عقب‌نشینی خشکسالی در کرمان

راضیه زنگی‌آبادی| خبرنگار:


در سال آبی جاری، استان کرمان 1/55 میلی‌متر بارش داشته است. این در حالی است که میزان بارش این استان در سال آبی گذشته، 9/8 میلی‌متر بوده است. 
با بارش‌های سال جاری، در شمال استان 21میلیون متر مکعب از رواناب‌ها به سفره‌های زیرزمینی برگشته است.  طبق آمار ارائه‌شده از طریق بولتن ماهانه سایت هواشناسی، 23 شهر استان کرمان، در بازه زمانی اول مهر امسال (شروع سال آبی جدید) تا اول اسفندماه از نزولات خوبی بهره‌‌مند بوده‌اند. 


ذخیره بارندگی‌های اخیر

با نگاه اجمالی به بارندگی‌های امسال و سال گذشته مشخص می‌شود هر شهر استان، نسبت به سال آبی گذشته، بارش بهتری داشته است. حال این سؤال پیش می‌آید که با وجود خشکسالی‌های پی‌درپی، تمهیدات استان برای ذخیره آب بارندگی‌های فعلی چه بوده است؟ 
 «مهدی رجبی‌زاده»، مدیر کل منابع طبیعی شمال استان کرمان، به همشهری می‌گوید: بندهای آبخیزداری پروژه‌هایی هستند که در مسیر رودخانه، دشت و مکان‌هایی از این دست ساخته می‌شوند تا سرعت آب را کم کنند. در نتیجه هنگامی که سرعت حرکت آب کم شد، آب بهتر به سفره‌های آب زیرزمینی نفوذ  می‌کند.  وی با بیان این‌که امسال از محل صندوق توسعه ملی اعتبار 25میلیارد تومانی به این کار تعلق گرفته است ادامه می‌دهد: با وجود این‌که بارش‌های امسال مطلوب بوده، هنوز 700 میلیون متر مکعب آب‌های زیرزمینی دچار کمبود هستند. 


27 حوزه آبخیز در 14 شهرستان

این مسئول می‌افزاید: در سال 97 از محل اعتبار نام برده، 27حوزه آبخیز در 14 شهرستان برای عملیات‌های مختلف آبخیزداری تعریف و اجرا شده است. عمده این فعالیت‌ها از مهرماه امسال شروع شده و تا پایان دی‌ماه تمام شده‌اند. حاصل این عملکرد‌ها ساخت 512 سازه در 14شهرستان است که خشکه‌چین، گابیون، بندهای سنگی، ملاتی و خاکی نمونه‌های آن هستند. 
با توجه به این‌که دستاورد این فعالیت، مدیریت 21میلیون متر مکعب رواناب بوده است، رجبی‌زاده ادامه می‌دهد: با کمک این سازه‌ها سرعت حجم بارشی کم، رسوب آب گرفته و آب وارد سفره‌های زیرزمینی شده است. درواقع با انجام فعالیت‌های آبخیزداری، حدود 300هزار متر مکعب رسوب رواناب‌ها کنترل شد و 6میلیون متر مکعب از 21 میلیون متر مکعب از رواناب‌ها به سفره‌های زیرزمینی نفوذ پیدا کرد. 

«محمدحسن کردستانی»، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان، در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: در بارندگی روزهای اخیر در شهرستان‌های جنوبی 750 سازه از پروژه‌های آبخیزداری و آبخوانداری آب‌گیری شد که نقش بزرگی در کنترل سیلاب، تغذیه سفره‌های زیرزمینی و نیز کنترل رسوب داشته است. با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته در پی بارندگی‌های 22 و23 بهمن، 135 میلیون متر مکعب کنترل سیلاب، حدود 18 میلیون متر مکعب میزان نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی و حدود 4 میلیون متر مکعب کنترل رسوب صورت گرفته است. پروژه‌های آبخیزداری وآبخوانداری فواید بسیاری دارند که در نهایت موجب کاهش آثار خشکسالی می‌شوند. در شرایط فعلی مهم‌ترین چالش پیش روی ماست و از این روی آبخیزداری را می‌توان مهم‌ترین کار در حوزه منابع طبیعی دانست. 

