شبنم سیدمجیدی
هر کارگردانی که امروز از او با عنوان کهنهکار یا استاد سینما یاد میشود، یک روز برای نخستین بار بر صندلی کارگردانی تکیه زده است؛ یک روز یاد گرفته است که چطور با حجم بالایی از فشار کنار بیاید و بهترین عملکرد را داشته باشد؛ برای بار اول با مشکلاتی مثل نیاز به سرمایه مالی، سر و کله زدن با سختیهای تولید و عبور از مجوزها و... کنار آمده است. بار سختیها برای فیلمسازان اولی که هنوز خود را اثبات نکردهاند قطعا زیاد است، اما مشخصا انگیزههای آنها نیز چندبرابر است. با این حال، این فیلمسازان در کنار انگیزهها برای آنکه بتوانند استعدادها و هنر خود را به بهترین شکل به نمایش بگذارند، نیاز به حمایت دارند. محمد آفریده یکی از تهیهکنندگان و مدیران سینماست که در طول سالها فعالیت در عرصه هنر، همهجوره حمایت خود را از فیلمسازان جوان نشان داده است؛ این ادعا را کارنامه او نشان میدهد. آفریده در طول دوره مسئولیتهای خود در عرصههای مدیریتی مثل مدیرعاملی انجمن سینمای جوان ایران و مدیریت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، از تولید صدها فیلم کوتاه، مستند، انیمیشن و فیلمهای بلند سینمایی کارگردانان جوان حمایت کرده است.
او درباره تجربیات خود در زمینه میدان دادن به فیلمسازان جوان و چگونگی کشف استعدادهای نوپا به همشهری درنگ میگوید: «قبل از پاسخ به این سؤال باید به 2نکته مهم توجه داشته باشیم؛ اول، باور این حقیقت که سینما بیش از هر چیز با فکر، اندیشه و نیروی جوان، زنده ، پابرجا و بالنده میشود. این باور مثل خیلی از حرفهایی که در سازمانها رایج است، یک شعار تبلیغاتی نیست. باور این حقیقت، کلید حضور سرزنده جوانان در بسیاری از عرصههاست. به جوانها باید فارغ از هر سلیقه و گرایش، فرصت و امکان حضور در همه عرصههای فرهنگی، هنری، علمی و... را بدهیم. برای رسیدن به یک سینمای مطلوب چه بخواهیم و چه نخواهیم باید همه طیفها در کنار هم حضور همدلانه داشته باشند». این تهیهکننده سینما ادامه میدهد: «نکته مهم دوم، اعتماد به جوانان گمنام و خلاق این سرزمین است، بدون این اعتماد هیچ دری برای این کشور گشوده نمیشود».
آفریده میگوید: «اما در شرایط حاضر و با گسترش ارتباطات و امکانات فیلمسازی، بیش از همه سوابق و تجربیات عملی فیلمسازان و دانش و آگاهی بخشی آنان به فرهنگ و جامعه مهم و مؤثر است. بخش عمدهای از این شناخت در آثار و گفتوگو با فیلمساز بهدست میآید. اما باید بدانیم این مسیر، هموار نیست. کشف استعداد و خلاقیتهای فیلمسازان همیشه با پیروزی توأم نخواهد بود. ذات هنر پیچیده است و مدیریت فرهنگی پویا با آگاهی از این حقیقت، این بستر را آماده بروز و ظهور استعدادهای فرهنگی و سرمایههای این سرزمین میسازد. در این صورت است که میدانهای کار و تلاش، مولد، خلاق و با رونق و بانشاط میشود».
عدهای در سینما هیچ رقیبی نمیخواهند
مدیرعامل اسبق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی درباره اینکه چطور در کشور ما از فیلمسازهای جوان حمایت میشود، بیان میکند: «در همه کشورهایی که صاحب سینما هستند و برنامههای درازمدت و اصولی دارند، حمایتهای عام و مؤثر برای حضور فیلمسازان اول، طراحی شده است. برخلاف آن کشورها، در سینمای ما باید برای بهدست آوردن این حق جنگید؛ چرا که این کشور همیشه در مشکلات روزمره، سوءتفاهمها و سایه سنگین افرادی که در این سینما خانه کردهاند و هیچ رقیبی را هم قبول ندارند، گرفتار است. در سالهای مسئولیتم در مرکز گسترش، با حداقل بودجه، بیش از ۵۰ فیلم کارگردانهای اول موردحمایت قرار گرفت که شاید کمتر از بودجه 3 تا 4 فیلم سینمایی معمولی بود. مهم باور جوانان و اعتماد به آنهاست».
این تهیهکننده با بیان اینکه فیلمسازان جوان بعد از کار اول، برای ورود به سینمای حرفهای و رقابت با دیگر فیلمسازان راه سختی در پیش دارند، اظهار میکند: «اگر آنها در فیلم اول خود بدرخشند، تازه اول مبارزه برای ماندگاری در سینماست. معلوم نیست این موفقیت آغاز شکست نباشد. سینما خیلی بیرحم است. اگر هنرمند اهل ریاضت و پشتکار نباشد ممکن است این نخستین و آخرین فیلم او باشد».
ارتباط با روح جامعه و فرهنگ، راز ماندگاری است
او درباره کارگردانهایی که فقط یک فیلم ساختهاند و بعد دیگر نامی از آنها نشنیدهایم، بیان میکند: «بخشی از این موضوع به ساختار و شرایط ناهمگون سینمای ما برمیگردد و بخشی دیگر طبیعت رقابتی سینماست که باید برای پیروز شدن در این رقابت مبارزه کرد».
از محمد آفریده درباره اینکه چرا کارگردانهای زیادی داریم که فیلم اولشان بهترین اثر کارنامهشان محسوب میشود و بعد از آن دچار ضعف میشوند، میپرسیم. در جواب با اشاره به نقل قولی از یک سینماگر میگوید: «سینما، کارگردانی با یک لشکر است، اما ماندگاری و ایستادگی در سینما بسیار سختتر و پیچیدهتر از ساخت فیلم است». او ادامه میدهد: «بسیاری از فیلمسازها، تجارب ناب و بکر خود از زندگی را که منحصر بهخود آنان است با اخلاص در کار اول استفاده میکنند، از همین رو معمولا کار اول، متفاوت و تأثیرگذار است اما برای ماندگاری در سینما، باید تلاش مداوم و مستمری داشت. سینما فقط فیلمدیدن و در غوغای آن مسحورشدن نیست. فیلمسازماندن نیاز به جهد، تلاش، مطالعه و کار مداوم دارد. بسیاری از فیلمسازان مطرح و باسابقه، گاهی سالها برای اثر خود وقت و عمر میگذارند. ارتباط دائم فیلمساز با روح جامعه و فرهنگش، راز ماندگاری اوست».
چهار شنبه 1 اسفند 1397
کد مطلب :
48530
+
-
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به روزنامه همشهری می باشد . ذکر مطالب با درج منبع مجاز است .
Copyright 2021 . All Rights Reserved