سال حصر

محسن تولایی

  فروردین: سال پرحادثه انتخاباتی88 جای خود را به یک نوروز نه‌چندان زیبا برای همه ایرانیان داده است. تعداد زیادی از فعالان سیاسی در زندان به‌سرمی‌برند و محکومیت‌های چندساله‌شان آغاز شده است. حسن خمینی، تولیت حرم امام‌خمینی(ره) در صحبت‌های اول سال خود ابراز امیدواری می‌کند «خداوند امسال را سال دوستی‌ها و رفع کدورت‌ها قرار دهد». محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اسبق در یک سخنرانی 4 خواسته مشخص اصلاح‌طلبان را «آزادی جمعی از زندانیان حوادث اخیر»، «باز شدن فضای جامعه و غیرامنیتی شدن آن»، «جلوگیری از تندروی‌ها و دروغ‌پردازی‌ها» و «تلاش برای برگزاری انتخابات مطلوب در آینده» اعلام می‌کند. رهبر معظم انقلاب در پیامی تاریخی که خطاب به نخستین کنفرانس بین‌المللی خلع‌سلاح و عدم‌اشاعه منتشر می‌شود، کاربرد سلاح‌های اتمی را حرام اعلام می‌کنند. این پیام مستند بسیاری از مذاکرات سیاسی ایران با گروه1+5 در آینده قرار‌می‌گیرد. در بخش مهمی از این پیام آمده است: «ما کاربرد سلاح هسته‌ای و انواع سلاح‌های کشتار‌جمعی را حرام و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابناء بشر از این بلای بزرگ را وظیفه همگان می‌دانیم.»

  اردیبهشت: وزرای خارجه ایران، ترکیه و برزیل در حضور روسای جمهور این سه کشور یک توافقنامه امضا می‌کنند. ایران در این توافقنامه با به امانت گذاشتن  1200کیلوگرم اورانیوم کمتر غنی‌شده در خاک ترکیه موافقت می‌کند و در ازای آن گروه وین متشکل از آمریکا، روسیه و فرانسه باید120کیلوگرم سوخت مورد نیاز رآکتور تهران را تأمین کنند. این کار نیاز به پذیرش آمریکا، روسیه و فرانسه دارد.

  خرداد: ایران در انتظار پاسخ مثبت گروه وین است؛ به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نامه می‌زند که «ما معتقدیم تبادل سوخت هسته‌ای می‌تواند زمینه‌ای برای شروع همکاری در ساخت نیروگاه هسته‌ای و رآکتورهای تحقیقاتی باشد.» 19خرداد89 ششمین و آخرین قطعنامه از سلسله قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل از سال85 درباره پرونده هسته‌ای ایران صادر می‌شود. این قطعنامه با شماره1929 حاوی مجازات‌های تنبیهی شورای امنیت علیه ایران است. 12عضو شورای امنیت به این قطعنامه رأی مثبت و برزیل و ترکیه 2عضو غیردائم به آن رأی مخالف دادند. رأی لبنان هم ممتنع بود. جرقه‌هایی از التهابات انتخابات پارسال در مراسم سالگرد امام‌خمینی(ره)، بنیانگذار انقلاب اسلامی نیز دیده می‌شود. در میان سخنرانی حسن خمینی شعارهای «مرگ بر منافق»، «مرگ بر ضد‌ولایت فقیه»، «ما اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند» و... سر‌داده می‌شود. سخنرانی یادگار امام ناتمام می‌ماند. بعد از پایان سخنان نیمه‌کاره حسن خمینی، آیت‌الله العظمی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب در جایگاه حضور یافتند و با بوسیدن پیشانی یادگار امام او را مورد تفقد قرار دادند. عبدالحمید و عبدالمالک ریگی، برادرانی که جنایت‌هایی مثل تاسوکی را رقم زده بودند به دار مجازات آویخته شدند. 

  تیر و مرداد: محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور با خبرنگاران داخلی و خارجی نشست خبری می‌گذارد و
 5 شرط برای مذاکره با غرب تعیین می‌کند: تعویق مذاکرات، اعلام موضع طرف مقابل درباره سلاح‌های اتمی رژیم صهیونیستی، پذیرش تغییرات ان‌پی‌تی، تعیین منظور طرف مقابل از گفت‌وگو و تغییر ترکیب مذاکره‌کنندگان. شهرام امیری، چهره پررمز‌و‌راز و پژوهشگر رادیو ایزوتوپ‌های پزشکی دانشگاه صنعتی مالک اشتر که در سفر حج عمره به عربستان در خرداد1388 ناپدید شده بود 24تیرماه به ایران بازمی‌گردد. او با سازمان‌های اطلاعاتی مختلفی از جمله آمریکا کار می‌کرده و درنهایت در سال 95 اعدام می‌شود. 

