جشنواره سی‌و‌چهارساله اما جوان

ندا انتظامی/روزنامه نگار

مهم‌ترین رویداد هنری موسیقی کشور فردا کار خود را آغاز می‌کند. فعالیت سی‌و‌چهارمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با اجرای 85گروه هنرمند ایرانی و خارجی شروع می‌شود. هرچند که جشنواره موسیقی فجر را باید یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های دولتی موسیقی دانست اما این جشنواره هربار بنا به دلایل سیاسی، اقتصادی و تغییر مدیریت در بدنه ارشاد و دبیر جشنواره هنوز سیاست مشخصی ندارد و با عمر 34ساله خود گویی در ابتدای راه خود است، با این حال، پس از گذشت 3دهه از عمرش سرانجام اساسنامه جشنواره موسیقی فجر تصویب شد.

دبیر هنری صرفاً!
سکاندار هنری این دوره از جشنواره شاهین فرهت است که برای نخستین‌بار عهده‌دار سمت دبیر جشنواره موسیقی فجر شده است، اما نکته‌ای که در مدیریت این آهنگساز به چشم می‌خورد، بی‌اطلاعی او از حاشیه‌هایی است که هر جشنواره با آن روبه‌رو‌ست. نخستین بی‌اطلاعی او زمانی مطرح شد که پوریا اخواص با انتشار نامه‌ای از حضور جشنواره موسیقی فجر انصراف داد. گرچه روابط عمومی ستاد جشنواره موسیقی فجر با سرعت عمل، پاسخی به اعتراض این خواننده داد اما در مدت کوتاهی که از انتشار جوابیه می‌گذشت، خبرگزاری تسنیم با دبیر سی‌وچهارمین جشنواره موسیقی فجر گفت‌وگو کرد و این آهنگساز اعلام کرد که در جریان انتشار نامه پوریا اخواص و البته پاسخی که از سوی جشنواره منتشر شده، نیست. اما مورد بعدی که در نشست خبری عنوان شد، حذف جایزه باربد بود؛ جایزه‌ای که از سی‌و‌یکمین دوره جشنواره موسیقی به برگزیدگان اهدا شده ‌است، ناگهان امسال از جشنواره حذف شد. در نشست خبری جشنواره، فرهت در مورد حذف این جایزه گفت: اصلا جایزه باربد را نمی‌شناسم و نمی‌دانم چه بوده است.» اما دبیر هنری جشنواره در پاسخ به اعتراض مجدد خبرنگاران این چنین جواب داد: «من دبیر هنری جشنواره هستم و به موضوعات اجرایی نمی‌پردازم.»

ارکسترها فعال هستند
ارکسترداری در این سرزمین کار دشواری است، نمونه آن مسائل مهمی است که ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک تهران درگیر آن است؛ از دستمزد نوازنده‌ها تا بیمه آنان، از خرید ساز تا تهیه پارتیتور. با این حال، در این دوره از جشنواره حضور ارکسترها چشمگیر است. ارکستر ملی (به رهبری فریدون شهبازیان)، ارکستر‌ سازهای ملی ایران (به رهبری علی‌اکبر قربانی)، ارکستر سمفونیک تهران (به رهبری شهرداد روحانی)، ارکستر رتوریک (به رهبری نصیر حیدریان)، ارکستر مجلسی ایران (به رهبری منوچهر صبهایی)، ارکستر آیسو (به رهبری مازیا یونسی)، ارکستر سمفونیک رسانه هنر (به رهبری امیرپدرام طاهریان)، ارکستر زهی ارکو (به رهبری ابراهیم لطفی) و ارکستر نوجوانان رودکی (به رهبری قادر رودکیان) ازجمله ارکسترهایی هستند که در این دوره از جشنواره حضور دارند.

گروه‌های خارجی می‌آیند، اما کوچک 
اگر حضور گروه‌های ارکسترال و گروه‌های کر را نشانه علاقه هنرمندان ایرانی به تشکیل گروه‌های بزرگ بدانیم، باید گفت که ستاد برگزاری جشنواره به دعوت از گروه‌های کوچک خارجی علاقه‌مند هستند. حق هم دارند؛ شرایط اقتصادی و گرانی دلار باعث شد که این دوره از جشنواره با حضور کم و گروه‌های کوچک برگزار شود. تریو امئل (از اسلوونی)، آنسامبل آتلاس (از دانمارک)، تکنوازی پیانو ماری دوالا (از ایرلند)، موغام (از اکشور آذربایجان) و ثقیل(از ازبکستان) گروه‌های بین‌الملل در جشنواره هستند. پیش از این علی ترابی، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ایسنا اعلام کرده بود که در بدترین شرایط اقتصادی هم چند گروه حتما در جشنواره خواهند بود.

بخش‌های مختلف یک جشنواره 34ساله
هرچند که جشنواره موسیقی فجر نسبت به 5دور پیش خود کوچک‌تر شده است، اما دست‌اندرکاران جشنواره سعی کرده‌اند که بخش‌های مختلفی در جشنواره تدارک ببینند تا پاسخگوی سلایق مختلف باشند. در این دوره از جشنواره از 3 استاد برگزیده موسیقی؛ استاد کریم صالح عظیمی (ردیفدان، خواننده و مدرس آواز)، استاد فخری ملک‌پور (نوازنده پیانوی ایرانی) و استاد رامین جزایری (سازنده و نوازنده تار و سه‌تار) به پاس سال‌ها فعالیت و تلاش در عرصه‌های مختلف موسیقی قدردانی می‌شود. همچنین۲۰فیلم مستند حوزه موسیقی در خانه سینما با دبیری ناصر صفاریان (مستندساز) به نمایش درمی‌آید.
اما بخش جذاب جشنواره، بخش پاپ است که رونق دوره‌های پیشین خود را ندارد. این دوره با حضور 9گروه پاپ در برج میلاد برگزار‌ می‌شود.
سی‌و‌چهارمین جشنواره موسیقی فجر امروز (24بهمن) کار خود را در تالار وحدت، تالار رودکی، ایوان شمس، فرهنگسرای نیاوران، برج آزادی، سالن سوره حوزه هنری، برج میلاد و سالن سیف‌الله داد خانه سینما آغاز می‌کند.