روزنامه‌ها زیر تیغ

ابراهیم جلالیان- مجید محرابی دلجو؛ خبرنگار

فروردین: شناسایی عاملان ترور سعید حجاریان به خبر اول کشور تبدیل شد. سعید عسگر، سعید حجاریان را با اسلحه ماکاروف و از ناحیه صورت ترور کرد. شورای نگهبان قانون اساسی لایحه برنامه سوم را که مجلس پیش از این به تصویب رسانده بود تأیید کرد. با پخش تلویزیونی گوشه‌هایی از کنفرانس برلین، این کنفرانس یکی از خبرساز‌ترین رویدادهای سال شد. 19تا 22فروردین‌ماه شرکت‌کنندگان در این کنفرانس براساس سرفصل‌‌های مطرح در چارچوب برنامه به سخنرانی پرداختند. برگزار‌کنندگان و جناح‌های مخالف نظام در خارج، درصدد بودند کنفرانس را به جلسه محاکمه انقلاب و نظام ایران تبدیل کنند. صحنه‌هایی از عریان‌شدن کامل یک مرد و رقصیدن برخی از زنان در این کنفرانس از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد.

 25 فروردین‌ماه افشای نام 13جاسوس صهیونیست و دستگیری آنها خبرساز و خیلی زود محاکمه این افراد در استان فارس با حضور کاردار سفارتخانه‌های هلند، سوئد، نماینده سفارت آفریقای‌جنوبی و وابسته فرهنگی سفارت استرالیا نیز آغاز شد.

اردیبهشت: شروع این‌ماه با تعطیلی بازار تهران و چند شهر دیگر از جمله تبریز، مشهد، اصفهان و اردبیل در اعتراض به کنفرانس برلین همراه شد. رهبر معظم انقلاب هم در اول اردیبهشت‌ماه در مصلای تهران در دیدار جمع زیادی از مردم و جوانان با ایشان، در بخشی از بیاناتشان به مسئله مطبوعات در کشور پرداختند و فرمودند: من نه با آزادی مطبوعات مخالفم، نه با تنوع مطبوعات. اگر به‌جای20 عنوان روزنامه، 200 عنوان روزنامه در این کشور در بیاید، بنده خوشحال‌تر هم خواهم بود و از اینکه روزنامه‌های کشور زیاد شوند، هیچ احساس بدی ندارم. رهبر انقلاب در ادامه گفتند: اما امروز مطبوعاتی پیدا می‌شوند که همه همتشان، تشویش افکار عمومی و ایجاد اختلاف و بدبینی در مردم و خوانندگانشان نسبت به نظام است! 10عنوان، 15عنوان‌ روزنامه، گویا از یک مرکز هدایت می‌شوند؛ با تیترهای شبیه به هم در قضایای مختلف. 5 اردیبهشت‌ ماه هم روند اعتراضات به کنفرانس برلین ادامه پیدا کرد و حوزه‌های علمیه سراسر کشور تعطیل شد و همزمان 8روزنامه با حکم دادگستری تهران به‌دلیل انتشار مطالب ضد‌دین و امنیت ملی توقیف شدند. دادگاه ویژه روحانیت هم حکم بازداشت یوسفی اشکوری را به اتهام حضور در کنفرانس برلین صادر کرد. 10اردیبهشت‌ماه روزنامه صبح امروز و مشارکت توقیف شدند. حکم عاملان ترور حجاریان صادر شد و سعید عسگر به 15سال حبس و سیدمحسن مجیدی به 10سال حبس محکوم شدند.

خرداد: خرداد این سال را اعدام علیرضا کرمی، رباینده هواپیمای شرکت نفت در آذر سال 72 خبرساز کرد. او نهم مرداد 78در کشور بازداشت شده بود. ششمین نشست سران 10کشور عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی(اکو) هم در همین ایام اعلامیه تهران را تصویب کردند. روزنامه کیهان در این روز تیتر زد که خاتمی از روند جهانی‌سازی‌ انتقاد کرد. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی هم در خطبه‌های نمازجمعه درخصوص فعالیت مافیای رسانه‌های غرب علیه ایران هشدار داد. او گفت: شبکه خطرناک مطبوعات غرب امروز از نیروهایی مثل خبرنگار و روزنامه‌نگار استفاده می‌کند.

