رونمایی از دستاورد 40ساله باستان‌شناسان ایرانی در موزه ملی

همایش سالانه باستان‌شناسی ایران که برپایی آن حدود نیم قرن قدمت دارد، صبح دیروز در موزه ملی ایران آغاز به کار کرد، اما آیین افتتاح این همایش چندان از سوی باستان‌شناسان کشور مورد توجه قرار نگرفت و تعداد اندکی از باستان‌شناسان پیشکسوت کشور همچون محمد رهبر و محمدرحیم صراف در این همایش حضور یافتند.
به‌ گزارش همشهری، حضور اندک باستان‌شناسان در افتتاح این همایش سالانه که به گفته رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی ایران حدود نیم قرن قدمت دارد، در کنار اخبار مطرح شده در این همایش محو شد.

کاوش‌های جیرفت دوباره آغاز می‌شود

بهروز عمرانی، رئیس پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری در نبود جمع زیادی از باستان‌شناس‌ها اعلام کرد که از این پس براساس برنامه ششم توسعه داشتن پیوست میراثی در پروژه‌های عمرانی الزامی است.  به‌ گفته او، پروژه‌های عمرانی نه‌تنها برخی آثار ملموس تاریخی را نابود کرده‌اند که حتی موجب از بین رفتن مردم‌شناسی، زبان‌شناسی و میراث ناملموس کشور در برخی نقاط ایران شده‌اند.  عمرانی اما در خبری تازه اعلام کرد که کاوش‌های باستان‌شناسی جیرفت بار دیگر از سر گرفته می‌شود. به گفته رئیس پژوهشگاه میراث‌ فرهنگی و گردشگری، آنچه موجب اتخاذ چنین تصمیمی شده است، اهمیت مطالعات و یافته‌های پیشین محوطه باستانی جیرفت در تغییر بنیان‌های تمدنی در جهان است. بهروز عمرانی یکی دیگر از بندهای ذکر شده در برنامه ششم توسعه را توجه به ایران فرهنگی اعلام کرد و گفت: اگر بتوانیم دایره مطالعاتی خود را افزایش دهیم به اطلاعات فرهنگی بیش از ۲میلیون و ۵۰۰ هزار کیلومتر دست پیدا می‌کنیم. او البته به برخی هیأت‌های باستان‌شناسی نیز متذکر شد که بی‌توجهی‌شان به موضوع حفاظت از محوطه‌های تاریخی نقطه ضعف جدی آنها و آسیب‌زاست که باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.

نقشه باستان‌شناسی در حال تکمیل است 

روح‌الله شیرازی، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی نیز در همایش سالانه باستان‌شناسی ایران در همایش سالانه باستان‌شناسی ایران که به‌منظور مرور یافته‌های باستان‌شناسی کشور در 2 سال اخیر در موزه ملی ایران برپا شده است، مهم‌ترین چالش‌های باستان‌شناسی کشور را در 3 حوزه آموزش، پژوهش و مطالعات نجات‌بخشی محوطه‌های تاریخی خلاصه کرد.
شیرازی گفت: به‌رغم ۸۰ سال آموزش باستان‌شناسی در ایران، هنوز رهیافت‌های نوین در باستان‌شناسی ایران مرسوم نشده است. او نیز الزام دستگاه‌های اجرایی به تهیه پیوست فرهنگی در پروژه‌های عمرانی را گامی مؤثر در حفاظت از آثار و محوطه‌های تاریخی خواند و گفت: کاوش‌های نجات‌بخشی، داده‌های ارزشمندی را درباره روند تطور فرهنگی در بخش‌های مختلف کشور فراهم آورده است که کاوش‌های اضطراری حاشیه سد سیلوه از آن نمونه‌ است. رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی، تعداد مجوز‌های صادر شده برای کاوش‌های میدانی در محوطه‌های تاریخی و باستانی ایران در سال ۹۵ را به تعداد ۱۳۸مجوز و در سال۹۶ به تعداد ۱۳۳مجوز اعلام کرد و افزود: ۸۶ برنامه نیز مربوط به تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و ۶۰ مجوز هم برای بررسی‌های باستان‌شناسی صادر شد. شیرازی همچنین به تهیه نقشه باستان‌شناسی ایران به‌عنوان مهم‌ترین سرمایه میراث‌فرهنگی کشور اشاره کرد و گفت: در ۴۰ سال گذشته تلاش و جدیت برای تکمیل نقشه باستان‌شناسی کشور وجود داشته و ده‌ها برنامه بررسی و شناسایی نیز به این منظور انجام شده است. به‌گفته او، تکمیل نقشه باستان‌شناسی با اهداف بلندمدت تدوین شده و این نقشه با گام‌های بلند اما آهسته و پیوسته در حال تکمیل است. او همچنین از تداوم به‌روزرسانی نقشه باستان‌شناسی کشور در سامانه دیجیتال طی 2 سال گذشته خبر داد که هنوز ادامه دارد.


   
نمایش آثاری از تمامی دوره‌های فرهنگی و مناطق جغرافیایی کشور

آنچه همایش سالانه باستان‌شناسی کشور را نسبت به دوره‌های گذشته متفاوت کرده است، به نمایش گذاشتن 260 اثر تاریخی از کاوش‌های باستان‌شناسی 40 سال گذشته از سراسر کشور است که برای نخستین‌بار از تمامی استان‌های کشور در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته شده است. عنوان این نمایشگاه «4 دهه باستان‌شناسی ایران» است که به گفته جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی ایران، آثاری از ۲۰۰ هزار سال پیش تا قرون میانه اسلامی را به نمایش گذاشته است. نوکنده می‌گوید: این آثار نتایج کاوش‌های باستان‌شناسی و یافته‌های فرهنگی از ۱۱۸محوطه باستانی طی ۴۰ سال اخیر است. معاون میراث‌فرهنگی نیز در همایش سالانه باستان‌شناسی که آیین افتتاحیه آن با استقبال باستان‌شناسان مواجه نشد، براساس آنچه از دستاورد کاوش‌های باستان‌شناسی سراسر کشور در 40 سال اخیر و برای نخستین‌بار به نمایش عموم گذاشته شده است، اعلام کرد: برای نخستین‌بار نمایشگاهی برگزار می‌شود که اشیای به نمایش گذاشته شده در آن از تمامی دوره‌های فرهنگی و مناطق جغرافیایی کشور است و متخصصان پژوهش هنر باید تاریخ هنر این سرزمین را براساس یافته‌های جدید بازبینی و اصلاح کنند. محمدحسن طالبیان گفت: کتاب‌های نوشته شده در موضوع تاریخ هنر ایران، براساس اطلاعات 50 سال پیش نگاشته شده و ردی از یافته‌ها و نتایج جدید باستان‌شناسی در تحلیل و تفسیر پژوهشگران وجود نداشته که این آثار اکنون باید به‌روزرسانی شوند.