چرا همچنان از تلفن‌های قدیمی در طراحی‌های داخلی استفاده می‌شود؟
تلفن‌های دکوری یا زمخت‌های سرسام‌آور
زهرا رستگارمقدم
در حالی‌که هر روز استفاده از گوشی‌های گران‌قیمت با امکانات تازه بیشتر و بیشتر می‌شود و مردم به این فکرند که از بهترین و گران‌قیمت‌ترین این گوشی‌های همراه و ثابت استفاده کنند، بُعد نوستالژیک و دکوراتیو بودن گوشی‌های قدیمی همچنان بازار خود را دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گوشی‌ها گاهی در سمساری‌ها فروخته می‌شوند و گاهی در صفحه‌های فروش اجناس قدیمی و استفاده شده مثل شیپور و دیوار و گاهی در بازارهایی مثل پاساژ پروانه. اما چرا ما همچنان برای خانه‌های خود از این تلفن‌ها استفاده می‌کنیم؟ فرق تلفن‌های قدیمی با مدل‌های فیک تازه به بازار آمده چیست؟ مدل‌هایی که به ظاهر قدیمی هستند، اما در اصل تنها با الگو از ظاهر قدیمی تلفن‌ها ساخته شده‌اند.
خاطره شخصی و حس خوشایند
میز گردی گوشه اتاق پذیرایی گذاشته‌اند و با ترمه‌ای آبی‌رنگ رویش را پوشانده‌اند. تلفن قدیمی با پایه‌های بلندی که گوشی رویش قرار گرفته خودنمایی می‌کند. کمی آن‌سوتر، در گوشه‌ای دیگر گرامافونی قرار گرفته و زیر آن رادیویی قدیمی است. همه آنچه به این خانه از گذشته به ارث رسیده، همین سه قلم است. باقی خانه هیچ ردی از دهه‌های گذشته را در خود ندارد. حتی چراغ‌های خانه با کنترل روشن و خاموش می‌شوند. ساندبار و تلویزیون آخرین مدل و انواع لپ‌تاب و گوشی‌های جدید با مدل‌های مختلف هم این‌سو و آن‌سوی خانه پراکنده شده‌اند. چه تناسب و علقه‌ای بین زندگی ما و آنچه پیش‌تر می‌شناختیم هنوز در ما زنده است و زندگی می‌کند که نمی‌توانیم از آن دست بکشیم؟
نیلوفر موسوی، کارشناس و طراح داخلی، درباره استفاده این نوع وسایل در خانه‌های مدرن و امروزی می‌گوید: «گاهی مردم دوست دارند نشانه‌هایی از گذشته در خانه و اطراف خود داشته باشند. خصوصا اگر این نشانه‌ها مخصوص دوره‌هایی از زندگی فرد باشد که خاطرات بیشتری از آن دوره دارد و احساس بهتری از یادآوری آن دوره‌ها برایش زنده می‌شود. اما گاهی برخی نشانه‌ها و اشیاء در افراد احساس خوشایند و مثبتی ایجاد می‌کند. ممکن است آن چیزها مربوط به دهه‌هایی باشد که فرد در آن دوران خاطره شخصی و حتی حضور نداشته باشد، اما تصویر و تصورش از آن برهه زمانی، او را بر آن می‌دارد تا از چنین متریالی در اطراف و اتمسفر خود استفاده کند. مثل آنچه از دوره قاجار یا صفویه برایمان به یادگار مانده و تصاویر اصیل‌تری از زندگی سنتی را در خود جمع کرده است».
