خرید بیش از اندازه، مولد گرانی است

مائده امینی 

از دلار گرفته تا مرغ و از روغن گرفته تا خودرو، با نخستین آشوب در بازار طلا و ارز، همه بازارها در ایران به هم می‌ریزند. همه کالاهای اساسی احتکار می‌شوند و دلالی که انگار طی این سال‌ها تبدیل به شغلی رسمی شده، رونق پیدا می‌کند. در شرایطی که دولت بارها و بارها گفته که به کالاهای اساسی، ارز دولتی 4هزار و 200تومانی اختصاص می‌دهد، قیمت گوشت قرمز، گوشت مرغ، روغن، تخم‌مرغ و... روزبه‌روز بیشتر می‌شود و نرخ‌ این دسته از کالاها را نرخ روز دلار به شکل غیرمستقیم تعیین می‌کند. کمبود بعضی کالاها در بازار، صف‌های طولانی مردم برای خرید کالاهای اساسی و هراسی که در جامعه از قحطی و گرانی وجود دارد از یک‌سو و گسترش دلالی و احتکار و سوءاستفاده از شرایط کنونی بازار از سوی دیگر، مزید بر علتی همچون افزایش نرخ ارز یا آغاز دوباره تحریم‌ها شده و آشوب تازه در بازار به‌پا کرده است. اما حلقه مفقوده تنظیم بازار کجاست؟ چرا بازار با وجود برخوردهای قهری و نهادهای مسئول درگیر ماجرا، همچنان به‌سختی تنظیم می‌شود؟ ابراهیم درستی -نماینده وزیر صنعت در اتاق اصناف ایران و نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران- بر این باور است که هم‌اکنون کمبودی در بازار وجود ندارد و بازار به‌زودی دوباره ثبات پیدا خواهد کرد.

چرا بازار به‌هم ریخته است؟ 

به‌هم‌ریختگی‌های اخیر بازار انکارشدنی نیست. ابراهیم درستی در تشریح علت گران‌شدن کالاهای اساسی توضیح می‌دهد: دشمن از راه اقتصادی وارد شده است. ما باید بپذیریم که امروز در میدان جنگ اقتصادی ایستاده‌ایم. دشمنی عربستان و آمریکا و کشورهای حوزه خلیج‌فارس بر کسی پوشیده نیست و نقطه آغاز تحریم‌های کنونی، تحریم‌های جدید علیه کشور ماست.

او یکی از عوامل اصلی را تقاضاهای کاذب موجود در بازار می‌داند و می‌گوید: خرید بیش از اندازه مردم در بسیاری از حوزه‌ها مولد گرانی بوده و تأثیر هجمه مردم بسیار آسیب‌رسان و اثر‌گذار است.

درستی با تأکید بر اینکه در بازار کمبود جنس نداریم، ادامه می‌دهد: حتی می‌توانم بگویم که در بسیاری از حوزه‌‌ها ما با فراوانی کالا روبه‌رو هستیم. منکر گرانی کالا نمی‌شوم اما این گرانی ریشه‌ای در کمبود اجناس و کالاها ندارد.

عضو هیأت رئیسه اتاق اصناف تهران می‌افزاید: سرمازدگی سال قبل تا حدودی زمینه‌ساز گرانی شده و محصولات بسیاری از کشاورزان را از بین برده و عرضه را کم کرده است. از سوی دیگر تحریم‌های تازه‌ای که علیه ایران در آبان‌ماه وضع شد، موجب گرانی مواد اولیه و نهاده‌های تولید شد و در مقطعی کمبود این نهاده‌ها در بازار گرانی ایجاد کرد.

قاچاق صادراتی عامل دیگری است که درستی به آن اشاره ‌می‌کند و توضیح می‌دهد: از سوی دیگر در برخی بازارها مثل بازار دام، قاچاق بسیار زیاد شده که همین قاچاق خود مولد گرانی‌های دوباره شده است. واقعیت این است که کنترل 8هزارو 800 متر مرز خاکی و آبی کشور پهناوری مثل ایران کار بسیار سختی است.

این فروشندگان همیشه متضرر!

این روزها همه فروشندگان می‌گویند که سودشان کم شده. در شرایطی که ارز نیمایی 8هزار تومان است، کمتر صنفی را پیدا می‌کنید که فعالان آن با این نرخ کالای خود را بفروشند که البته این نابسامانی در بازار کالاهای غیراساسی بسیار بیشتر است. موضوع را که با ابراهیم درستی درمیان می‌گذاریم پاسخ می‌دهد: فروشندگان باید انصاف داشته باشند. من شخصا از مردم درخواست می‌کنم که درصورت رؤیت گرانفروشی آن را با تعزیرات‌ (124) و نهادهای پاسخگو درمیان بگذارند. او توضیح می‌دهد: البته مردم عزیز ایران نباید فراموش کنند که ما در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی هستیم و از برخی از این گرانی‌ها گریزی نیست.

آیا اوضاع بازار بهتر می‌شود؟ 

با همه این اما و اگرها و قول‌ها و پیگیری‌ها، درنهایت بازار هنوز آشفته است و مردم بی‌قرار و هراسان هستند. درستی؛ درباره بازار شب عید توضیح می‌دهد: وزارت جهاد و وزارت صنعت و معدن و تجارت با هم به این توافق رسیده‌اند که تنظیم بازار شب عید به‌عهده وزارت کشاورزی باشد. در بخش توزیع کالاها هم امیدوار هستیم که با ورود جدی و پیگیر اتاق اصناف تا حدودی از مشکلات بازار کم شود.

 این مقام مسئول پیش‌بینی می‌کند که اوضاع بازار به‌زودی بهتر می‌شود. درستی بر این باور است که با تعویض وزرای اقتصاد و صنعت، با دیدگاه‌های تازه‌ای برای تنظیم بازار روبه‌رو شده‌ایم. راهکارهای بهتری ارائه شده است و بازار تا شب عید به تعادل خواهد رسید و رنگ ثبات و کاهش قیمت را به ‌خود خواهد دید، چرا که نه‌تنها اتاق اصناف بلکه سامانه 124، وزارت صمت و همه اتحادیه‌ها پیگیر مبارزه با گرانفروشی شده‌اند.