تغییر سبد خرید مشتریان لوازم خانگی

علی ابراهیمی/ روزنامه نگار
رشد قیمت ‌لوازم خانگی تولید داخل و وارداتی و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، زمینه تغییر سبد خرید مشتریان، تشدید رکود کسب‌وکار فعالان صنفی و رشد عرضه محصولات قاچاق و فاقد گارانتی را فراهم کرده است.

مشاهدات خبرنگاران همشهری از مراکز عمده فروش لوازم خانگی در تهران نشان می‌دهد، افزایش 100 تا 200درصدی قیمت لوازم خانگی تولید داخل و وارداتی نسبت به اردیبهشت‌ماه امسال و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان موجب‌شده تا مشتریان لوازم خانگی به جای تبدیل و تعویض محصولات خود با کالاهای جدید، تعمیر و سرویس لوازم موجود را در دستور کار قرار دهند.

معدود مشتریانی که به‌دلیل شرایط خاص مانند تهیه جهیزیه مجبور به خرید لوازم خانگی هستند نیز به جایگزینی محصولات ارزان‌قیمت داخلی یا حتی کالاهای قاچاق فاقد گارانتی معروف به بانه‌ای روی آورده‌اند. روی دیگر شرایط اسفبار بازار لوازم خانگی ناهمخوانی دخل و خرج فروشندگان این محصولات است؛ فروشندگانی که حتی با روی آوردن به شرایط فروش اعتباری نیز قادر به جذب مشتریان کم‌درآمد نبوده و برخی از آنها ناچار به فروش کالاهای فاقد گارانتی یا حتی قاچاق به مشتریان شده‌اند.

این روزها برخی فروشگاه‌ها در سطح شهر و فضای مجازی، لوازم خانگی تولید داخل را با چسباندن مارک و جعبه به‌نام لوازم خانگی خارجی و عمدتا بانه‌ای به مشتریان می‌فروشند، محصولاتی که در زمان تعمیر به‌دلیل آنکه فاقد گارانتی هستند مصرف‌کنندگان را دچار مشکل می‌کنند.

کاهش قدرت خرید و گرانی لوازم خانگی
گزارش همشهری از بازار لوازم خانگی بیانگر نگرانی مشتریانی است که به‌دلیل تهیه جیهزیه یا ازکارافتادن لوازم خانگی قبلی برای خرید این محصولات راهی سه‌راه امین‌حضور شده اما با مشاهده کیفیت و قیمت‌های نجومی این اقلام ناچار به انصراف از خرید یا تغییر سبد محصول مدنظر خود شده‌اند.

اکبر نیکخواه که به همراه همسر و دختر نوعروس خود برای خرید یخچال فریزر سایدبای‌ساید راهی فروشگاه‌های عرضه‌کننده این محصول شده، می‌گوید: از 9صبح تا 5بعدازظهر اغلب فروشگاه‌های عرضه‌کننده یخچال‌و‌فریزر را سرزده‌ایم اما قیمت محصولات تولید داخل و وارداتی با‌کیفیت تا حدی افزایش یافته که با این قیمت‌ها فقط قادر به خرید چند قلم از جهیزیه مورد نیاز هستیم. به‌گفته او، اگرچه تنوع لوازم خانگی در بازار زیاد است اما فروشندگان، محصولات را با قیمت‌های متفاوتی با استناد به نوع گارانتی و کیفیت محصول عرضه می‌کنند که موجب سردرگمی بیشتر ما برای خرید شده، در کنار آن محصولات فاقد گارانتی و قاچاق نیز در برخی فروشگاه‌ها عرضه می‌شود که فروشندگان تأکید دارند هیچ تفاوت کیفی با محصولات برندها ندارد اما با توجه به قیمت‌ها ناچار هستیم تا محصول ارزان‌قیمت‌تری را خریداری کنیم. ماندانا اشراق، مشتری دیگری است که برای خرید تلویزیون راهی خیابان جمهوری شده اما به‌دلیل افزایش قیمت‌ها قادر به خرید تلویزیون مدنظر خود نیست. او با بیان اینکه از تعویض تلویزیون قبلی صرف‌نظر کرده است، به همشهری گفت: از دیدن قیمت‌های جدید تلویزیون در بازار شوکه شده‌ام. با توجه به حقوق کارمندی شوهرم، قادر به خرید تلویزیون جدید نیستیم. او افزود: تفاوت قیمت‌ها‌ زیاد است و با توجه به گرانی بی‌رویه، بسیاری از مصرف‌کنندگان قادر به خرید لوازم خانگی جدید نیستند و باید به فکر نگهداری و تعمیرات محصولاتی باشند که قبلا خریداری کرده‌اند.

