جهش اینترنت با موبایل

اگر موبایل‌ها و اینترنت موبایل در این سال‌ها شکل نمی‌گرفت احتمالا ایران در جدول جهانی دسترسی به اینترنت همچنان آن پایین‌ها بود. وضعیت اینترنت ثابت در همه سال‌ها در جا زده و این اینترنت موبایل است که بار دسترسی مردم به اینترنت پهن‌باند را به دوش می‌‌کشد. اگر در ابتدا تنها شهرهای مهم بودند که دسترسی به اینترنت پرسرعت موبایل داشتند در این سال‌ها به‌صورت ناگهانی دسترسی به 3G و 4G در کشور گسترش پیدا کرد و دیگر کمتر شهری پیدا می‌شود که در آن علامت آزار‌دهنده نسل دوم یا همان E روی موبایل‌ها دیده شود. سال۹۴ یکی از دوران اوج فعالیت برای گسترش دسترسی به اینترنت پهن‌باند روی موبایل بود. واقعیت این است که از سال۹۲ تاکنون دسترسی به اینترنت پرسرعت یا اصطلاحا پهن‌باند جهشی ۸۰ درصدی داشته است.

مشترکان اینترنت پهن باند به ۷۲میلیون و ۹۴۱ هزار و ۸۷۷ نفر رسیده است که از این تعداد به‌طور دقیق، ۱۲ میلیون و ۸۸۸ هزار و ۵۰ نفر مشترک اینترنت ثابت (ADSL) و ۶۰ میلیون و ۵۳ هزار و ۸۲۷ نفر کاربر اینترنت پرسرعت موبایل هستند. گسترش اینترنت پرسرعت موبایل باعث شده تا ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند در کشور به 86/88 درصد برسد. این ماجرا یعنی بیشتر از ۷۰ درصد مردم کشور برای دسترسی به اینترنت پرسرعت راهی جز همین گوشی‌های موبایل ندارند و اگر این موبایل‌ها نبودند تنها ۱۶‌درصد مردم می‌توانستند از اینترنت استفاده کنند.

چرا موبایل ؟ 

از زمانی که حسن روحانی ریاست‌جمهوری ایران  را در دست گرفت وعده دسترسی به اینترنت پرسرعت را برای همه مردم در دستور کار خود قرار داد، درحالی‌که پیش از این قانونی وجود داشت که به کاربران خانگی دسترسی بیشتر از ۱۲۸کیلوبیت بر ثانیه را نمی‌داد و بسترهای توسعه اینترنت ثابت مشکلات فراوانی داشت، اینترنت موبایل آسان‌ترین راه ممکن بود. به همین‌خاطر گسترش 4G یا LTE مهم‌ترین راهکار ممکن بود و به‌تدریج اپراتورها وارد یک رقابت جدی برای ارائه اینترنت سریع‌تر شدند. اگر تا پیش از این اپراتورها رقابت‌شان روی مکالمه و آنتن‌دهی بود حالا اینترنت است که رقابت اصلی این حوزه را تشکیل می‌دهد.

استفاده از اینترنت موبایل از زمانی اوج گرفت که اپراتورهای همراه اقدام به ارائه خدمات اینترنتی با نسل‌های بالا کردند.

بر این اساس در نیمه دوم سال۱۳۹۳ اپراتورهای اول و دوم یعنی همراه اول و ایرانسل اقدام به ارائه نسل‌سوم شبکه تلفن همراه در شهرهای بزرگ ازجمله تهران، مشهد و شیراز کردند. اپراتور اول نیز در نمایشگاه کتاب سال۹۴ به‌طور آزمایشی به ارائه سیم‌کارت‌های نسل 4پرداخت و اعلام کرد که تا پایان سال به‌صورت جدی نسل چهارم برای دسترسی سریع‌تر به اینترنت در کشور توسعه پیدا می‌کند. در آن زمان یکی از مشکلات دسترسی‌نداشتن مردم به گوشی‌هایی بود که از نسل چهارم پشتیبانی می‌کردند اما به‌تدریج این ماجرا حل شد و اکنون تقریبا اکثر گوشی‌های در دست مردم امکان استفاده از اینترنت پرسرعت را دارند. در سال۹۴ به‌تدریج اشتیاق مردم برای دسترسی به این نوع اینترنت افزایش پیدا کرد.

