درنگ
رکاب‌زن‌ها به پایتخت می‌آیند
74 ؛سال فرهنگسازی برای استفاده از دوچرخه در خانواده‌ها
زهرا رستگارمقدم
در خرداد ماه 74 بود که پیست دوچرخه‌سواری چیتگر شبانه‌روزی شد و مسئولان این پارک و مجموعه، وعده دادند برای اینکه علاقه‌مندان به دوچرخه‌سواری بتوانند در هر ساعت از شبانه‌روز از این پیست استفاده کنند، روشنایی آن تامین می‌شود. همان سال بین خبرها اعلام شد که پیست دوچرخه‌سواری بانوان آخرین مراحل ساخت خود را طی می‌کند؛ سال‌هایی که دوچرخه‌سواری شاید بیش از هر زمان دیگری مورد حمایت و توجه قرار گرفت. روزنامه همشهری در همان سال، بارها خبرهایی درباره پیست دوچرخه‌سواری چیتگر منتشر کرد و گزارش‌هایی از این ورزش و مسابقاتی که برگزار می‌شد در روزنامه به چاپ رساند. اما هدف از این فرهنگسازی چه بود؟ چگونه این وسیله بین ما راه پیدا کرد و آیا پس از این همه سال، استفاده از دوچرخه، سبک زندگی مردم شهرنشین شده است؟
آن‌طور که در تاریخ این ورزش آمده، برای اولین‌بار کارکنان سفارت انگلیس در دوران قاجار دوچرخه را به ایران آوردند و از همان روز بود که مردم به دوچرخه‌سواران بچه‌شیطان گفتند. حسین آقاشیخ در خیابان شمس‌العماره نخستین کسی بود که با مغازه دوچرخه و کرایه دادن آن، این وسیله را به مردم شناساند. در سال1324 نخستین باشگاه دوچرخه‌سواری شکل گرفت و در سال بعد از آن، فدراسیون دوچرخه‌سواری آماتور در ایران، رسما هدایت و کنترل این رشته را در دست گرفت. اما همچنان این وسیله نقلیه به‌صرفه در زندگی امروزی مغفول ماند تا دهه 70.
از سال 74 وقتی خیابان‌ها انصراف خود را از حجم روزافزون ماشین‌های تولیدی کارخانه‌ها اعلام کردند و هر روز حجم‌شان نسبت به ماشین‌ها محدود و محدودتر شد، ترافیک شکل گرفت و سینه‌ها بیش از قبل به خس‌خس افتاد، تحرک کم شد و آمار سکته روزبه‌روز افزایش پیدا کرد. درنتیجه مسئولان دست به دامن این متحرک دوچرخ به‌صرفه شدند.
روزنامه همشهری نیز از سال 74 شروع به تبلیغ دوچرخه‌سواری در شهر کرد. همشهری با توسل به کارشناسان ورزشی، پزشکان و دوچرخه‌سواران از تقویت نیروی جسمانی گفت و صرفه‌جویی در انرژی و هزینه‌های رفت‌وآمد، فرار از ترافیک و چه و چه و چه. کم‌کم کاندیداهای نمایندگی در مجلس و انتخابات نیز از این امر غافل نماندند و بانوان را پا به رکاب کردند و از حمایت خود از این ورزش سالم سخن گفتند. همین‌طور که تمرکز روی دوچرخه‌سواری و ورزش و تبلیغ پیست چیتگر بیشتر و بیشتر می‌شد، قبح رکاب‌زدن بانوان کمرنگ‌تر از پیش به‌نظر می‌رسید؛ از تفریح آخر هفته در پیست چیتگر گرفته تا مسابقات همگانی کودکان و بزرگسالان و وعده طراحی خطوط ویژه دوچرخه در خیابان‌های انقلاب، کارگر، هفده‌شهریور و شوش که امنیت بیشتری را برای دوچرخه‌سواران تامین می‌کرد. حالا بیش از دودهه از آن روزها گذشته، اما هنوز شهردار مجبور است در حرکت‌های نمادین سوار بر دوچرخه شود و مردم را به استفاده از وسایل نقلیه دیگری دعوت کند؛ توصیه‌ای که آن‌قدر به آن بی‌توجهی کردیم که روز برایش تعیین شد و سه‌شنبه‌های بدون خودرو را شناختیم.
در همینه زمینه :
