بافت فرسوده موتور محرک توسعه مسکن می‌شود

بازار مسکن تهران در میانه زمستان دوباره خیز خروج از رکود برداشته و پس از 8‌ ماه روند کاهشی در معاملات، با افزایش 40درصدی تعداد مبایعه‌نامه‌ها مواجه شده است. در بهمن‌ماه امسال، میانگین قیمت هر متر زیربنای مسکونی در شهر تهران با 2.9درصد رشد از مرز 10میلیون تومان عبور کرده و به 10میلیون و 66هزار تومان رسیده است؛ اما کارشناسان معتقدند این اتفاق در بازار مسکن، موقتی بوده و تغییری در رکود این بازار ایجاد نمی‌کند. 
به گزارش همشهری، در یک سال اخیر به‌دنبال جهش نرخ ارز، رشد هزینه تولید مسکن به‌دنبال افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی و همچنین هجوم نقدینگی به بازارها برای خرید کالای سرمایه‌ای، قیمت فروش مسکن نیز در روند صعودی قوی قرار گرفت و به‌طور میانگین جهش 100درصدی را تجربه کرد. حالا بی‌اثر شدن قدرت خرید متقاضیان مصرفی مسکن به چالش جدی بازار املاک و مستغلات تبدیل شده و به‌ناچار مسکن را به ورطه رکود کشانده است اما با توجه به اینکه تولید و عرضه در این بازار کمتر از تقاضای آن است، در ادامه باز هم شرایط برای جهش قیمت مسکن مهیاست و در دوره رکود، فقط فنر قیمتی این بازار جمع می‌شود؛ مگر اینکه متولیان امر تمهیدی برای متناسب‌سازی عرضه و تقاضا بیندیشند.

افزایش وام مسکن در بافت‌های فرسوده
 بازآفرینی شهری یا همان احیای بافت‌های فرسوده، حاشیه‌ای و ناکارآمد شهرها برنامه‌ای است که بیش از یک سال از تدوین و ابلاغ آن می‌گذرد و اجرای آن در دستور کار شرکت بازآفرینی شهری قرار گرفته است؛ برنامه‌ای که مبتنی بر مشارکت بانک‌ها، بخش خصوصی و دولت بوده و قرار است ظرف 10سال زیرساخت و امکانات نیمی از مناطق فرسوده و حاشیه‌ای کشور در 1334محله را تا میانگین همان شهر ارتقا دهد. در این برنامه در کنار اینکه تسهیلات‌دهی به سازندگان فعال در مناطق هدف مدنظر قرار گرفته، حساب ویژه‌ای نیز برای استفاده از تقاضای خانه‌اولی‌ها برای خرید مسکن باز شده و ضمن کاهش سود تسهیلات وام مسکن یکم این افراد به 6درصد، درخواست افزایش مبلغ وام آنها نیز به بانک مرکزی فرستاده شده است. محمد پژمان، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری به ایلنا گفته است: پیشنهاد افزایش سقف وام مسکن در بافت فرسوده، هم برای سازندگان و هم برای متقاضیان خانه‌اولی به بانک مرکزی ارائه شده و فضای مثبتی برای موافقت با آن وجود دارد.

 وعده‌های انبساطی برای مسکن
آمارها نشان می‌دهد از زمان آغاز رکود سنگین مسکن در سال92 تاکنون، تولید مسکن یک‌سوم تا نیمی از نیاز سالانه کشور را پوشش داده است. این مسئله که فعلا به‌عنوان یکی از سیاست‌های قبلی وزیر سابق راه و شهرسازی عنوان می‌شود باعث شده رابطه عرضه و تقاضا در بازار مسکن نامتناسب شود؛ اما حالا، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی از شتاب در تولید مسکن خبر می‌دهد و بر لزوم کاهش زمان انتظار خانه‌دار شدن تأکید دارد.
 اسلامی با اشاره به اینکه شتاب بخشیدن به تولید مسکن یکی از تأکیدات مقام معظم رهبری و ریاست‌جمهوری است، می‌گوید: در کنار این سیاست، یکی از وظایف وزارتخانه، تعدیل‌بخشی به عرضه و تقاضا در ساخت‌وساز مسکن و خصوصا توجه به نیاز جوانان و خانه‌اولی‌ها به مسکن است که قانونا وظیفه دولت محسوب می‌شود.
 وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه رکود به معنی بی‌پاسخ ماندن تقاضاست، طولانی شدن دوره رکود را عامل طولانی شدن دوره انتظار دانسته و می‌افزاید: محاسبات نشان می‌دهد در شرایط فعلی برای خانه‌دار شدن مردم در ۵ استان تا دهک ۷ باید توانمندسازی انجام شود و با توجه به اینکه فعلا دوره انتظار برای خانه‌دار شدن کمتر از ۱۵ تا ۱۷ سال نیست، باید به آن شتاب داد. اسلامی درباره برنامه‌های احتمالی برای شتاب‌دهی به بازار مسکن سخنی نگفته اما بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری را یکی از راه‌های تحقق آن دانسته است.


تصمیم‌های بودجه‌ای برای مسکن

نکته دیگر اینکه با موافقت نمایندگان مجلس در جریان بررسی و تصویب جزئیات لایحه بودجه 98، تا سقف 5هزار میلیارد تومان از بدهی بانک مسکن به بانک مرکزی بابت خط اعتباری مسکن مهر، به‌حساب بدهی دولت به بانک مرکزی منظور می‌شود و در مقابل 5هزار میلیارد تومان برای افزایش سرمایه دولت در بانک مسکن اختصاص می‌یابد. با این حساب می‌توان امیدوار بود بانک مسکن با ابعاد گسترده‌تری ابتکار عمل پرداخت تسهیلات ساخت و خرید مسکن را در دست بگیرد. البته اسلامی تأکید کرده است که از ابتدا هیچ‌گاه حرفی از افزایش تسهیلات مسکن نزده و اکنون نیز با آن موافق نیست اما از اتفاقات حوزه تحت امر او چنین برمی‌آید که افزایش تسهیلات بافت فرسوده احتمالا تا اواخر اسفندماه نهایی خواهد شد.