مواجهه اهل فرهنگ با گرانی

حسن انوشه/ نویسنده و پژوهشگر
سقوط ارزش پول کشورمان، کاهش قدرت خرید و افزایش قیمت‌ها را در پی داشت. مردم همه این موارد را خلاصه کرده‌اند و اسمش را گذاشته‌اند گرانی‌ها. به قول آنها این «گرانی»‌های چندماه اخیر مانند همه کالاها و خدمات دامن بازار کتاب را نیز گرفت و اکنون اهل فرهنگ، پدیدآورندگان کتاب و اهالی مطالعه نگران پیامدهای این گرانی‌ها هستند. از این میان آنان که پیش از این نیز از پایین بودن سرانه مطالعه گلایه داشتند، وضع فعلی عرصه چاپ و نشر را غوزبالاغوز می‌دانند. پدیدآورندگان کتاب نیز که پیش از این از هزینه‌های بالا و درآمدهای کم می‌نالیدند، حق دارند بگویند که هر دم از این باغ بری می‌رسد. اما اهل مطالعه که به‌عنوان مصرف‌کنندگان این کالای فرهنگی عامل اصلی در حرکت چرخه نشرند هم لابد با خود زمزمه می‌کنند؛ دست ما کوتاه و خرما بر نخیل.

از آنجا که کار دنیا تعدیل و ترمیم است و روزگار، بلندی‌ها و پستی‌ها را به هم نزدیک می‌کند، می‌توان امیدوار بود کم‌کم با افزایش دستمزدها، کمرنگ شدن عوامل گرانی دلار و هزار و یک اتفاق خوب، اوضاع کتاب و اهل کتاب هم بهتر شود.

اما تا آن موقع توقع می‌رود کسانی که در مصدر کارند با آنانی که از این گرانی‌ها رنجیده‌اند، مهربانی و از آنان دلجویی کنند. یارانه کتاب می‌تواند مرهمی بر زخم فرهنگ باشد و اگر بهنگام و بجا باشد شاید تأثیر کمبود کاغذ را بر نمایشگاه سال آینده به حداقل برساند. به هر روی با این که کتاب‌های مجازی، هرگز نمی‌توانند جای کتاب را بگیرند و کتاب کاغذی عطر، بو، شاکله، شکل و شمایل دلپذیر، مطبوع و مقبول خود را دارد، اما در نبود مادر چاره‌ای جز ساختن با نامادری نیست. می‌توان در کنار رصد راه‌های بهتر شدن اوضاع چاپ و نشر فضای مجازی را نیز به کمک طلبید و از این رهگذر کف آبی به تشنه‌ای رساند.