به ایران خوش آمدید
چگونه گروههای موسیقی برای اجرا در تهران انتخاب میشوند؟
فهیمه پناهآذر/روزنامهنگار
برگزاری پیدرپی کنسرتهای موسیقی خارجی در ایران و اجراهای متعدد و درجه یک میتواند یک آرزوی شیرین برای دوستداران موسیقی جهان و گروههای مطرح باشد. اما در ایران دوستداران این نوع موسیقی در طول یک سال میتوانند مخاطب یک یا چند گروه باشند.
عموما در ایران حضور گروههای خارجی و برگزاری کنسرت که در دست بخش خصوصی است، حتی به اندازه انگشتان یک دست هم نمیرسد؛ البته جای خالی چهرههای شاخص و درجه یک جهان نیز محسوس است؛ گروههایی هم که به ایران میآیند جزو اتفاقات روز جهان نبودند، هر چند حرکتهای مؤثری اتفاق افتاده اما چون مستمر نبوده و هرازگاهی توسط یک بخش خصوصی رخ داده، فراموش شدهاند.
با این اوصاف و در قیاس با دیگر کشورها در برگزاری کنسرت همپا با اتفاقات جهانی نیستیم و به گفته محمد سریر، نبود یک سیاست و برنامه واحد در طول سال و عدماستمرار در دعوت از گروههای خارجی نشان میدهد که راه دور و درازی را در پیش داریم تا به پای دیگر کشورها برسیم.
براساس سیاستهای مقطعی پیش میرویم
محمد سریر، آهنگساز و موسیقیدان به جای خالی سیاستگذاریهای مدون در طول سال اشاره کرده و با بیان این مطلب که اصولا کنسرتها در کشورهای مختلف براساس سیاستها و برنامهریزیهای مدون برگزار میشود، به همشهری میگوید: «متأسفانه در ایران برنامه مدونی وجود ندارد و کنسرتهایی که برگزار میشود براساس سیاستهای مقطعی زمانی است و هیچ برنامهریزی جدی وجود ندارد. مشکل کلی ما سیاستگذاری است و اینکه چه نوع اجرای موسیقی برای مخاطب امروز کشور و نسل جدید خوب است و مردم با چه موسیقیهایی باید آشنا شوند.»
سریر به برگزاری جشنوارهها نیز اشاره میکند و معتقد است که گاهی گروههای درجه اول و مطرحی هم به جشنوارههای مختلف میآیند اما بهدلیل نبود استمرار و برنامهریزی اجرا در طول سال، اجراهای موفق فراموش میشود.
مردم را در نظر بگیریم
این آهنگساز ادامه میدهد: «کنسرتهایی که به ایران میآیند باید نگاه جدید را به مخاطبان معرفی کنند و مردم با اندیشه نو مواجه شده و ارتقای هنری داشته باشند. نکته دیگری نیز وجود دارد؛ اینکه نگاه مدیران وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نگاههای متفاوت مسئولان ارشد مواجه است و این نگاهها با آمدن مدیران جدید تغییر کرده و مسئولان ارشاد هم بر همان اساس تصمیم میگیرند. اگر بخواهیم برنامهریزی دقیقی در این زمینه داشته باشیم باید در راستای سیاستهای فرهنگ عمومی جامعه حرکت کنیم. سیاستها را تدوین کرده و برنامهریزیهای لازم را انجام دهیم. البته سیاستها نیز تدوین شده اما در بسیاری بخشها نادیده گرفته شده است که یکی از آنها چگونگی دعوت و اجرای گروههای موسیقی بزرگ و شناخته شده در کشور است.»
ریسکی که بر گردن بخش خصوصی است
هر چند سریر به نوع سیاستگذاریها و تغییر سلیقهای و مقطعی مدیران اشاره میکند اما نوع دعوت و هزینههای سرسامآور آن را نیز نباید فراموش کرد. عموما دعوت و حضور کنسرتهای خارجی در دست بخش خصوصی است. بخش خصوصی که در ماههای اخیر به واسطه وضعیت اقتصادی و بالا رفتن قیمت دلار و یورو دیگر به آوردن همان چند گروه هم فکر نمیکند و برگزاری کنسرتهای خارجی در ایران را ریسک بزرگی میداند. رامین صدیقی، مدیر نشر هرمس ازجمله افرادی است که گروههای زیادی را برای اجرا به ایران آورده است. وی درباره حضور کنسرتها و سختیهایش به همشهری میگوید: «اینکه چه گروهی بیاید بستگی به سلیقه و نیاز مخاطب و هزینههای درنظر گرفته شده دارد. خوشبختانه گروههایی که در این سالها اجرا داشتند مورد استقبال مردم قرار گرفتند و با توجه به کاری که داریم دیگر با سلیقه مخاطب نیز آشنا هستیم.»
با این هزینهها حضور گروهها کمتر میشود
صدیقی به وضعیت اقتصادی اشاره میکند و میگوید: «همیشه تلاشمان این است که بهترین اجراها را به ایران دعوت کنیم و عموما بعد از انتخاب گروه بهصورت تلفنی، حضوری یا مکتوب دعوت صورت گرفته و مذاکرات انجام میشود. این دعوت علاوه بر هزینه دستمزدها و ویزا و اقامت، هزینههای دیگری همچون لجستیک، اجاره سالن، خورد و خوراک و... نیز دارد که اگر مقرون به صرفه نباشد، نمیتوانیم کاری انجام دهیم. با توجه به وضعیت اقتصادی امروز نیز بهطور حتم حضور گروهها کمتر میشود؛ چراکه هزینهها بهصورت ارزی بوده درحالیکه درآمدزایی ما بهصورت ریالی است. برای سال آینده هم پیشبینی خوبی ندارم؛ چراکه با توجه به این هزینهها نمیتوانیم به مخاطب فشار بیاوریم. افزایش قیمت بلیت در این وضعیت درست نیست و مخاطب پذیرا نخواهد بود.» صدیقی در پاسخ به این سؤال که بخش دولتی چگونه میتواند در این زمینه حمایت کند، میگوید: «بخش خصوصی همیشه در حال ریسک است و بخش دولتی ناظر است و بهنظرم با اینکه حمایت کردن اتفاق خوبی است اما بخش دولتی همان کار نظارتی را انجام دهد و حمایت دیگری نداشته باشد؛ چراکه هر حمایتی باعث میشود سلیقهها و خواستههایی نیز تحمیل شود.»