رونمایی از ابعاد تازه بحران آب

سقوط 10برابری سطح آب در برخی مناطق ایران موضوعی نیست که بتوان از آن چشم‌پوشی کرد. به قول رئیس‌جمهور، منابع آب زیرزمینی کشور، از قبل و با صدور مجوزهای نادرست پیش‌خور شده است؛ به‌گونه‌ای که مثلاً در جایی که قبلا با حفر چاه 30متری، آب در دسترس قرار می‌گرفت، حالا باید 300متر چاه حفر کرد و این بسیار خطرناک است.
به گزارش همشهری، حسن روحانی، دیروز در جمع وزیر و مدیران ارشد وزارت جهادکشاورزی، هرچند از کشاورزی و امنیت غذایی صحبت به میان آورد، اما کلیدواژه مورد تأکید او بحث آب بود و ظلمی که به منابع آبی روا شده است؛ ظلمی که به عقیده روحانی با اقدامات بی‌رویه و نابجا جان طبیعت را گرفته و حالا کم‌آبی و کم‌بارانی جزئی از واکنش و قهر طبیعت است. رئیس‌جمهور با اشاره به بهبود وضع بارندگی در سال آبی جاری، استفاده از این فرصت برای اصلاح برنامه‌های حوزه مصرف آب و کمک به کمرنگ شدن بحران آب را ضروری دانست. طبق آمارهای وزارت نیرو، از ابتدای مهر تا 15دی‌ماه، ارتفاع ریزش‌های جوی به 107.4میلی‌متر رسیده که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 224درصد و نسبت به میانگین دوره‌های درازمدت 38.8درصد افزایش دارد.

بدهکاری سنگین در حوزه آب
سوگنامه بحران آب در ایران سال‌هاست که سروده شده و کارشناسان هر یک به زبانی آن را تشریح می‌کنند اما همگان متفق‌القول اشتباه در بهره‌برداری از منابع آبی را ریشه اصلی وقوع این بحران می‌دانند. طبق آمارها تا 130درصد از آب‌های تجدید پذیر ایران مورداستفاده قرار می‌گیرد، یعنی هرسال کسری قابل‌توجهی از آب باید از محل آب‌های تجدیدناپذیر و باستانی زیرزمینی تأمین شود که نتیجه آن، رسیدن کشور به مرز ورشکستگی آب بوده است. حالا سطح آب در اغلب دشت‌های کشور سقوط کرده و فرونشست زمین جای آن را گرفته زیرا شیره جان زمین مکیده شده و طبیعت جای آن را با خاک پر می‌کند. این همان خطری است که رئیس‌جمهور از آن یاد می‌کند.
شاید اینکه در روزهای اخیر رئیس‌جمهور و هیأت دولت بیشتر به مقوله آب می‌پردازند، نشانه امیدوارکننده‌ای از تدوین نقشه راه برای مقابله با بحران آب باشد؛ اتفاقی که چند سال پیش به احیای دریاچه ارومیه کمک کرد و حالا با مصوبه هیأت دولت برای احیای رودخانه‌های زاینده‌رود و کارون قرار است تکلیف بزرگ‌ترین نمادهای کم‌آبی را روشن کند. با مصوبه اخیر هیأت وزیران، شورای‌عالی آب مأمور رسیدگی به موضوع احیای این رودخانه‌ها شده است.

سرمایه‌گذاری دلاری در حوزه آب
رئیس‌جمهور دیروز در بخشی از سخنان خود در جمع مسئولان وزارت جهادکشاورزی، با اشاره به اهمیت خودکفایی در تأمین نیاز کشاورزان تأکید کرد: باید در همه امور ازجمله تأمین نیاز کشاورزان، حتی با صرف دوره زمانی ۵‌تا‌۱۰‌ساله برای برخی موارد خودکفا شویم. به گزارش مهر، روحانی ترویج جنگل‌کاری و زراعت چوب به‌جای کشت‌های آب‌بر، توسعه کشت دیم برای محصولاتی مانند زیتون و همچنین توسعه کشت گیاهان دارویی را ازجمله راهکارهایی دانست که برای مدارا با کم‌آبی و رفع بحران می‌تواند موردتوجه قرار بگیرد. رئیس‌جمهور گفت: در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، ۱۱.۵‌میلیارد دلار پول برای تأمین آب اختصاص داده و موجب شده تراز تجاری محصولات کشاورزی از منفی ۸.۱ به منفی 2.8میلیارد دلار برسد.


   فناوری در خدمت آب

رئیس‌جمهور گفت: یکی از مسائل مهمی که باید مدنظر قرار بگیرد، قدرت خرید مردم و متعادل کردن آن است وگرنه محصولات کشاورزی روی دست کشاورز می‌ماند و شاید اصلاً رغبت نکند محصول خود را از درخت بچیند. ضمن اینکه باید دانش‌بنیان کردن کشاورزی نیز مدنظر قرار بگیرد زیرا فناوری‌های نوین و استفاده از اینترنت اشیاء و تلفن همراه هوشمند، می‌تواند کشاورزی ما را متحول کند و منجر به کنترل و کاهش مصرف آب شود. روحانی همچنین با اشاره به تجربه هند در مورد نصب پنل‌های خورشیدی روی منابع آبی، گفت: آنها با این کار مانع تبخیر آب رودخانه‌ها و همچنین باعث تولید برق شده‌اند و ما هم می‌توانیم با این کار ضمن محافظت از منابع آبی، برق مورد نیاز کشاورزی را تأمین کنیم.