اغمای بازار با کاهش قدرت خرید
محمد طحان‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با همشهری، رکود بازار لوازم خانگی را ناشی از افزایش قیمت‌ها و تثبیت قدرت خرید مصرف‌کنندگان تلقی کرد و گفت: در مقایسه با سال‌های گذشته بازار لوازم خانگی در ماه‌های پایانی سال رونقی ندارد اما رکود امسال با سال‌های گذشته متفاوت است زیرا کالا هست اما مشتریان بالقوه، پول خرید ندارند.

محمد طحان‌پور با اشاره به اینکه تولید و فروش لوازم خانگی امسال 40درصد کاهش یافته افزود: در 27فروردین‌ماه امسال قیمت یک یخچال فریزر فیلور 680هزار تومان بود اما اکنون به یک میلیون و 900هزار تومان رسیده است. این شرایط موجب شده تا کسانی که مثلا برای تهیه جهیزیه خواستار خرید ساید‌بای‌ساید برندهای خارجی بودند، به خرید یخچال معمولی بسنده کنند زیرا قیمت‌ها افزایش یافته اما قدرت خرید ثابت مانده و با تورم موجود خانوارها به تامین سایر اقلام ضروری ناچار هستند.

به‌گفته او، قیمت لوازم خانگی تولید داخل نسبت به اردیبهشت امسال تا 130درصد و قیمت محصولات وارداتی‌ تا 200درصد افزایش داشته که این افزایش قیمت‌ها از رشد هزینه تمام‌شده تولید به‌دلیل رشد نرخ ارز، مواداولیه پتروشیمی، فولاد و مس متاثر بوده است. طحان‌پور‌ افزود: به‌نظر می‌رسد بازار شب عید امسال هم جنب‌و‌جوش چندانی نداشته باشد چرا‌که هر‌ساله مردم در آستانه سال نو برای به‌روز کردن لوازم خانگی اقدام می‌کردند اما امسال بیشتر به تعمیر، سرویس و نگهداری لوازم خانگی قبلی روی آورده‌اند.

   تغییر شیوه فروش هم کارساز نشد
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با بیان اینکه شرایط رکود بازار موجب تغییر رویکرد فعالان بازار به فروش شده، گفت: وضع بد بازار موجب شده تا کارخانه‌هایی که 2‌ماه پیش فقط با فروش نقدی حاضر به تحویل کالا بودند، به فروش اعتباری و حتی ارائه تخفیف روی آورند اما به‌دلیل کاهش قدرت خرید، بازهم مشتری برای خرید این محصولات نیست. طحان‌پور‌ افزود: با این روند برخی کسبه که پارسال با فروش 300 تا تلویزیون مثلا یک میلیارد تومان فروخته‌اند، امسال با فروش 100تلویزیون از نظر ریالی همین میزان فروش را داشته‌اند اما سود آنها کاهش یافته است؛ یعنی میزان فروش از نظر تعداد کم شده اما مبلغ فروش ثابت بوده است. او عرضه چند‌نرخی لوازم خانگی را ناشی از فروش لوازم خانگی در فروشگاه‌های فاقد نمایندگی و پروانه کسب دانست و افزود: در مجموع لوازم خانگی به 3شیوه، فروش در فروشگاه‌های دارای نمایندگی و گارانتی معتبر، فروش در فروشگاه‌های فاقد نمایندگی و عرضه در واحدهای صنفی فاقد پروانه کسب صورت می‌گیرد که این امر موجب عرضه چند‌نرخی این محصولات شده است. به گفته طحان‌پور، برخی فروشندگان، لوازم خانگی را از شرکت‌های دارای نمایندگی‌‌ خریداری کرده و با سود بیشتری می‌فروشند.