 تیر: بعد از سخنان هاشمی رفسنجانی، فعالیت شبکه‌های خبری CNN و CBS در ایران ممنوع اعلام شد. شبکه CBS با پخش برنامه‌ای ایران را متهم به شرکت در انفجار هواپیمای پان‌امریکن در لاکربی کرده و کریستن امان‌پور اتهاماتی واهی به ایران زده بود. روزنامه بیان هم به‌دلیل داشتن شاکی خصوصی توقیف شد. در این‌ماه محمدباقر قالیباف با حکم رهبر انقلاب به فرماندهی نیروی انتظامی منصوب شد. سیدمحمد خاتمی در همین‌ماه برای سفری سه روزه راهی آلمان شد. اما خبرهای قضایی هنوز هم در این‌ماه حرف اول را برای گفتن داشت. دادگاه پس از برگزاری 16جلسه، حکم متهمان حادثه کوی دانشگاه تهران را اعلام کرد. براساس گزارش روزنامه کیهان طبق گزارش شعبه 7دادگاه نظامی تهران، سرتیپ نظری بی‌گناه شناخته شد.

مرداد: هوگو چاوز، رئیس‌جمهور ونزوئلا به تهران سفر و با سیدمحمد خاتمی دیدار و گفت‌وگو کرد. بخش مهمی از دیدار دوطرف به هماهنگی اجلاس کشورهای صادر‌کننده نفت که مهرماه 79در ونزوئلا برگزار شد اختصاص پیدا کرد. هوگو چاوز بعد‌ها در دولت نهم از نزدیک‌ترین دوستان محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت شد. حضور احمدی‌نژاد در مراسم ختم چاوز و دیدار با مادر او هم بعدها برای او دردسرساز شد.

شهریور: التهابات سیاسی در کشور در برخی نقاط هنوز ادامه دارد. در پی ممانعت از سخنرانی سروش و کدیور در خرم‌آباد اوضاع در این شهر نا آرام می‌شود. همایش گفت‌وگوی تمدن‌ها با سخنرانی سیدمحمد خاتمی- رئیس‌جمهور ایران- به‌طور رسمی در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار شد. در این همایش سران 30کشور جهان حضور داشتند. این همایش پاسخی به ابتکار خاتمی در زمینه نامیدن سال 2001به‌عنوان سال گفت‌وگوی تمدن‌ها بود. سیدهادی خامنه‌ای- مدیرمسئول روزنامه حیات‌نو- به دادگاه ویژه روحانیت احضار شد.

مهر: سیدمحمد خاتمی در مراسم آغاز سال تحصیلی به دانشگاه تهران رفت و با توصیه دانشجویان به صبر و بردباری گفت که دانشگاه باید کانون اعتدال و تأثیرناپذیر از جریان‌های مخالف سیاسی در جامعه باشد. سیدمحمد خاتمی در سفر به کوبا عالی‌ترین نشان دولتی کوبا را از فیدل کاسترو، رهبر این کشور گرفت. رهبر معظم انقلاب در سفر به قم در جمع علما، اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه قم به تبیین وظیفه خطیر حوزه‌های علمیه در ایجاد تمدن اسلامی همراه با علم و اخلاق پرداختند. دور جدیدی از مذاکرات ایران و عراق برای حل مشکلات بجا مانده از جنگ برگزار شد.

آبان: مهدی کروبی- رئیس مجلس- در نطقی گفت که ایراد اتهام ارتداد و محاربه به حسن یوسفی اشکوری غیرقابل‌قبول است. من ایشان را مسلمان می‌دانم هر چند دیدگاه او را درباره حجاب نمی‌پذیرم. اظهارات روح‌الله حسینیان- رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی- در دفاع از سعید امامی- متهم اصلی قتل‌های زنجیره‌ای- و ادعای او مبنی بر اینکه داروی نظافت را به زور به سعید امامی خورانده‌اند با واکنش سازمان قضایی نیروهای مسلح همراه شد. این سازمان با انتشار اطلاعیه‌ای اظهارات حسینیان را از مصادیق تشویش اذهان عمومی خواند و خواستار پیگرد قانونی حسینیان از طریق دادگاه ویژه روحانیت شد. سیدمحمد خاتمی در سفری به ژاپن درباره سرمایه‌گذاری ژاپنی‌ها در حوزه‌های صنعت و نفت مذاکره کرد. مجلس با قرائت گزارشی از حمله به سخنرانی سروش و کدیور در خرم‌آباد اعلام کرد بعضی از اجتماع‌کنندگان اسلحه داشتند که باعث ایجاد رعب و وحشت شده بودند به‌طوری که نیروی انتظامی را از انجام وظیفه در ایجاد نظم و برخورد قانونی با اخلال‌کنندگان بازداشته بود. پایان‌ماه آبان رهبر معظم انقلاب به استان مرکزی سفر کردند.

آذر: در دومین جلسه شرکت‌کنندگان در کنفرانس برلین، اکبر گنجی در دفاع از خود گفت: در این کنفرانس 20تا 25دقیقه فرصت سخنرانی داشته و در موقعی که در جلسه بود نه زنی عریان شده و نه کسی رقصیده است. او گفت: فحاشی و دیگر اقدامات معاندین در این کنفرانس هیچ ارتباطی به سخنرانان کنفرانس ندارد، مگر آنکه سخنرانان آنان را همراهی کرده باشند که در این کنفرانس این عمل صورت نگرفت.

