کتابخوانی به روایت دوستداران کتاب

غزل علیمحمدی شیرازی/خبرنگار

 جشنواره‌های «پایتخت کتاب ایران» ‌و «جشنواره روستا‌ها و عشایر دوستدار کتاب» در حالی برگزار می‌شود که این پویش اجتماعی از آغاز تا پایان سال گذشته مشارکت شهرها و روستاهای کشور را به همراه داشت. در آستانه‌ پایان پنجمین دوره «جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب» در گفت‌وگو با اهالی روستاهای برگزیده دوره پیشین، وضعیت کتابخوانی در روستا‌های ایران را بررسی کردیم. از اهداف برگزاری این جشنواره، توسعه زیرساخت‌ها و فعالیت‌های ترویج کتابخوانی در روستاها و آبادی‌های عشایری، افزایش همکاری‌ها و مشارکت نهاد‌های مردمی، مدنی، غیردولتی و دولتی و عمومی در ترویج کتابخوانی، جذب امکانات و سرمایه‌های عمومی و خصوصی برای ترویج کتابخوانی، حمایت از ایده‌های نو و ابتکاری در ترویج کتابخوانی و... عنوان شده است. در سال پنجم فعالیت این رویداد شبکه روستاهای دوستدار کتاب با حضور فعالان برگزیده کتابخوانی در روستا‌ها‌ تشکیل شده است و وزارت فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی را در گسترش کتابخوانی در مناطق روستایی کمک می‌کند. این برنامه‌ها به احداث و تجهیز کتابخانه‌های روستایی کمک مؤثری کرده ‌و روستا‌های برگزیده در اولویت حمایت‌های نهاد‌های دولتی قرار گرفتند. ابراهیم حیدری، دبیر جشنواره روستا‌ها و عشایر دوستدار کتاب می‌گوید: «سیاست معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، حمایت از روستا‌ها و مناطق دوره‌افتاد و محروم در زمینه کتابخوانی است. به‌رغم تنگنا‌های مالی و اجتماعی خوشبختانه روستا‌ها به‌خوبی از این طرح استقبال کردند و با این جشنواره برخی ادعا‌های غیرقابل استناد مبنی بر بی‌اعتنایی روستاییان نسبت به کتابخوانی به چالش کشیده شد. ما انتظار داریم مسئولان نهاد‌های روستایی در نهاد ریاست‌جمهوری و وزارت کشور، نهاد کتابخانه‌های عمومی، سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش، کانون فرهنگی مساجد کشور، سازمان ملی یونیسف و یونسکو و... بخش‌های دیگر مانند ادوار پیشین در پیش‌بردن این ایده‌ها در کنار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشند تا بتوانیم شاهد شکوفایی کتابخوانی در همه روستاهای ایران باشیم و با این اقدام گامی مهم در رفع تبعیض فرهنگی و گسترش زیر‌ساخت‌های فرهنگی در مناطق روستایی برداریم.»

12نوجوان و تکثیر هزاران اُمید 
از جنوب تا شمال و از شرق تا غرب و مرکز و شمال ایران 3700روستا در 4سال اخیر دلگرم به پویش فرهنگی و اجتماعی با محوریت کتاب هستند؛ رقابتی که امکان و فرصت بیشتری برای دیده‌شدن فعالیت‌های آنها و جلب توجه دیگران به روستایشان را فراهم می‌کند. «ما فکر نمی‌کردیم این فعالیت‌های خودجوش و از سر‌ علاقه چشم مرکز و مرکز‌نشین‌ها را بگیرد، بس بی‌اعتنایی و بی‌توجهی دیدیم، اما از وقتی روستایمان در شمار برگزیده‌های ایران معرفی شده است، خیلی انرژی گرفتیم.» این حرف‌ها گفته‌های مجید ابویسانی، عضو شورای اسلامی روستای «ابویسان» در شهرستان جغتای استان خرسان رضوی است. روستای جغتای در زمستان‌ها هوای سرد و خشک دارد، اما مردمی دلگرم به زندگی. این روستا مجموعا 900نفر جمعیت دارد و از سال‌های دهه‌50 کتابخانه‌ای نیمه‌تعطیل با قریب  به هزار عنوان کتاب داشته است؛ اما از نیمه دهه80 با همت جوان‌ها و نوجوان‌ها کتابخانه این روستا رونقی دوباره می‌‌گیرد و در سال‌های اخیر هم این کتابخانه صاحب یک کتابدار شده است، نه‌تنها به اهالی این روستا بلکه نیاز بچه‌های روستا‌های همجوار به کتاب را هم پاسخ می‌دهد. مجید ابویسانی می‌گوید: «کتابخانه ما الان دست‌کم 8ساعت کار می‌کند و 12هزار عنوان کتاب دارد.» با انتشار فراخوان دومین دوره جام باشگاه‌های کتابخوانی در سال1396 بچه‌های کتابخوان و کتاب‌دوست روستای جغتای دور هم جمع شدند و باشگاه کتابخوانی  را تشکیل دادند، این باشگاه در دوره پیشین جام باشگاه‌های کتابخوانی در رقابت با 5هزار باشگاه کتابخوانی، اول شد. مسئول باشگاه آنها زینب ابویسانی، کتابدار کتابخانه روستای جغتای بود. براساس دستورالعمل جام باشگاه‌های کتابخوانی هر باشگاه می‌تواند 12عضو داشته باشد و این 12نوجوان یکباره روستایشان را سر زبان‌ها انداختند. به گفته مجید ابویسانی، عضو شورای اسلامی «روستایی که تا پیش از آن هیچ حرف و خبری از آن نبود» حالا حول کتاب، فعالیت‌های فرهنگی دیگری مانند کلاس‌های هنری و فعالیت‌های ورزشی هم شکل گرفته است. عضو شورای روستای جغتای انتظار دارد که مسئولان بیشتر از اینها به توانمندی‌ها و استعداد‌های اهالی روستا‌ها خاصه نوجوان‌ها توجه کنند. او که از مسئولان استانی گله‌مند است، می‌گوید: «بعد از برکشیده‌شدن نام روستای جغتای، استاندار پیشین خراسان رضوی وعده اختصاص 15میلیون تومان بودجه به فعالیت‌های فرهنگی و هنری روستا داد، اما بعد از گذشت مدت‌ها این وعده محقق نشده است و با تغییر استاندار گویی نمی‌توان به محقق‌شدن این وعده چندان امید بست.»