مهاجران «اسپاس»

زهرا هادی لو|  زنجان - خبرنگار :


در سال‌های اخیر با افزایش چشمگیر جاذبه‌های شهرنشینی، مهاجرت روستایی‌ها به شهرها بیشتر شده است. عده‌ای از ساکنان روستا به دلیل تأمین نشدن معیشتشان کاشانه خود را برای یافتن یک زندگی با رفاه بالا می‌فروشند و به شهرها پناه می‌برند. اما برخی دیگر زمین‌های خود را در روستا حفظ می‌کنند و در شهر نیز کار و باری راه انداخته و در فصل برداشت محصولات به سرزمین مادری‌شان برمی‌گردند، با این کار آنها هم خانه روستایی‌شان را دارند و هم نام شهرنشینی را با خود به یدک می‌کشند. در روستاهای استان زنجان نوع دوم بیشتر دیده می‌شود، درست مانند اهالی روستای اسپاس در شهرستان ابهر. 


رفاه کم 

داود ایلخانی، دهیار اسپاس در این خصوص می‌گوید: از بین اهالی این روستا آنها که زمین زیادی دارند به شهر می‌روند و تنها در فصل برداشت به روستا بازمی‌گردند. در چند سال گذشته افراد زیادی به شهر مهاجرت کرده‌اند. در یکی، دو سال اخیر فقط 5 خانوار دوباره به اسپاس بازگشته‌اند. 

وی در پاسخ به این سوال که به نظر شما برای حفظ جمعیت در اسپاس و مهاجرت نکردن آنان چه راهکاری وجود دارد، اظهار می‌کند: با این‌که ما در این روستا از خدمات آب، برق، گاز، تلفن و حتی اینترنت بهره‌‌مندیم اما وضعیت معیشتی روستاییان روبه‌راه نیست و تنها عده‌ای که زمین بیشتری دارند در رفاه بیشتری هستند.

ایلخانی ادامه می‌دهد: دولت باید از ایجاد شغل در روستاها بیشتر حمایت‌ کند، ارائه تسهیلات با شرایط آسان می‌تواند روستاییان را ترغیب به ایجاد اشتغال کند، از طرفی راه‌اندازی یک کارگاه یا یک تولیدی نیاز به سرمایه دارد که بیشتر روستاییان از تأمین آن عاجزند. 


کارگاه معرق و منبت

دهیار اسپاس سپس به کارگاه معرق و منبت اشاره می‌کند و می‌گوید: در این روستا یک کارگاه معرق‌کاری فعال است اما این کارگاه در حدی نیست که بتواند باعث ایجاد اشتغال و تولید بیشتر شود، چراکه وضعیت اقتصادی فعلی اجازه توسعه این کار را نمی‌دهد. با این حال به نظر من می‌توان با راه‌اندازی کارگاه‌های صنایع‌دستی زیر سایه حمایت دولت چنین کاری انجام داد. 

ایلخانی می‌افزاید: بیشتر جوانانی که از اسپاس مهاجرت می‌کنند در مشاغل خدماتی در ابهر مشغول فعالیت می‌شوند.وی در ادامه از وجود چشمه‌های پرآب در روستا سخن می‌گوید و اظهار می‌کند: در اسپاس چند چشمه پرآب وجود دارد و زمینه برای کارهای مربوط به شیلات در آن فراهم است، این موضوع چندین بار مطرح شده اما حمایتی از طرح نشده است.


کشاورزی و دامپروری

سال 97 را می‌توان سال بد برای کشاورزی استان دانست، چراکه بیشتر محصولات مانند انگور، گردو و بر اثر سرمازدگی از بین رفتند.
دهیار اسپاس در این خصوص می‌گوید: باغ تاک در اسپاس به‌وفور دیده می‌شود اما امسال بر اثر سرمازدگی بیشتر این محصول از بین رفت و کشاورزان توانستند تیزآب انگور را کیلویی 10 تا 12 هزار تومان به فروش برسانند.وی در مورد دامداری می‌گوید: در گذشته وضعیت دامداری در اسپاس خوب بود اما اکنون به دلیل مشکلات نگهداری دام مانند تأمین علوفه، روستاییان تمایلی به خرید و نگهداری دام ندارند و عده کمی به این کار مشغولند.


تحصیل در ابهر

در اسپاس 70 نفر محصل وجود دارد. دهیار این روستا در مورد وضعیت تحصیلی این دانش‌آموزان می‌گوید: دانش‌آموزان می‌توانند تا مقطع ابتدایی در روستا درس بخوانند اما برای ادامه تحصیل به ابهر که 8 کیلومتر از روستا فاصله دارد می‌روند.روستای اسپاس از جمله روستاهایی است که طرح هادی آن در ظاهر به پایان رسیده است و اکنون فقط به آسفالت‌‌ریزی نیاز دارد. 

ایلخانی در این خصوص می‌گوید: برای این کار به 3 میلیارد تومان اعتبار نیاز است و با توجه به کم شدن اعتبارات دهیاری به طور حتم نمی‌توان آسفالت‌‌ریزی را در عرض یک سال به پایان برد.
وی ادامه می‌دهد: پیش‌تر اعتبارات دهیاری از بخشداری‌ها تزریق می‌شد اما اکنون به صورت استانی تأمین می‌شود و همین موجب شده است اعتبارات متعلق به دهیاری‌ها کاهش یابد. برای آسفالت‌‌ریزی معابر اسپاس باید از مشارکت روستاییان بهره برد، هرچند بعید به نظر می‌رسد.


وجه تسمیه روستا

دهیار اسپاس در پاسخ به این سوال که چرا نام این روستا اسپاس است، می‌گوید: این نام متفاوت‌ترین نام بین روستاهای استان زنجان است. طبق شنیده‌ها و تحقیقات به عمل آمده گمان می‌رود این نام یونانی است و از آن دوره به یادگار مانده است.داود ایلخانی از وجود قلعه‌ای سوسماری‌شکل در این روستا خبر می‌دهد و می‌گوید: قلعه‌ای از جنس ساروج در این روستا به شکل سوسمار وجود دارد که تاکنون سرپا مانده است. هرچند به دلیل کنده‌کاری برای جست‌وجوی گنجینه قسمتی از قلعه تخریب شده است.وی ادامه می‌دهد: این قلعه ظرفیت جذب گردشگر را دارد و باید به همگان معرفی شود اما متأسفانه هیچ تلاشی از سوی میراث فرهنگی برای شناساندن این نقطه تاریخی به مردم و جذب گردشگر نمی‌شود.