دی: جلسات دادگاه متهمان قتل‌های زنجیره‌ای به ریاست محمدرضاعقیقی و 18 نفر از متهمان این پرونده برگزار شد. براساس کیفرخواست صادره، متهمان ردیف یک و دو به‌عنوان آمریت در قتل، ردیف 3، 4 و 5 به‌عنوان مباشرت در قتل و 13نفر دیگر به‌عنوان معاونت در قتل تحت پیگرد قرار گرفتند. مجلس با تأکید بر مصوبه ‌خود درباره استفساریه قانون مطبوعات که در شورای نگهبان رد شده بود تصمیم نهایی درباره این موضوع را به مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرد. این استفساریه در پی احضار و برخورد با روزنامه‌نگاران و توقیف رسانه‌ها انجام شده بود. در این استفساریه 95نماینده مجلس پرسیده بودند آیا قانون اقدامات تأمینی مصوب سال1339 شامل حال مطبوعات می‌شود؟ حجت‌الاسلام علیزاده در یک کنفرانس مطبوعاتی از تبرئه قطعی قاضی سعید مرتضوی در پرونده شکایت همسران زندانیان روزنامه‌نگار خبر داد. 2روز بعد نیز در جلسه علنی مجلس گزارش کمیسیون اصل90 درباره رسیدگی به شکایات عمادالدین باقی، احمد زیدآبادی، ماشالله شمس‌الواعظین و اکبر گنجی- 4روزنامه‌نگار زندانی- نسبت به طرز کار قوه قضاییه قرائت شد. تبعیض میان متهم و شاکی، تحریف اظهارات متهم در دادگاه، اعمال فشار بر متهم در جریان دادرسی، بی‌طرف نبودن قاضی و عدم‌اجازه ملاقات و استفاده از تلفن ازجمله موارد شکایت این روزنامه‌نگاران زندانی از عملکرد قوه‌قضاییه بود. مجلس به 5وزیر پیشنهادی رئیس‌جمهور برای ترمیم کابینه رأی مثبت داد. رحمان دادمان(وزیر راه)، احمد مسجدجامعی(وزیر ارشاد)، اسحاق جهانگیری(وزیر صنایع و معادن)، احمد معتمدی(وزیر پست و تلگراف) و محمود حجتی (وزیر جهادکشاورزی) شدند.

بهمن: سیدمصطفی تاج‌زاده- معاون سیاسی وزارت کشور- به‌عنوان متهم پرونده وقایع خرم‌آباد به مجتمع قضایی ویژه کارکنان دولت احضار شد. بشار اسد- رئیس‌جمهور سوریه- در راس هیأتی بلندپایه به تهران سفر کرد. این نخستین سفر بشار اسد به تهران از زمان به‌دست گرفتن منصب ریاست‌جمهوری سوریه بود. او تیرماه سال79 رئیس‌جمهور سوریه شد. حکم متهمان قتل‌های زنجیره‌ای اعلام شد. مصطفی کاظمی، مهرداد علیخانی، حمیدرسولی و محمد عزیزی به حبس ابد محکوم شدند، علی روشنی، محمود جعفرزاده و علی محسنی به قصاص نفس محکوم شدند. 8نفر به 2و نیم تا 10سال حبس محکوم شدند و 3نفر تبرئه شدند. سیدمحمود هاشمی شاهرودی- رئیس قوه قضاییه- در نامه‌ای به مجلس از رویکرد خانه ملت نسبت به وضعیت قضایی زندانیان مطبوعاتی انتقاد کرد و نوشت: نمایندگان محترم بایست در این بلندا، مکانت مجلس را پاس دارند و سلوک و گفتار خویش را بر این مدار نهند. رایگان کردن امتیازات و منزلت نمایندگان در پیشگاه دفاع از معدودی متخلف، مورد انتظار ملت ایران نیست.

اسفند: سید مصطفی تاج‌زاده- رئیس ستاد انتخابات کشور- که به‌خاطر انتخابات مجلس ششم و صحت انتخابات تهران به دادگاه احضار شده بود در نامه‌ای به آیت‌الله هاشمی شاهرودی نسبت به رویه دادگاه و برخوردهایی که با وی می‌شود اعتراض کرد. تاج‌زاده به یک سال حبس تعزیری، 39‌ماه انفصال از خدمات دولتی،6‌سال محرومیت از هیأت‌های اجرایی در انتخابات و 400هزار ریال جریمه نقدی محکوم شد. خاتمی در راس یک هیأت بلندپایه سیاسی اقتصادی به‌منظور دیداری 3روزه از مسکو به روسیه رفت.