به گفته دکتر کردستانی منابع طبیعی بستری برای رونق کشاورزی و ذخیره آب است و به همین منظور از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی و به اذن مقام معظم رهبری اعتباری بالغ بر 7000 میلیارد ریال به این پروژه‌ها اختصاص یافته است و سهم جنوب کرمان بیش از 264 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است. 


سال آبی بهتر نسبت به سال گذشته

 «حمیده حبیبی»، رئیس مرکز پیش‌بینی اداره هواشناسی استان کرمان، در خصوص وضعیت بارش در اسفند و فروردین‌ماه به همشهری می‌گوید: در کل استان بارش‌ها به صورت نرمال و کمتر از نرمال در دو ماه اسفند و فروردین پیش‌بینی شده ولی نسبت به سال آبی گذشته شرایط طبیعتاً بهتر است.

در سال آبی جاری میانگین بارش جیرفت برابر با 6/80 میلی‌متر و در سال گذشته 5/10 میلی‌متر، رودبار جنوب در سال آبی جاری 7/49 میلی‌متر و 2/5 میلی‌متر در سال گذشته، فاریاب در سال آبی جاری 5/83 میلی‌متر و 1/6 میلی‌متر در سال گذشته، کهنوج در سال آبی جاری 83 میلی‌متر و در سال گذشته 2/4 میلی‌متر، منوجان 2/121 میلی‌متر در سال جاری و 5/5 میلی‌متر در سال گذشته، قلعه‌گنج 4/86 میلی‌متر بارش در سال جاری و در سال گذشته 2/5 میلی‌متر، عنبرآباد 6/52 میلی‌متر در سال آبی جاری و در سال آبی گذشته 5 میلی‌متر بارش داشته است.


شرایط بارش در شمال استان 

در سال آبی جاری شهر انار 6/27 میلی‌متر بارش داشته که در سال آبی گذشته (مهر تا مهر امسال) میانگین بارش این شهر 9/3 میلی‌متر بوده است. میانگین بارش در رفسنجان نیز 4/40 میلی‌متر و در سال آبی گذشته میزان بارش این شهر 8 میلی‌متر بوده است. همچنین میزان بارش راور 4/34 میلی‌متر در سال جاری و 6/3 میلی‌متر در سال آبی گذشته بوده است. در سال آبی جاری زرند نیز 3/46 میلی‌متر بارش و 3/6 میلی‌متر میزان بارش این شهر در سال گذشته بوده است. 


بارندگی‌های شرق

در سال آبی جاری بم 36 میلی‌متر بارش و در سال آبی گذشته 8/3 میلی‌متر، فهرج در سال آبی جاری 8/21 میلی‌متر و در سال آبی گذشته 4/6 میلی‌متر، ریگان 1/24میلی‌متر بارش در سال آبی جاری و 5/7 میلی‌متر بارش در سال گذشته، نرماشیر 5/24 میلی‌متر در سال آبی جاری و 5/3 میلی‌متر در سال گذشته بارش داشته است.


سیرجان و شهربابک

سیرجان در سال آبی جاری 90 میلی‌متر بارش داشته و 2/25میلی‌متر میزان بارش این شهر در سال گذشته بوده است. میزان بارش شهربابک در سال آبی جاری برابر با 7/46 میلی‌متر بوده و 1/8 میلی‌متر نیز میزان بارش این شهر در سال گذشته بوده است. 


بارندگی‌های غرب استان

در سال آبی جاری بارش باران در بافت با 5/113 میلی‌متر بوده است، 1/25میلی‌متر هم بارش این شهر در سال آبی گذشته بوده است. ارزوئیه 9/118 میلی‌متر بارش در بازه زمانی مهر تا اسفند داشته و 3/ 20 میلی‌متر بارش این شهر در سال آبی گذشته بوده است. بارش رابر 3/93 میلی‌متر بوده که میزان بارش این شهر در سال آبی گذشته 7/26میلی بوده است.


کرمان، بردسیر و کوهبنان 

بارش شهر کرمان برابر با 4/32 میلی‌متر بوده و 2/4 میلی‌متر بارش این شهر در سال گذشته بوده است. بردسیر در سال آبی جاری 3 /72 میلی‌متر بارش داشته و 9/ 22 میلی‌متر بارش این شهر در سال گذشته بوده است. کوهبنان در سال آبی جاری 2/47میلی‌متر بارش و در سال آبی گذشته 9/10 میلی‌متر بارش داشته است.