مونیخ؛ صحنه تقابل اروپا و آمریکا
آنگلا مرکل: باید برای اروپا و چندجانبه‌گرایی بجنگیم مایک پنس: نمی‌توانیم امنیت متحدان‌مان در غرب را تامین کنیم و آنها وابسته به شرق باشند
کنفرانس امنیتی مونیخ که یکی از یادگارهای دنیای جنگ سرد به شمار می‌رود و طی سال‌ها صحنه تقابل بلوک شرق و غرب بود، اکنون با گذشت 53سال از عمرش به فضایی برای بروز اختلافات موجود در اردوگاه غرب تبدیل شده است.
این کنفرانس که از روز جمعه آغاز شده و امروز به پایان می‌رسد، بزرگ‌ترین نشست هم‌اندیشی جهان در زمینه امنیت بین‌المللی است. در میان هیأت‌های شرکت‌کننده در کنفرانس امنیتی مونیخ، هیأت آمریکا برای نخستین بار یکی از بزرگ‌ترین هیأت‌ها بود. آغاز سخنان مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در نشست دیروز کنفرانس امنیتی مونیخ اما با سکوت معنی دار حضار همراه بود. زمانی که او گفت حامل سلام رئیس‌جمهور آمریکا برای حضار در این نشست است، به جای صدای دست زدن، سکوت سالن محل برگزاری را فرا گرفت. تلاش پنس در سخنان دیروزش تأکید بر ادامه نقش رهبری آمریکا در جهان بود؛ موضوعی که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران طی 2 سال حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، دیگر معنای خود را از دست داده است.
پنس با اشاره به درخواست آمریکا از کشورهای عضو ناتو برای پرداخت سهمیه بودجه دفاعی‌شان گفت: «درست به همین دلیل است که می‌گوییم آمریکا همچنان رهبر جهان آزاد است.» او طی سخنانی که یادآور سخنان چند‌ماه پیش دونالد ترامپ در جمع سران اعضای ناتو بود گفت: «ما نمی‌توانیم امنیت متحدان‌مان را در غرب تامین کنیم درحالی‌که آنها وابسته به شرق هستند.» اشاره معاون رئیس‌جمهور آمریکا به پروژه بزرگ انتقال گاز روسیه به آلمان موسوم به «نورد استریم-2» است که در دست ساخت است. آمریکا این پروژه را خیانت به اردوگاه غرب می‌داند اما آلمان که به گاز روسیه نیاز دارد، آن‌را گامی به سوی تنش‌زدایی با مسکو تلقی می‌کند. پنس همچنین اقدام ترامپ به اخراج دیپلمات‌های روس را نشانه‌ای از برنامه رئیس‌جمهور آمریکا برای مقابله با روسیه خواند و انتقادهای علیه او نسبت به همراهی با مسکو را رد کرد. معاون دونالد ترامپ همچنین سیاست‌های دولت آمریکا در قبال چین که اکنون به یک جنگ تجاری تبدیل شده را نیز ناشی از قدرت اقتصادی کشورش دانست. او سیاست آمریکا برای برکناری نیکلاس مادورو از قدرت در ونزوئلا و پیگیری مذاکرات صلح با کره‌شمالی را به‌عنوان بخشی از موفقیت‌های آمریکا دانست که تنها در دوره دونالد ترامپ ممکن شده است. مایک پنس گفت که همه اینها زمینه‌های ادامه رهبری آمریکا در جهان است.
معاون رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر در سخنان خود در مونیخ، ایران را متهم کرد که به‌دنبال راه انداختن یک هولوکاست دیگر است. او گفت که به همین دلیل است که از اروپایی‌ها می‌خواهد همچون آمریکا از برجام خارج شوند. پنس هفته گذشته نیز خطاب به کشورهای اروپایی چنین درخواستی را مطرح کرده بود. تکرار سخنان پنس در نشست دیروز اما با واکنش منفی حضار همراه بود. شمار معدودی در سالن محل برگزاری کنفرانس مونیخ در تأیید سخنان پنس او را تشویق کردند که به نوشته خبرنگار وب‌سایت پولیتیکو، تنها اعضای هیأت آمریکایی بودند.
چندجانبه‌گرایی در برابر یکجانبه‌گرایی
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که این روزها بسیاری او را در غیاب آمریکا، رهبر جهان لیبرال و غرب می‌دانند پیش از مایک پنس به ایراد سخنرانی پرداخت و نسبت به از هم پاشیدن ساختار‌های امنیتی بین‌المللی هشدار داد. مرکل امنیت بین‌الملل را تحت فشار بی‌سابقه و چندوجهی دانست و گفت: «در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که به‌شدت متاثر از رفتارهای بشر است؛ از آزمایش‌های هسته‌ای گرفته تا تغییرات آب‌وهوایی و وفور استفاده از پلاستیک بر امنیت بین‌المللی اثرگذار است.» مرکل با اشاره به تکرار خواسته آمریکا برای افزایش سهم بودجه دفاعی کشورهای عضو ناتو ازجمله آلمان گفت: «آلمان به افزایش بودجه دفاعی خود متعهد است اما برخی میزان افزایش را کافی نمی‌دانند.» او گفت که اقتصاد آلمان در حال رشد است اما این کشور بر مبنای تولید ناخالص داخلی‌اش تصمیم می‌گیرد و با توجه به آن بودجه دفاعی‌اش را تنظیم می‌کند.
صدراعظم آلمان، بحران‌های امنیتی امروز جهان را همچون پازلی دانست که تنها با اقدام «جمعی» می‌تواند آن را حل کرد و نه «یکجانبه‌گرایی». سخنان مرکل، انتقاد از سیاست‌های دونالد ترامپ طی 2سال گذشته تلقی شده است. مرکل همچنین گسترش تفکرات راست افراطی در اروپا را زیر سؤال برد و خواستار حفظ ایده اروپای واحد شد. او گفت: «باید برای اروپا و چندجانبه‌گرایی بجنگیم.» آنگلا مرکل به توافق هسته‌ای با ایران نیز اشاره کرد و بار دیگر تأکید کرد که اروپا حفظ برجام و توافق با ایران را در راستای امنیت خود می‌داند و برای آن تلاش خواهد کرد. مرکل گفت: «تلاش برای حفظ این توافق ارزشش را دارد.»
کنفرانس مونیخ
محل مذاکرات پشت پرده
بیش از 30 نفر از سران کشورهای جهان، حدود 80 وزیر خارجه و دفاع و بیش از 600 کارشناس امنیتی در کنفرانس امنیتی مونیخ امسال شرکت‌کرده‌اند تا به گفته برگزارکنندگان، این دوره به بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دوره برگزاری آن تبدیل شود. سخنرانان این نشست طی 3روز به سخنرانی در مورد چالش‌های امنیتی پیش روی جهان می‌پردازند. کنفرانس امنیتی مونیخ اما روی دیگری دارد که کمتر به آن پرداخته شده است و آن دیدارهای خصوصی پشت پرده است که در حاشیه نشست اصلی برگزار می‌شود. چه در طول جنگ سرد که کنفرانس مونیخ میزبان مباحث مرتبط با درگیری‌های 2 ابرقدرت شرق و غرب بود و چه پس از پایان جنگ سرد، هتل محل برگزاری کنفرانس مونیخ محل رایزنی‌های غیرعلنی بوده است. 100اتاق هتل از سوی برگزارکنندگان برای دیدارهای دوجانبه و چندجانبه حاشیه‌ای رزرو شده است که هیأت‌ها در بازه‌های زمانی نیم‌ساعته می‌توانند از آنها استفاده کنند.