 تا قبل از آن کاربران اینترنت موبایل که تحت پوشش نسل دوم موبایل بودند در ایران بسیار کم و ناچیز بودند. در سال ۹۵ مرکز آمار ایران، به سازمان فناوری اطلاعات اخبار جدیدی از پایش شاخص‌های ICT کشور داد. آمار آن سال نشان داد که نسبت خانوارهای دارای رایانه در سال۹۵ نسبت به سال۹۴، ۷ درصد رشد داشته و نسبت خانوارهای دارای دسترسی به اینترنت درسال ۹۵ نسبت به سال قبل ۱۲ درصد بیشتر شده است و همچنین نسبت افرادی که از اینترنت استفاده می‌کنند در همین سال نسبت به سال ما‌قبل 17.5 درصد بیشتر شده است.

بحران اینترنت ثابت

با وجود جهش اینترنت موبایل اما ایران در حوزه اینترنت ثابت و سرعت آن وضعیت مناسبی ندارد. کاربران کشورهای دیگر جهان از اینترنت موبایل بیشتر برای کارهای با حجم دانلود پایین استفاده می‌کنند و این اینترنت ثابت است که با سرعت بسیار بالا نیازهای آنها را مثلا برای دیدن فیلم‌های آنلاین با کیفیت بالا(HD و بالاتر)، تلویزیون اینترنتی و موارد دیگری که نیاز به سرعت و حجم بالای دانلود دارند برآورده می‌کند.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که وضعیت اینترنت ثابت در ایران برخلاف دیگر کشورهای جهان بغرنج است. در کشورهای دیگر جهان هر چند تلاش بر نفوذ اینترنت موبایل وجود دارد اما اینترنت اصلی مصرفی کاربران اینترنت پرسرعت ثابت است که امکان دسترسی به سرویس‌های مهمی ازجمله پخش آنلاین را فراهم می‌کند. طی ۵ سال گذشته ضریب نفوذ اینترنت موبایل یا سیار بیشتر از ۷۱ درصد رشد داشته است. در مقابل ضریب نفوذ اینترنت ثابت از سال ۹۲ تاکنون تنها ۸ درصد رشد داشته است.

بخش مهمی از این مسئله به‌خاطر تغییرنکردن فناوری و گسترش پیدانکردن نسل جدید اینترنت ثابت در کشور بوده است. عدم‌امکان کاربران از فناوری‌های جدید ازجمله VDSL و فیبر نوری باعث شده تا عملا روی کابل مسی امکان فراهم‌کردن سرعت بالا فراهم نباشد و بسیاری از کاربران به سوی اینترنت موبایل سوق پیدا کنند. کاربران از سوی دیگر با قیمت‌های پایین‌تر اپراتورهای موبایل در مقابل قیمت بالای اپراتورهای ثابت مواجه بوده‌اند. نتیجه آن شده که ۸۲درصد کاربران اینترنت پهن‌باند کشور را کاربران اینترنت موبایل تشکیل می‌دهند و تنها ۱۲ درصد کاربران از اینترنت پرسرعت ثابت استفاده می‌کنند. در کشوری مانند سنگاپور میانگین سرعت اینترنت ثابت ۱۸۴ مگابیت بر ثانیه است،‌ درحالی‌که در همین کشور میانگین سرعت اینترنت موبایل به ۵۸ مگابیت بر ثانیه نمی‌رسد. در مقابل جایگاه   67 میانگین سرعت اینترنت موبایل، ایران در سرعت اینترنت ثابت جایگاهی بهتر از 108در جهان ندارد.