بررسی درخواست افزایش قیمت نان در هیأت وزیران

علی ابراهیمی/ روزنامه‌نگار
در چند هفته اخیر اخباری مبنی بر کمبود آرد مورد نیاز نانوایی‌های آزادپز و صنعتی در تهران و برخی استان‌ها منتشر شد و زمینه افزایش قیمت برخی انواع نان صنعتی را فراهم کرد. با بیژن نوروز‌مقدم، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.

منشأ مشکلات اخیر تامین آرد مورد نیاز برخی نانوایی‌ها و صنایع چیست؟
تأمین آرد مورد نیاز نانوایی‌های یارانه‌ای مشکلی نداشته اما تامین آرد مورد نیاز نانوایی‌های آزادپز و مصارف صنعتی با ایجاد سامانه رهگیری آرد و نان از ابتدای دی‌ماه امسال با مشکلاتی مواجه شده است. این واحدها تا قبل از ایجاد این سامانه قادر بودند آرد مورد نیاز خود را به هر میزان با قیمت آزاد از کارخانه‌های آرد بخرند اما با تصمیم دولت برای ایجاد سامانه رهگیری و رصد گندم و آرد بین کارخانه‌ها، نانوایی‌ها و مراکز صنعتی، مشکلاتی به‌وجود آمد که البته پس از نشست با مسئولان فعلا تسهیلاتی درنظر گرفته شده تا آرامش برقرار شود.

این تسهیلات چیست؟
اگر نانوایی‌های آزادپز و نان صنعتی نیازمند آرد بیشتری باشند، می‌توانند درخواست خود را به کمیسیون بازرسی گندم و آرد ارائه کنند. این کمیسیون زیرنظر سازمان غله و با حضور اتحادیه نانوایان و سازمان صنعت تشکیل می‌شود.

یعنی دیگر نگران کمبود آرد نباشیم؟
با این روند به‌نظر نمی‌رسد کمبودی برای تامین آرد وجود داشته باشد اگرچه ممکن است تا روان‌شدن فعالیت این سامانه مشکلاتی را برای تامین سهمیه مورد نیاز نانوایی‌های آزاد‌پز یا مصارف صنعتی داشته باشیم.

هدف از ایجاد سامانه رهگیری آرد و نان چه بود؟
هدف، نظارت بر مصرف درست گندم و آرد تخصیص‌یافته برای نظارت بیشتر دولت بود. قبلا نانوا به هر میزان که آرد نیاز داشت، می‌خرید و درهیچ جا ثبت نمی‌شد اما اکنون دولت می‌تواند رصد کند که چه میزان از گندمی که به کارخانه‌های آرد داده، برای مصارف نانوایی‌ها، کارخانه‌های صنعتی یا تولید نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم استفاده شده است.

 تأثیر این سامانه در مقابله با قاچاق آرد چیست؟
آماری از میزان قاچاق آرد نداریم اما واقعیت آن است که احتمال قاچاق آرد از طریق نانوایی‌ها بسیار کم است، زیرا نانوایی‌ها سهمیه روزانه محدودی مثلا 10کیسه آرد دارند که این میزان سهمیه با توجه به میزان نان تولیدی، سهم آنچنانی در قاچاق آرد نخواهد داشت. باید به‌دنبال نشتی‌های بزرگ قاچاق آرد از طریق مراکزی که سهمیه‌های بالای آرد دارند، بگردیم. وقتی یک واحد صنعتی در حجم وسیع 50تنی سهمیه آرد دریافت می‌کند و ممکن است روزانه 5 تا 10تن آن اضافه بیاید، این میزان 10تن معادل سهمیه یک‌ ماه یک واحد نانوایی است و می‌تواند سهمی در قاچاق آرد داشته باشد و اکنون با ایجاد سامانه مذکور امکان نظارت بر این بخش‌ها نیز بیشتر خواهد شد.

آیا  اخباری که در مورد کمبود آرد در استان‌های مازندران و اصفهان منتشر شده هم ناشی از نوپا‌بودن سامانه مزبور بوده است؟
بله، این سامانه نوپاست و تا زمان رفع اشکالات ممکن است ایرادهای جزئی برای تامین و تخصیص آرد مورد نیاز بخش‌های مختلف به‌ وجود آید که البته برای رفع این اشکال‌ها تلاش خواهیم کرد.

آیا با سامانه جدید قیمت آرد تغییری کرده است؟
هیچ تغییری در قیمت آرد نانوایی‌های آزاد‌پز و یا مصارف صنعتی ایجاد نشده و ‌سازوکار تامین کمبود نیاز این بخش‌ها نیز پیش‌بینی‌شده، نانوایی‌های آزاد‌پز قبلا نیز سقفی برای سهمیه آرد نداشته‌اند و با سامانه جدید نیز مشکلی برای تامین آرد مورد نیاز نخواهند داشت.

با این روند بهانه‌ای برای افزایش قیمت نان و محصولات بخش صنعت وجود ندارد؟
قیمت آرد افزایش نیافته، اما قیمت نان یارانه‌ای از 5سال پیش ثابت مانده و در این بخش مشکل داریم. در بخش آزادپز نیز مشکل افزایش نرخ به‌دلیل گرانی آرد نداریم اما وقتی نرخ تورم افزایش یافته، خودبه‌خود قیمت تمام‌شده نان و صنایع مرتبط هم افزایش یافته است. نانوایان برای مراعات حال مردم سعی کرده‌اند نان گران نشود اما با افزایش هزینه‌ها دیگر نانوایی‌ها نمی‌توانند فشار را تحمل کنند.

سرنوشت ارائه درخواست افزایش قیمت نان چه شد؟
واقعیت آن است که نان در طول 5سال گذشته با زیان تولید شده است. خوشحال می‌شویم قیمت‌ نان پیش از پایان امسال اصلاح شود. البته طرح اصلاح قیمت نان در دستور کار هیأت وزیران قرار دارد.