ماجرای مسکن مهر

آوین آزادی 

ماجرای مسکن مهر به اواخر دولت نهم برمی‌گردد. دولت نهم تصمیم گرفته بود وظیفه تامین مسکن خود را در قالب طرحی با نام طرح مسکن مهر انجام دهد و به این ترتیب با قرار دادن زمین‌های دولتی در اختیار پیمانکاران، تا 60درصد هزینه خانه‌دار شدن را کاهش دهد؛ طرحی که به‌خاطر موقعیت جغرافیایی قرار‌گیری‌ خانه‌ها، کیفیت پایین ساخت و... بعدها مورد انتقادهای تند کارشناسان قرار گرفت و هنوز که هنوز است پرونده آن بسته نشده و ساخت واحدها تکمیل نشده است.

مسکن مهر چگونه شکل گرفت؟ 

محمد سعیدی‌کیا، وزیر وقت مسکن و شهرسازی دولت نهم، در روزهای آخر مسئولیتش در وزارت مسکن، گفت‌وگوی مفصلی را درخصوص مسائل مربوط به مسکن انجام داد و در این‌باره توضیح داد: به‌صورت بالفعل 5.1 میلیون خانه کم داشتیم که هر سال به‌طور میانگین 870 تا 880هزار واحد به آن اضافه می‌شود.

او گفته بود: برای دهک‌های 3، 4،5 و 6 که جمعیت زیادی هستند باید حداقل سالی400 تا 500هزار واحد مسکونی ساخته شود و به همین دلیل به طرح مسکن مهر روی‌آوردیم. تجربه نشان داده بود که اعطای زمین به شکل فردی به افراد برای آنها مسکن نمی‌شود و بنابراین ما مصمم شدیم نه زمین که یک واحد آپارتمان به دهک‌های کم‌درآمد جامعه بدهیم. علی نیکزاد، وزیر مسکن و شهرسازی دولت دهم هم در سال89 اعلام کرده بود: تعداد خانوارها 17میلیون و 500هزار و تعداد مسکن موجود درکشور 16میلیون واحد است که نشانگر 5.1 میلیون کمبود مسکن در کشور، بدون درنظر گرفتن مالکیت‌هاست. در واقع ما به طرحی مانند مسکن مهر نیاز داریم.

بدقولی‌های پی‌در‌پی مسئولان 

اما چه تعداد واحد از مسکن‌ مهر تا پایان سال89 به‌دست مردم رسید؟  از سال آغاز این طرح تا همین امروز، بارها و بارها مهلت تحویل مسکن  مهر به افراد تمدید شده؛ در حالی که حتی تا امروز ساخت برخی واحدها تکمیل نشده است.

تا پایان سال 89، قرار بود ازمجموع یک میلیون واحد مسکونی طرح مهر250هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید ساخته شود که سهم شهر جدید پرند 110هزار واحد مسکونی تعیین شده بود و وزیر مسکن وقت قول داده بود که پرونده‌های مسکن مهر را در 3 الی 4سال اخیر ببندد.

مسکن مهر به چه کسانی تعلق می‌گرفت؟ 

از آنجا که قرار بود مسکن مهر، راهی برای خانه‌دار شدن دهک‌های کم‌درآمد جامعه باشد، برای فیلتر کردن نیازمندهای واقعی 4شرط درنظر گرفته شد؛ شرط اول تاهل، شرط دوم نداشتن خانه، شرط سوم سکونت 5ساله در محل تقاضا و شرط آخر دریافت نکردن زمین و مسکن از دولت اعلام شده بود.

نیکزاد در فروردین سال 89گفته بود: هم‌اکنون هزینه ساخت هر مترمربع ساختمان تا مرحله سفت‌کاری حداکثر 180هزار تومان و تکمیل کامل آن 270تا 300هزار تومان برآورد می‌شود که با پرداخت 15میلیون تومان تسهیلات بانکی دولت و تامین بیش از 50درصد هزینه‌ها، افراد فاقد مسکن می‌توانند با پرداخت حداقل4میلیون و حداکثر 12میلیون تومان در 3‌مرحله صاحب خانه شوند.

علیرضا تابش، رئیس بنیاد مسکن هم در همان سال میزان تسهیلات مسکن مهر برای کلانشهرها را معادل 15میلیون تومان با سود 12درصد اعلام کرده بود و این در حالی است که کارمزد ابتدایی تسهیلات مسکن مهر تک‌رقمی اعلام شده بود.

مسکن‌های بی‌مهر 

خانه‌دار شدن، روزبه‌روز برای طبقه کم‌درآمد جامعه سخت‌تر می‌شود؛ حقیقتی که بر کسی پوشیده نیست اما مسکن مهر صرفا در یک دوره پاسخگوی نیاز خانواده‌ها بودند. حالا که حدود 10سال از اجرای ناقص این طرح می‌گذرد، قیمت‌ مسکن‌  مهر ساخته شده دست کمی از بازار ندارد و این در حالی است که دیگر حمایتی هم از دولت برای خرید این واحدها دریافت نمی‌شود. از طرفی ساخت خانه‌هایی در خارج از شهرها، بدون درنظر گرفتن خلق هویت و فضای شهری از دیگر ابعادی بود که مسئولان در آن سال‌ها پرداختن به آن را فراموش کردند.