کنار دیگر نخبگان جهان قرار نگیرند یا به سبک رونالد ریگان، بیشتر از طریق ویدئو کنفرانس در این اجلاس شرکت کنند. بیل کلینتون نخستین رئیس‌جمهور آمریکا بود که در اجلاس داووس در سال 2000شرکت کرد. دونالد ترامپ که چند روز پیش یک سالگی حضورش در کاخ سفید را جشن گرفت اما اعلام کرده قصد دارد راهی داووس شود تا آنگونه که سخنگوی کاخ سفید می‌گوید از «تجارت آمریکا؛ صنعت آمریکا و کارگران آمریکا» بگوید. پیش از او نه باراک اوباما و نه بوش پدر و پسر در هیچ‌یک از نشست‌های داووس شرکت نکرده‌اند.
مجمع جهانی اقتصاد در سال 1971اساسا با ایده تقویت جمع‌گرایی و تجارت جهانی به‌وجود آمد اما جهان طی یک سال گذشته هر چه از دونالد ترامپ شنیده علیه مهاجرت، چندجانبه‌گرایی، پیمان‌های جهانی مانند توافقنامه آب‌و هوایی پاریس و سازوکارهای بین‌المللی مثل اتحادیه اروپا و سازمان ملل بوده است. به‌طور حتم اخراج مشاور ارشد ترامپ، یعنی «استیو بنن» از کاخ سفید، مسیر را برای حضور او در اجلاس داووس فراهم کرده است. ایده دوری آمریکا از مسائل جهانی و پرداختن دولت این کشور به مسائل داخلی که از سوی ترامپ مطرح شده، از اساس متعلق به بنن بود. او همیشه ثروتمندان جهان را با عنوان «دار و دسته داووسی‌ها» خطاب می‌کرد که علیه منافع ملی کشورها عمل می‌کنند. با وجود نبود بنن در کنار ترامپ، همه منتظر سخنان «ضد‌داووسی» او در اجلاس داووس هستند؛ سخنانی که همچون یک سال گذشته با محوریت شعار «نخست، آمریکا» ایراد خواهند شد.
مهم‌ترین مسائل جهان در داووس 2018
برای نزدیک به 5دهه، شهر کوچک داووس در شرق سوئیس هر ساله در‌ماه ژانویه میزبان نخبگان جهان است تا سمت و سوی جامعه، اقتصاد، سیاست و امنیت جهانی را مرور کنند. از صاحبان صنایع بزرگ جهان گرفته تا چهره‌های سیاسی، وزرای کشورها، دانشگاهیان و کارآفرینان معروف و حتی چهره‌های مشهور سینما و مد هر ساله در نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس گرد هم می‌آیند. مجمع جهانی هر سال موضوعی را نیز به‌عنوان محور نشست‌های متعدد اعلام می‌کند که خود متاثر از اوضاع و احوال جهان است. موضوع «ایجاد آینده مشترک در یک جهان از هم گسیخته» محور نشست اجلاس داووس 2018است.
مهاجرت، آزار زنان، ادیان، سلامت روان، نژادپرستی، فقر و توجه به معلولان ازجمله موضوعاتی است که زیرمجموعه محور اصلی مورد بحث قرار می‌گیرند. اما همین موضوعات را هم باید از میان سخنرانی‌های چهره‌های شاخص سیاسی جهان جست‌وجو کرد. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، ترزامی نخست‌وزیر انگلیس و امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه شاخص‌ترین رهبران اروپایی حاضر در این نشست خواهند بود. مرکل امسال در حالی به داووس سفر می‌کند که با گذشت حدود 5ماه از انتخابات، هنوز نتوانسته دولتش را تشکیل دهد. او سال گذشته در قامت یک رهبر تمام‌عیار دنیای لیبرال در داووس ظاهر شده بود. مکرون اما در شرایط ضعف مرکل، داعیه رهبری اروپا را دارد. او طی ماه‌های اخیر تلاش کرده جایگاه رهبری آلمان در اروپا را به‌دست بیاورد.
در میان کشورهای آسیایی، چین و سیاست‌هایش همچنان برای کشورهای جهان جذاب است. شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور این کشور، سال گذشته در سایه شعارهای انزواگرایانه دونالد ترامپ، به ستاره اجلاس داووس تبدیل شده بود. او از «آغاز دوره‌ای جدید» در سیاست جهانی گفت و تمایلش برای جایگزینی چین به جای آمریکا در معادلات جهانی را عیان کرد. اما غیراز رئیس‌جمهور چین، امسال نخست‌وزیر هند نیز در داووس حاضر خواهد بود. امسال برخلاف سال گذشته، نگاه‌ها از میان آسیایی‌ها به نارندرا مودی است. این برای نخستین بار است که مودی قدم به داووس می‌گذارد. هند هفتمین اقتصاد بزرگ جهان است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050بعد از چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان باشد. هند طی سال‌های اخیر با دوری از چین، نشان داده که قصد دارد به‌عنوان یک قطب مستقل اقتصادی در آسیا و جهان مطرح شود.
داووس نه آنگونه که بنن آن را می‌خوانده اما همیشه محفلی برای پیروان ایده «جهانی‌شدن» بوده است. حالا اجلاس داووس به محلی برای تلاقی دیدگاه‌ها و تضارب آرا در مورد مهم‌ترین مسائل جهانی بدل شده که اتفاقا دیدگاه‌های آنهایی که از قطار جهانی‌شدن جا مانده‌اند خریدار بیشتری دارد. جهان «از هم گسیخته» امروز ما به فضایی برای تلاقی دیدگاه‌ها نیاز دارد که گویا داووس 2018نمونه‌ای از آن خواهد بود.
