عاشورای خونین حرم رضوی
ابراهیم جلالیان | خبرنگار
حوالی ساعت 30/14 روز دوشنبه 30خرداد 1373همزمان با روز عاشورا و درحالی‌که در رواق‌ها، صحن‌ها، بست‌ها و اطراف آرامگاه امام هشتم(ع)، مردم مشغول عزاداری بودند، بمبی بزرگ در چند متری ضریح امام رضا(ع) منفجر شد. 26 شهید و بیش از 300مجروح حاصل عملیات ترور کور منافقین در این سال بود. طبق نظر کارشناسان حجم این بمب معادل 10پوند(5/4کیلوگرم) ماده منفجره تی.ان.تی بود، شرایط ویژه پس از انفجار، موجب شد درهای صحن‌ها و حرم بسته شود به‌نحوی که در ساعات اولیه، صرفا مسئولان و خادمان آستان قدس رضوی امکان ورود و خروج به حرم را داشتند. تصاویر حضور مرحوم آیت‌الله طبسی تولیت وقت آستان قدس که با چهره اشکبار به زیارت امام رضا(ع) رفته بود بعدها رسانه‌ای شد. به گفته یکی از خدمه و پیشکسوتان خدمت به حرم مطهر امام‌رضا(ع) بمب کنار پایه بالای سر حضرت جاسازی شده بود و انفجار آن زمین را تقریبا به قطر 80سانت و به عمق 7و 8سانت گود کرده بود و حدود 6کاشی سلطان سنجری و دیوار مجاور پایه هم خراب شدند. در این انفجار، کاشی‌کاری‌ها و آیینه‌کاری‌های 800ساله حرم، تا حدودی آسیب دید. در تاریخ انقلاب اسلامی، 30خرداد‌ماه یادآور جنایت‌های منافقین در به خاک و خون‌کشیدن شهروندان بیگناه این مرز و بوم است. حادثه اول در 30خرداد 1360رخ داد؛ پس از تصویب بررسی طرح عدم‌کفایت سیاسی ابوالحسن بنی‌صدر در مجلس شورای اسلامی، منافقین که می‌پنداشتند بهانه و فرصت مناسبی برای اعلام شورش علیه امام و نظام جمهوری اسلامی به‌دست آورده‌اند به سرعت به تدارک و آماده‌سازی یک حرکت مسلحانه وسیع و گسترده پرداختند. 30خرداد برای منافقین به یک فاجعه و یک شکست تبدیل شد. خروج رجوی از ایران به فاصله کمتر از یک‌ماه از این واقعه و به‌دنبال آن خروج تشکیلات او از ایران، بزرگ‌ترین شکست برای سازمانی بود که مدعی بود نزدیک به 40درصد ارتش و50درصد مردم پشتیبان او هستند. مسعود رجوی سرکرده گروهک تروریستی منافقین به هوادارانش گفته بود که ظرف چند ساعت تمامی کمیته‌ها را تسخیر خواهد کرد اما شکست خورد. مهدی نحوی که گفته می‌شد عامل بمب گذاری حرم مطهر رضوی بود، 2 ماه بعد در تهرانپارس دستگیر شد و در جریان تعقیب و گریز تیر خورد.
از پاکستان تا شهرهای کوچک ایران
حرم امام‌رضا(ع) روز بعد از این جنایت طی مراسمی رسمی گشایش یافت. خرابی‌های این واقعه طی یک شبانه روز، بازسازی و مرمت شد. تشییع پیکر این شهدا روز دوازدهم محرم‌الحرام 1373ه.ش بر دوش جمعیت کثیری از شهر مشهد تا حرم‌رضوی برگزار شد و پیکر مطهر 10نفر از این شهدا که خانواده‌های ایشان در مشهد بودند، به دستور آیت‌الله‌طبسی تولیت آستان قدس در صحن جمهوری حرم مطهر به خاک سپرده شدند. بقیه شهدا که یکی از آنها تبعه کشور پاکستان بود، به خواسته بازماندگانشان به شهرهای بزرگ و کوچک خود منتقل شدند. بعد از حادثه تروریستی حرم امام رضا(ع) و تا قبل از آبان امسال، حفاظت از حرم امام رضا(ع) برعهده سپاه پاسداران بود. در همین راستا یگان حفاظت و امنیت حرم زیرنظر سپاه امام‌رضا(ع) خراسان قرار داشت. این مسئولیت پس از بمبگذاری منافقین در ۳۰ خرداد ۱۳۷۳ و شهادت ۲۶ تن از زائران و عزاداران حسینی به سپاه پاسداران واگذار شده بود. با این حال تا سال ۹۵ سپاه پاسداران برای حفاظت از حرم یگان ویژه و مستقلی را تشکیل نداده بود. اما در اول مرداد سال ۹۵ این یگان با نام «حفاظت و امنیت حرم مطهر رضوی» تشکیل شد.
