سه‌شنبه‌های رکاب‌زنی

محمد سرابی/ خبرنگار
از نخستین هفته آذر که شهردار تهران مسیر خانه تا محل کار خود را با دوچرخه طی کرد، تصور عمومی این نبود که پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو به این سرعت در دیگر شهرهای کشور رونق پیدا کند. در نخستین سه‌شنبه‌های بدون خودرو، گروهی به شهردار انتقاد می‌کردند که این کار موقتی و تبلیغاتی است، اما اصرار شهردار بر ادامه آن و استقبال رسانه‌ها باعث شد که استفاده نکردن از خودروی شخصی در دیگر استان‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد. اگر چه پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو شامل استفاده از تمام وسایل حمل‌ونقل شهری مانند اتوبوس و تاکسی می‌شود اما دوچرخه‌سواری «پیروز حناچی» مهم‌ترین نماد این حرکت است.

پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو سال 1394بنیانگذاری شده بود و از ابتدای امسال در برخی از شهرها مانند بانه، کاشان و قائمشهر برخی سازمان‌های مردم‌نهاد و علاقه‌مندان به دوچرخه‌سواری برای اجرای کمپین سه‌شنبه‌های بدون خودرو اقداماتی انجام دادند اما این کار محدود به چند گردهمایی باقی ماند. در برخی‌شهر‌ها مانند یزد و اصفهان نیز دوچرخه‌‌سواری در میان برخی مسئولان رواج دارد و مهدی جمالی‌نژاد، شهردار پیشین یزد به‌عنوان یک رویه ثابت از این وسیله برای رفت‌وآمد استفاده می‌کرد.

در شهر‌های بزرگ
در آذرماه وقتی پیروز حناچی در شورای معاونین شهرداری اعلام کرد که می‌خواهد استفاده از دوچرخه ‌را در روز‌های سه‌شنبه آغاز کند و این کار را هر هفته تکرار کرد توجه دیگر مسئولان نیز به دوچرخه‌سواری در شهر جلب شد. از ابتدای دهمین‌ماه سال مسئولان دیگر شهرها نیز به این پویش پیوستند.

در 11دی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان شروع طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو در یکی از خیابان‌های این شهر را اعلام کرد. به گفته علیرضا صلواتی هر سه‌شنبه یکی از خیابان‌های شهر با هماهنگی پلیس راهور و مرکز کنترل ترافیک برای این کار انتخاب می‌شود.

در 18دی ایرج شهین‌باهر، شهردار تبریز همراه با جمعی از اعضای سمن زیست‌محیطی رکابزنان سبز تبریز، مسیر خیابان آزادی تا میدان ساعت را رکاب زدند. شهین باهر در این‌باره گفت: این حرکت‌های نمادین در طولانی مدت باعث می‌شود مردم به موضوع محیط‌زیست و آلودگی هوا اهمیت دهند و فراموش نکنند که می‌توان از دوچرخه برای تردد در سطح شهر استفاده کرد.

در همین روز شهردار شیراز به همراه جمعی از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش استان فارس در خط ویژه دوچرخه سواری این کلانشهر رکاب زدند. حیدر اسکندرپور در این برنامه که به همت شورای جوانان اداره کل آموزش و پرورش استان فارس برگزار شد، به بهره‌برداری از 8کیلومتر خط ویژه دوچرخه‌سواری در شیراز اشاره کرد و گفت: امسال به مناسبت دهه فجر انقلاب اسلامی 22کیلومتر مسیر ویژه دوچرخه سواری به بهره‌برداری می‌رسد. در 25دی جمعی از کارکنان شورای اسلامی شهر رشت، مدیریت شهری و معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری بدون خودرو‌های شخصی و با استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی و دوچرخه به محل کار خود مراجعه کردند.

   حضور ورزشکاران
اما پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو هنوز نتوانسته ‌است به شکل یک حرکت فراگیر در کشور دربیاید. پیش از این هیأت‌های دوچرخه‌سواری‌ استان‌ها از طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو حمایت کردند و اعضای خود را برای دوچرخه‌سواری هماهنگ در این روز اعزام کردند اما در برخی شهرها مانند مشهد و گرگان نیز این حرکت نتوانست به شکلی پایدار استمرار داشته باشد. حضور ورزشکاران رشته دوچرخه‌سواری در این مراسم‌ها با وجود اینکه خود مشوق استفاده از این وسیله حمل‌ونقل است اما ممکن است این تصور را به‌وجود بیاورد که پویش سه‌شنبه‌های بدون خودرو یک برنامه ورزشی است. شهردار تهران بار‌ها تأکید کرده است که این کار علاوه بر تأثیری که بر سلامت جسمانی می‌‌گذارد راهی برای کاهش سطح آلودگی و ترافیک در پایتخت است که ساکنانش همین دو مشکل را مهم‌تر از دیگر مشکلات شهر می‌دانند.