تشخیص فیک‌ها از اصل
اما حتما به چشم‌تان آمده است که گاهی این شی‌ء در کنار دیگر وسایل منزل و چیدمان خانه، بی‌ربط‌تر از آن است که بتوان ربط و وصل مستقیمی با نوع زندگی مدرن و امروزی ما داشته باشد. موسوی می‌گوید: «اصرار افراد برای جاگذاری یک وسیله دوست‌داشتنی در کنار دیگر وسایل منزل گاهی آنان را مجبور می‌کند که دیگر وسایل را نیز هم‌راستا با آن وسیله و شی‌ء خاص انتخاب کنند و در کنار هم قرار دهند و گاه آنان را مجبور می‌کنند به شباهت‌ها بسنده کنند و از مدل‌های فیک در تزئین خانه سود بجویند؛ مثلا امروزه از مدل‌های قدیمی با کاربردهای جدید استفاده می‌شود؛ تلفن‌های تازه به بازار رسیده‌ای که طراحی‌های قدیمی‌تری دارند، اما امکاناتشان جدید است و فقط شمایل تازه‌ای به‌خود گرفته‌اند». اما به ظاهر تفکیک مدل‌های قدیمی از جدید چندان سخت نیست. موسوی به 3 مورد از این تفکیک اشاره می‌کند؛ سیم، شماره‌گذاری و وزن تلفن؛ «مدل‌های قدیمی‌تر با هندل کار می‌کردند و هنوز شماره‌گذاری شده نبودند. پس شماره‌گذار شده‌ها مدل‌های جدیدتری هستند یا تلفن‌هایی که ما بیشتر تصویر آن را در فیلم‌هایی مربوط به دوره تاریخی پهلوی و دهه 50می‌بینیم، معمولا شماره‌گیرهای آرمیچر‌دار و چرخانی دارند که هر عدد را برای شماره‌گیری یک‌بار باید در جهت عقربه‌های ساعت چرخاند. این نمونه‌ها مدل‌های بسیار سنگینی هستند و وزن زیادی دارند. البته تلفن‌های قدیمی را از متریال آنها نیز می‌توان تشخیص داد؛ تلفن‌هایی با جنس چوب و فلز یا فلز و پلاستیک فشرده.»
زندگی در تصاحب نشانه‌ها
گاهی تنوع‌طلبی افراد باعث می‌شود از اشیا و المان‌های متنوع و مختلفی در کنار هم استفاده کنند، یعنی هر آنچه دوست دارند را با هم داشته باشند که چیدمان معمولا در این نمونه‌ها بسیار سخت است. اما گاهی لازم نیست اطراف آن وسیله و شی‌ء خاص را با آن مرتبط کرد؛ یعنی شما یک چیز را دوست دارید، از دیدن آن حس خوبی برایتان ایجاد می‌شود و به همان اکتفا می‌کنید. این طراح داخلی می‌گوید: «در عصر حاضر این اشیا چندان کاربردی محسوب نمی‌شوند؛یعنی کسانی که از این تلفن‌ها استفاده می‌کنند ممکن است کمی در مضیقه مالی باشند، اگر نه همه ما دوست داریم از به روزترین امکانات و تکنولوژی‌ها استفاده کنیم. کاربرد در طراحی این‌چنینی چندان مهم نیست و بیشتر جنبه تزئینی دارد. آن حسی که به افراد منتقل می‌کند، اهمیت بیشتری خواهد داشت. معمولا این تلفن‌ها در کافه، رستوران و دکور مغازه‌ها استفاده می‌شود. شاید بهترین کاربردش برای من کافه کتاب باشد؛ مکانی که بیشترین متریال آن از چوب است». استفاده از چیزهایی که احساس خوبی را در ما زنده می‌کند، شاید نوعی احترام به علاقه و احساسات باشد. اما بخشی از آن نیز از روحیه نوستالژیک ما مایه می‌گیرد؛ اینکه به راحتی حاضر نیستیم از خاطرات و گذشته دل بکنیم و خود را با زندگی مدرن هماهنگ کنیم. از این‌رو است که گاهی نشانه‌ها را در تصاحب خود به این دعوت خواهیم کرد تا پیوندهایمان را با آن گذشته حفظ کنند. این وابستگی البته گاهی جمعی است و از روحیه یک ملت متاثر شده است و گاه فردی. اما همه ما می‌دانیم، زنگ زدن تلفن‌های قدیمی با آن ملودی‌های محدود و صداهای سرسام‌آور، با آن شماره‌گیرهای سخت که گاه اشتباه را چندین‌برابر می‌کردند، دیگر جز خاطره هیچ کاربرد دیگری برایمان نخواهند داشت.
در همینه زمینه :
