حافظه کوتاهمدت برای انجام امور روزانه ضروری است
کوتاه بهاندازه 30 ثانیه
حافظه کوتاهمدت که بهعنوان حافظه اولیه یا فعال نیز شناخته میشود، همانطور که از نامش پیداست، با ظرفیت محدود، مقدار کمی از اطلاعات را در ذهن ذخیره میکند و برای مدت کوتاه آنها را در دسترس نگه میدارد.
حافظه کوتاهمدت برای عملکرد روزانه ضروری است؛ به همین دلیل است که تجربه از دست دادن حافظه کوتاهمدت میتواند خستهکننده و حتی ناتوانکننده باشد. اما باید 2 نکته را همواره در نظر داشت:
حافظه کوتاهمدت محدود است؛ معمولا گفته میشود که حافظه کوتاهمدت میتواند فقط 7مورد (2مورد کمتر یا بیشتر) را در یک زمان د ر خود جای دهد.
عمر حافظه کوتاهمدت، بسیار کوتاه است؛ به همین دلیل وقتی خاطرات کوتاهمدت تکرار نمیشوند، فقط چند ثانیه در ذهن باقی میمانند.
ظرفیت
مقدار اطلاعات قابل ذخیره در حافظه کوتاهمدت میتواند متفاوت باشد. در سال1956 روانشناسی بهنام جورج میلر در یک مقاله تأثیرگذار با عنوان «عدد جادویی هفت، بهعلاوه یا منهای دو»، پیشنهاد کرد که افراد میتوانند بین 5 تا 9 مورد را در حافظه کوتاهمدت ذخیره کنند. اما تحقیقات جدیدتر نشان میدهد که افراد میتوانند تقریبا 4 تکه یا قطعه اطلاعات را در حافظه کوتاهمدت ذخیره کنند. بهعنوان مثال، تصور کنید که سعی میکنید یک شماره تلفن را بهخاطر بسپارید. طرف مقابل شماره تلفن 10رقمی را میخواند و شما سریع یادداشت میکنید. لحظاتی بعد متوجه میشوید که شماره را فراموش کردهاید. بدون تکرار یا ادامه تکرار شماره - تا زمانی که به حافظه متعهد شود - اطلاعات بهسرعت از حافظه کوتاهمدت پاک میشوند.
حافظه کوتاهمدت چقدر است؟
بیشتر اطلاعاتی که در حافظه کوتاهمدت نگهداری میشوند تقریبا بین 20 تا 30 ثانیه یا حتی کمتر ذخیره میشوند. برخی از اطلاعات میتوانند تا یک دقیقه در حافظه کوتاهمدت باقی بمانند، اما بیشتر اطلاعات بهطور خودکار خیلی سریع تحلیل میروند؛ مگر اینکه از استراتژیهای تمرینی مانند گفتن اطلاعات با صدای بلند یا تکرار ذهنی آنها استفاده کنید.
با این حال، اطلاعات موجود در حافظه کوتاهمدت نیز بسیار مستعد تداخل هستند. هر اطلاعات جدیدی که وارد حافظه کوتاهمدت شود، بهسرعت جایگزین اطلاعات قدیمی میشود. جالب است بدانید که محیط نیز میتواند باعث اختلال در حافظه کوتاهمدت شود. بهعنوان مثال، شما ممکن است در اتاق شلوغ و پرسروصدا باشید و نام کسی را سختتر بهخاطر بیاورید. درحالیکه بسیاری از خاطرات کوتاهمدت بهسرعت فراموش میشوند تکرار این اطلاعات اجازه میدهد تا مرحله بعدی یعنی حافظه بلندمدت ادامه پیدا کند.
شکنندگی حافظه بلندمدت
حافظه بلندمدت میتواند بهطرز شگفتآوری شکننده و در معرض تغییر، دریافت اطلاعات نادرست و تداخل باشد. الیزابت لوفتوس، کارشناس حافظه در دانشگاه کمبریج نشان داده است که بهراحتی میتوان خاطرات نادرست ایجاد کرد. در یکی از معروفترین آزمایشهایش توانست 25درصد از شرکتکنندگان خود را در یک مطالعه مجبور کند که یک خاطره نادرست از گم شدن در کودکی در یک مرکز خرید را باور کنند. چرا حافظه بلندمدت اینقدر در معرض این نادرستی است؟ در برخی موارد، افراد جزئیات مهم رویدادها را از دست میدهند. برای پر کردن این شکافهای گمشده در اطلاعات، مغز گاهی جزئیاتی میسازد که به نظر منطقی میرسد. خاطرات قدیمیتر همچنین میتوانند در شکلگیری خاطرات جدید اختلال ایجاد کنند و یادآوری چیزی را که واقعا اتفاق افتاده دشوار کنند.
چه تغییراتی در حافظه رخ میدهد؟
مطالعات محققان روانشناسی نشان میدهد که خاطرات به شکلی ثابت ذخیره نمیشوند تا هر وقت به آن نیاز داشتید با وضوح کامل در تصور شما بیایند، بلکه آنها دریافتهاند که خاطرات هر بار که به آنها دسترسی پیدا میکنید دگرگون میشوند یا تغییر میکنند.
نورونها ابتدا خاطرات را در قشر مغز و هیپوکامپ رمزگذاری میکنند. هر بار که خاطرهای به یاد میآید، توسط مجموعهای از نورونهای مشابه اما نه یکسان دوباره رمزگذاری میشود. دسترسی به حافظه اغلب به قویتر شدن آنها کمک میکند، اما تحقیقات نشان داده است که این رمزگذاری مجدد میتواند بر نحوه به خاطر سپردن اطلاعات تأثیر بگذارد. جزئیات ظریف ممکن است تغییر کنند و جنبههای خاصی از حافظه ممکن است تقویت، ضعیف یا حتی بهطور کلی، بسته به نورونهایی که فعال میشوند، از بین بروند.
همه خاطرات بلندمدت یکسان ایجاد نمیشوند. در حالی که برخی از خاطرات بهسرعت به ذهن خطور میکنند، برخی دیگر ضعیفترند و ممکن است برای متمرکز کردن آنها به تذکر یا یادآوری نیاز داشته باشند.