سال 73 تورم در حال رکوردشکنی تاریخی بود

محمدتقی حاجی‌موسی

وام مسکن خیلی نقلی- درحالی‌که اوایل دهه70 قیمت‌ها مثل موشک بالا می‌رفت و ارزش مسکن نسبت به قبل چندین و چند برابر شده بود، بانک مسکن تصمیم گرفت تا وام خرید مسکن را افزایش بدهد و از 5/1میلیون تومان به 2میلیون تومان برساند؛ تصمیمی که انصافا جای تقدیر و تشکر دارد هر چند شرایط دریافتش یک مقدار عجیب بوده. مثلا کسی اگر 9‌ماه سپرده‌گذاری می‌کرد تازه می‌توانست یک برابر موجودی‌اش وام بگیرد و به ازای 60‌ماه سپرده‌گذاری این مبلغ 7برابر تا سقف 2میلیون تومان می‌شد. لازم به توضیح نیست که تورم سال 73 بالای 35درصد بوده و همان 9‌ماه صبر هم پول مردم را بی‌ارزش می‌کرده. چه برسد به 60ماه!

آدم باید خودش عاقل باشه- بعضی اوقات یک بابایی سر بقیه را کلاه می‌گذارد ولی آدم به عقل فریب خورده شک می‌کند که مگر می‌شود؟ مثلا سال 73 یک آقایی 10تن نمک را به جای شکر آن هم در بازار مولوی به مردم فروخته بوده! حالا سؤال اینجاست آن کسی که خریدار بوده، جنس را نگاه نکرده؟ مزه نکرده؟ بعد آن کلاهبردار تازه می‌خواسته 40تن نمک دیگر را هم در شهرری به ملت بفروشد که خوشبختانه او را گرفتند وگرنه ما الان داشتیم با نمک چای‌مان را شیرین می‌کردیم.

کاهش خواهد یافت- مسئولان اقتصادی ایران در کل تاریخ بشریت بی‌نظیر هستند و همواره اعتقاد دارند قیمت‌ها در حال کاهش است و مردم نباید فریب بخورند. وزیر اقتصاد دولت سازندگی هم به مردم گفته به‌زودی قیمت دلار به 175تومان کاهش پیدا خواهد کرد درحالی‌که دلار در بازار حدود 250تومان بود. این بالا رفتن قیمت دلار ظاهرا آن موقع هم ایجاد حباب می‌کرده و قیمت میوه و گل را 20درصد گران کرده. از آن طرف رئیس‌جمهور گفته سال 73 سال شکوفایی و تلاش است.

ممنوع است! - جزیره کیش در دهه70 یک جورهایی نماد مدرنیته و پیشرفت بوده و هر کس از کیش برمی‌گشت کلی از نظم و زیبایی و خفن بودن آن تعریف می‌کرد.؛ مثلا برای نخستین بار سیگار کشیدن در اماکن عمومی در کیش ممنوع اعلام شد و کیهان آن‌قدر ذوق‌زده شد که از مسئولان خواست این ممنوعیت را در بقیه کشور هم اعمال کنند تا این «پدیده استعماری» نابود شود. در همین سال طرح ممنوعیت استفاده از واژه‌های بیگانه هم به مجلس رفت لکن ما آخرش هم نفهمیدیم منظور از بیگانه فقط غربی است یا بقیه کشورهای دنیا را هم شامل می‌شود؟ ممنوعیت دیگر درباره تبلیغ نوشابه کوکاکولا در مشهد بوده که با توجه به شرایط فعلی خیلی هم عجیب نیست.

گرفتی مارو؟- بعضی قوانین در ایران هستند که نقش زینت‌المجالس را دارند و جهت پر‌کردن صفحات کاغذ تصویب می‌شوند؛ مثلا سال 73 گفتند تردد موتورسیکلت‌ها بدون معاینه فنی، برگه ترافیک و کلاه ایمنی ممنوع است و با ناقضان آن برخورد می‌شود که خب این برخوردها هنوز جواب نداده و اگر یک روز موتورسواران با سرعت 400کیلومتر در ساعت در خطوط ویژه حرکت نکنند مردم تعجب می‌کنند.

عملی‌های سختکوش- «عملی»ها جزو اقشار سختکوش جامعه هستند و در تمام این سال‌ها تلاش کرده‌اند تا همواره خودکفا باشند و شما الان اگر در بازار قدم بزنید خواهید دید تنها جنسی که قیمتش ثابت بوده و با دلار بالا و پایین نرفته، همین مواد افیونی است و کاش می‌دانستیم رمز موفقیتشان چیست! این جماعت عملی از همان سال‌های قبل غیر از بخش نرم‌افزاری در بخش سخت‌افزاری و تهیه و توزیع اقلام موردنظر مشغول بودند که باعث شد سال 73 یک کارگاه ساخت وافور کشف، خنثی و منفجر شود. این یعنی عملی‌ها همواره از تولید داخل حمایت کرده‌اند و هنوز هم روی آن اصرار دارند و وجود آشپزخانه‌ها حکایت از همین مسئله دارد.

کمبودها، خلاقیت می‌آورند- ذهن ایرانی‌ها همیشه خلاق بوده و این را می‌شود از اشعار حافظ، سعدی و ایرج‌میرزا فهمید. همین خلاقیت که در خون ایرانی‌ها بوده به نسل‌های بعدی هم منتقل شده و عده‌ای فکر کرده‌اند که چطور می‌توانند از دست سوسک‌های خانه خودشان در خیابان ستارخان خلاص شوند. در پایان این خانواده خلاق به این نتیجه رسیدند که با بنزین به جنگ سوسک‌ها بروند ولی یک مقدار زیاده‌روی کردند و علاوه بر بنزین ریختن، کبریت هم کشیدند که در نهایت باعث سوختن 2 نفر از اعضای این خانواده شد. بعد از این حادثه معلوم شد، آتش که هیچ، سوسک‌ها بعد از حمله اتمی هم زنده خواهند ماند.

چی شد پس؟- یک آقایی در وزارت صنعت ادعا کرده بود که بعد از ساعت‌ها کار کارشناسی به این نتیجه رسیده‌اند که از اول سال 74، تولید ژیان از سر گرفته شود و با قیمت زیر یک میلیون تومان به فروش برسد؛ خودرویی که وی معتقد بود در تولید آن خودکفا هستیم و امکانات خوبی دارد و نیاز مصرف‌کننده را برطرف می‌کند. البته به‌نظر ما این خودکفایی به این خاطر بود که ژیان نیاز به چیز خاصی نداشت و اوج آپشنش سقف پارچه‌ای بود. بعد از این اظهارنظر، بقیه فکر کردند قضیه جدی است و خودشان را برای ژیان آماده کردند که متأسفانه خبری نشد.

برو زیپت رو بساز- در اخبار سال 73، بیشترین فراوانی مربوط به گرانی و شکایت مردم از بالا رفتن قیمت‌ها همراه با اوج گرفتن قیمت دلار است و شرایط خیلی شبیه به حالاست. منتها در همین سال اتفاقات باحالی هم افتاده و مثلا بزرگ‌ترین کارخانه تولید زیپ خاورمیانه در شهرکرد افتتاح شده که سالی 12میلیون متر زیپ تولید می‌کرده. معلوم نیست این همه زیپ را به کجا می‌خواسته‌اند بزنند.