 شهریور: آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان رهبری در اجلاسیه شهریورماه خبرگان با بیان اینکه «وجود جریان خودسر در کشور یک سم مهلک است» می‌گوید: اینها «فریاد دفع حداقلی و جذب حداکثری رهبر معظم انقلاب را معکوس معنا می‌کنند.» او تصریح دارد «تخلف از قانون به استبداد و خودسری منجر می‌شود.» آیت‌الله خامنه‌ای نیز در دیدار اعضای خبرگان با اظهاراتی در حمایت از دولت می‌گویند: «تقویت امید و پرهیز از بدبینی مهم‌ترین وظیفه امروز نخبگان است.» و اینکه «نباید به‌خاطر یک عملکرد در گوشه‌ای دولت و سایر قوا را در چشم مردم بی‌اعتبار کرد.»

  مهر و آبان: بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه ضمن سفر به ایران با رهبرانقلاب و محمود احمدی‌نژاد دیدار و گفت‌وگو می‌کند. در جریان یک عملیات کور تروریستی 2نفر ایستگاه راهنمایی و رانندگی در میدان آزادی سنندج و عابران را به گلوله می‌بندند که موجب شهادت 4مأمور انتظامی و یک رهگذر می‌شود.

   آذر: سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان به تهران سفر می‌کند و در این سفر هیأتی بلندپایه شامل 7وزیر برای پیگیری توافقات یک‌ماه پیش سفر احمدی‌نژاد به بیروت وارد تهران می‌شود. این نخستین سفر یک نخست‌وزیر لبنانی به ایران از زمان ترور رفیق حریری، نخست‌وزیر اسبق لبنان در فوریه سال2005 تاکنون است. 8 آذرماه دکتر مجید شهریاری، استاد دانشگاه، فیزیک‌دان و دانشمند هسته‌ای کشور در مقابل منزلش توسط یک تروریست هدف قرار‌می‌گیرد و به شهادت می‌رسد. فعالیت حزب مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب از سوی دادستانی تهران غیرقانونی اعلام می‌شود. مذاکره ایران با گروه 1+5 در ژنو آغاز می‌شود. همزمان با تاسوعای حسینی، 2 انفجار انتحاری سوگواران حسینی را در چابهار به خاک و خون می‌کشد. در این حادثه 36نفر از مردم به شهادت رسیدند. امیر قطر به تهران سفر می‌کند. رهبر انقلاب در دیدار با حمدبن خلیفه آل‌ثانی تأکید می‌کنند: «اگر خلیج‌فارس ناامن شود، همه آسیب می‌بینند.»

  دی و بهمن: خبر دستگیری تیم ترور شهید مسعود علیمحمدی، استاد فیزیک‌دانشگاه تهران همزمان با نخستین سالگرد شهادت او منتشر می‌شود. وزارت اطلاعات دولت محمود احمدی‌نژاد می‌گوید طی یک عملیات گسترده اطلاعاتی و عملیاتی یک شبکه جاسوسی موساد در کشور متلاشی شده است. اول بهمن نخستین دور مذاکرات میان ایران و گروه1+5 در استانبول آغاز می‌شود. نمایندگان 5عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به همراه آلمان و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مذاکرات حضور دارند. عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه به تهران سفر می‌کند. در تظاهرات ۲۵ بهمن، که با فراخوان میرحسین موسوی و مهدی کروبی و  با عنوان همبستگی با مردم مصر و تونس انجام می‌شود شعارهای حساسیت‌برانگیز سر داده می‌شود. راهپیمایی به خشونت کشیده می‌شود و بعد از آن ارتباط موسوی و کروبی محدود می‌شود و هردو به نوعی در حصر خانگی قرار‌می‌گیرند. مقام معظم‌رهبری در دیدار با مردم آذربایجان شرقی با توجه به اوج‌گیری بیداری اسلامی در کشورهای آفریقایی و منطقه خاورمیانه، جلوگیری از الگوشدن ایران اسلامی را اصلی‌ترین برنامه دشمن اعلام می‌کند.

  اسفند: برای اولین‌بار پس از پیروزی انقلاب، 2فروند ناو دریایی ارتش از کانال سوئز گذشته و در بندر لاذقیه سوریه پهلو می‌گیرد. در نهمین اجلاس خبرگان رهبری در دوره چهارم، آیت‌الله مهدوی‌کنی با رأی اکثریت اعضا برای تصدی ریاست جدید این مجلس انتخاب می‌شود. به این ترتیب آیت‌الله هاشمی از ریاست مجلس خبرگان رهبری کنار می‌رود.