نوستالژی پشت مو و شلوار خمره‌ای

سعید مروتی 


ترکیب «خواستگار» علی حاتمی با حال و هوا و عناصر آشنای دهه60 و خلق شوخی از دل موقعیت‌هایی که در زمان رخ دادنشان تراژدی می‌آفریدند، «نهنگ عنبر» را به گزینه‌ای مناسب برای فتح گیشه در سال94 تبدیل کرد. میان فیلم‌های اکران94، در فیلم سامان مقدم، بیشتراز هر اثر دیگری روی ذائقه تماشاگر کار کارشناسی صورت گرفته بود. نهنگ عنبر فیلم محبوب منتقدان نبود ولی تماشاگران زیادی را خنداند. فیلم روی نوستالژی دهه60 که از ابتدای دهه90 و با سریال «وضعیت سفید» گل کرده بود استوار شده و بیشترین بهره را از محبوبیت رضا عطاران می‌گرفت. نهنگ عنبر با ممیزی فراوان و حذف کل شوخی‌های حضور ارژنگ صنوبر (عطاران) در جبهه، روی پرده آمد ولی همین  نسخه مخدوش هم آن‌قدر مفرح بود که بتواند تماشاگر را سرگرم کند. شوخی با محدودیت‌های اجتماعی دهه60 (که تماشاگر متولد دهه70 به بعد از آنها خاطره‌ای نداشت) می‌توانست دامنه مخاطبان فیلم را محدود کند ولی حضور رضا عطاران و روایت قصه عشق ارژنگ به رویا (مهناز افشار) کار خودش را می‌کرد و با طرح داستانی شکست‌خورده‌ترین فیلم کارنامه علی حاتمی در گیشه، سامان‌مقدم توانست کمدی پرفروشی بسازد، دنباله‌اش را هم کلید بزند و به موفقیتی گسترده‌تر از قسمت اول دست یابد.