وحشت زلزله

خدیجه نوروزی

14سال قبل بعدازظهر جمعه هشتم خرداد سال ۱۳۸۳ در ساعت   17:8:46زمین‌لرزه‌ای با بزرگای 6.3 ریشتر ناحیه گسترده‌ای از استان‌های شمالی ایران را لرزاند و منجر به تلفات جانی و مالی قابل توجهی در روستاهای فیروزآباد، کجور و کلاردشت شد. ناحیه‌ای که بیش از همه مورد تأثیر زمین‌لرزه قرار گرفت از شمال به دریای خزر، از خاور به جاده هراز، از جنوب به تهران و از باختر به طالقان محدود می‌شد. زلزله 8خرداد فیروزآباد-کجور یکی از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌هایی بود که پس از زمین‌لرزه رودبار- منجیل بخش وسیعی از شمال کشورمان را به لرزه در ‌آورد. کانون سطحی زمین‌لرزه به مختصات 3.36 درجه عرض شمالی و 6.15 درجه طول خاوری در 20کیلومتری شمال باختر بلده تعیین شد. گستره مهلرزه‌ای (مقیاسی که شدت تأثیرات زمین‌لرزه روی یک مکان معین را مشخص می‌کند) زمین‌لرزه فیروزآباد -کجور در بلندی‌های البرز مرکزی قرار گرفته بود؛ جایی که گسل‌های مهمی مانند گسل‌های شمال البرز، کجور، بلده و کندوان در آن قرار گرفته‌اند. در مدت یک‌ماه اول پس از وقوع این زمین‌لرزه بیش از 250پس‌لرزه با بزرگای بیشتر از 2(در مقیاس بزرگی محلی) توسط ایستگاه‌های دائمی شبکه‌های لرزه‌نگاری پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله و مؤسسه ژئوفیزیک به ثبت رسید. براساس گزارش‌های اولیه مرکز ملی لرزه‌شناسی آمریکا (NEIC) ژرفای کانونی این زلزله 29کیلومتر اعلام شد؛ یعنی یکی از ژرف‌ترین زمین‌لرزه‌هایی که تاکنون در فلات ایران به وقوع پیوسته است (بیشتر زمین‌لرزه‌های ایران در 20کیلومتر بالایی و اساسا در پوسته بلورین روی می‌دهند).

آمار تلفات

آمارهای هلال احمر و مراکز دولتی نشان‌دهنده ۳۵کشته و ۲۵۰‌مجروح در ناحیه مهلرزه‌ای بود که ۲ نفر در اثر ریزش آوار ساختمان‌ها در فیروز‌آباد، ۲نفر در اثر ریزش آوار ساختمان‌ها در گازرخان و بیش از ۱۸نفر در اثر ریزش سنگ در مسیر جاده چالوس-کرج جان سپردند. ضمن آنکه بر اثر سقوط هلی‌کوپتری که برای بازدید از مناطق آسیب‌دیده از زمین‌لرزه در شمال قزوین پرواز می‌کرد، استاندار قزوین و جمعی از مقامات محلی دیگر همراه او (حدود ۹ نفر) جان باختند. در استان مازندران خسارت‌های حاصل از زمین لرزه، 123.5 میلیارد ریال برآورد شد. بیشترین شدت خرابی مشاهده شده در روستای فیروزآباد بود. روستای مزبور در جنوب جاده پل زغال به کجور قرار دارد و برای دسترسی به آن مسافتی طولانی در یک جاده خاکی کوهستانی باید پیمود. اما این زمین لرزه در تهران خساراتی در پی نداشت و فقط باعث وحشت شهروندان شد و آنها را تا چندین ساعت در خیابان‌ها سرگردان و مضطرب کرد.