دپوی10هزار کانتینر قطعات خودرو درگمرک

علی ابراهیمی/روزنامه‌نگار

مقامات مسئول می‌گویند، 10هزار کانتینر قطعات وارداتی ایران‌خودرو و سایپا در گمرک و انبارهای مناطق آزاد خاک می‌خورد. خودروسازان در ماه‌های اخیر بارها گفته‌اند کمبود قطعه موجبات انبار 120هزار خودروی ناقص را در کف کارخانه‌ها فراهم آورده است. آنها مدعی‌اند همین موضوع یکی از دلایل کاهش عرضه و گرانی خودرو بوده است.
به‌گزارش همشهری، برخلاف انتظار میزان وابستگی خودروهای داخلی به قطعات وارداتی بسیار بالاست؛ چنانکه آمارها نشان می‌دهد مثلا تولید وانت نیسان آریسان ۲هزار و ۲۳۷ دلار، تولید پژو ۲۰۶ معادل ۲هزار و 500دلار و پژو۲۰۷ به 3هزار و 400دلار ارز نیاز دارد. یک بررسی موردی نشان می‌دهد تا پارسال برای تولید پژو ۲۰۷ از ارز ۳هزار و ۵۰۰ تومانی استفاده می‌شد اما هم‌اکنون باید با ارز آزاد یا نیمایی قطعات مورد نیاز تولید۲۰۷  وارد شود که در این شرایط تولید پژو۲۰۷ با ارز نیمایی حداقل ۱۸میلیون تومان بیش از گذشته هزینه دارد و استفاده از ارز آزاد این تفاوت قیمت را تا ۳۰میلیون تومان افزایش می‌دهد.

شوک به بازار قطعه؛ از آبان امسال
آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد ورود قطعات خودرو در 7‌ماه امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال46درصد رشد داشته است. طبق این آمار در 7‌ماه امسال یک‌میلیارد و 579میلیون و 79هزار دلار قطعه وارد ایران شده بود اما این روند در 3‌ماه محدود به آبان تا دی امسال تغییری محسوس داشته؛ به‌طوری که آمار ورود قطعات در10‌ماه امسال نشان می‌دهد در این مدت 1.5میلیارد دلار قطعات خودرو وارد شده که در مقایسه با واردات یک میلیارد و 955میلیون دلاری مدت مشابه پارسال 21درصد کاهش داشته است. کاهش یکباره میزان واردات قطعات خودرو در ماه‌هایی که بازار خودرو وارد بحران قیمت‌ها شده کمی عجیب به‌نظر می‌رسد اما اطلاعات بیرون آمده از انبارهای گمرک، گره این پرونده معماگونه را باز می‌کند.

کانتینرها در گمرک
ناصر سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور از دپوی 10هزار کانتینر لوازم یدکی خودرو در گمرک و انبارهای مناطق آزاد خبر داده و می‌گوید: با مدیران‌عامل سایپا و ایران‌خودرو صحبت کرده‌ایم؛ قرار شده اقداماتی برای ترخیص کانتینرها از گمرک انجام شود. محمدرضا مودودی، سرپرست سازمان توسعه تجارت ایران هم با بیان اینکه واردات قطعات خودرو هیچ محدودیتی ندارد، در توضیح ماجرای قطعات دپو شده خودرو در گمرک می‌گوید: برای مشخص شدن دلیل ماندن این قطعات در گمرک باید بررسی‌های لازم صورت گیرد. او در عین حال می‌‌افزاید: تردید در دریافت ارز بانکی و نیمایی یکی از دلایل تعلل در ترخیص قطعات خودرو در گمرک است.

اخطار گمرک چابهار
براساس گزارش‌های موجود، تنها در منطقه آزاد چابهار 2000کانتینر متعلق به شرکت سایپا و 1000کانتینر قطعات خودرو متعلق به شرکت ایران‌خودرو دپو شده است. مدیرکل گمرک چابهار ضمن تأیید رسوب این 3هزار کانتینر می‌گوید: این کانتینرها به‌دلیل مشکلات بانکی ترخیص نشده‌اند. عزیز شمس توضیح می‌دهد: شرکت‌های خودروسازی باید برای استفاده از ارز 4200تومانی از بانک کد رهگیری دریافت کنند. به‌گفته او، گمرک تسهیلاتی را برای آنها درنظر گرفته و اعلام کرده کسانی‌که با بانک مشکل دارند می‌توانند 70 تا 80درصد کالای خود را ببرند و مابقی را به‌عنوان وثیقه در بندر نگه دارند. او تأکید می‌کند: البته خودروسازان می‌گویند اطمینان نداریم بانک ارز 4200تومانی را به ما اختصاص می‌دهد یا خیر؟ او می‌گوید: خودروسازان بیم آن را دارند که قطعات را ترخیص کرده و با نرخ ارز 4200تومانی به فروش برسانند، ولی بعدا بانک اعلام کند نمی‌تواند ارز را با این نرخ در اختیار آنها قرار دهد. 
شمس اعلام می‌کند: حتی به آنها گفته‌ایم که حداقل کانتینرها را به انبار خودتان منتقل کنید که خودروسازان گفتند اگر این کار را انجام دهیم تعزیرات، این قطعات را به‌عنوان احتکار محسوب می‌کند. 


راهکار چیست؟
ملکی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس راهکار حل مشکل را تسهیل واردات می‌داند و می‌گوید: دولت باید زمینه واردات قطعات موردنیاز شرکت‌های خودروسازی را تسهیل کند. او با بیان اینکه برای واردات قطعه به‌ خودروسازان ارز 4200تومانی پرداخت نمی‌شود، توضیح می‌دهد: برخی می‌پندارند شرکت‌های خودروسازی برای واردات، از ارز دولتی استفاده می‌کنند؛ درحالی‌که این موضوع کاملا اشتباه است.