چگونه بدن سالمی داشته باشیم؟
مرتضی ایزدی/متخصص ناهنجاری‌های بدنی و حرکات اصلاحی
هنگامی‌که در مورد سلامتی صحبت بـه میان می‌آید بی‌تردید وضعیت صحیح قرارگیـری بدن شما هنگام فعالیت‌های گوناگون در رأس فهرست عوامل مهم سلامتی قرار خواهد گرفت؛ زیرا بـه انـدازه تغذیه مناسب، ورزش، پرهیز از مواد‌مخدر و سیگار در حفظ سلامتی بدن مؤثر است. وضعیت صحیح قرارگیری اندام‌ها کمک می‌کند تا کارهایتان را بـا انرژی بیشتر و استرس و خستگی کمتر به انجام رسانید. اگر وضعیت بدن شما هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن مناسب و استاندارد باشد، کمترین فشار و استرس روی عضلات بدن شما اعمال می‌شود. وضعیت ستون فقرات شما در حالت استراحت خنثی است، اعضای حیاتی بدن (مانند قلب) در مکان صحیح قرار دارند، استخوان‌ها و مـفاصـل در وضعیت صحیح خود قرار دارند و کارایی عضلات حداکثر است، تحلیل و سایش نابهنجار مفاصل کاهش یـافته و از التهاب مفاصل جلوگیری به عمل می‌آید و از مشکلات کمردرد و دردهای عضلانی و خستگی جلوگیری می‌کند و همچنین در بهبود ظاهر شما مؤثر است؛ از این‌رو آگاهی از شیوه‌های صحیح نشستن، ایستادن، راه رفتن، خوابیدن و دیگر وضعیت‌ها حائز اهمیت است. برای پیشگیری از درد اختلالات اسکلتی عضلانی یا اگر بخواهیم ناهنجاری بدنی را اصلاح کنیم، باید ما وضعیت ایستاده، نشسته، خوابیده و وضعیت‌های دیگر بدن خود را اصلاح کنیم و تعداد کمی از ورزش‌های مناسب را در زندگی‌مان بگنجانیم. تقریباً همه افراد، جوان و پیر، مرد و زن تمایل شدیدی به بهبود زندگی و ساختار قامتی خود دارند. به هر حال بسیاری از مردم مشکلات اختلالات اسکلتی عضلانی دارند که آنها را در رسیدگی به بدنشان بازمی‌دارد. این مشکلات از کمبود پایداری تنه و قدرت که منجر به پاسچر نامناسب می‌شود، نشأت می‌گیرد. بدن ما طوری طراحی شده است که در مقابل بسیاری از شرایط محیطی مقاومت کند، اما این مقاومت بدن به‌مدت کوتاهی می‌انجامد و در درازمدت، وضعیت بد بدنی به‌وجود می‌آید که باعث درد و اختلالات اسکلتی عضلانی می‌شود. همچنین در این‌باره سالمندان بیشتر از سایرین باید رعایت کنند؛ به‌طور مثال زمین خوردن و کمردرد در سالمندان، مشکل شایعی است. تحقیقات نشان می‌دهد اختلال تعادل و کنترل پاسچرال (وضعیت بدنی) نقش عمده‌ای در زمین خوردن و همینطور کمردرد در سالمندان دارد. همانطور که گفتیم پاسچر یعنی وضعیت بدن یا ترتیب قرارگیری نسبی بخش‌های مختلف بدن برای یک فعالیت خاص. البته تعاریف مختلفی برای پاسچر (وضعیت بدن) وجود دارد اما وضعیت بدنی مناسب عبارت است از تعادل اسکلتی و عضلانی که از ساختمان‌های نگهدارنده بدن در مقابل ضایعه و تغییر شکل در حالت‌های مختلف (ایستاده، خوابیده، نشسته، چمباتمه و خمیده) حفاظت می‌کند. همچنین پاسچر بد ناشی از ارتباط نامناسب قسمت‌های مختلف بدن است. حفظ پاسچر مناسب در بدن عادت خوبی است و برخلاف آن داشتن پاسچر بد، عادت بدی است و متأسفانه بروز آن نیز باعث ایجاد درد همراه با اختلال در مکانیک بدن در همه افراد (زن، مرد، کودک و پیر) می‌شود. اگر امتداد نامناسب بدن فقط از نظر زیبایی مشکل‌ساز بود، نگرانی‌ها درباره آن به ظاهر فرد محدود می‌شد اما چنانچه امتداد نامناسب بدن دائمی باشد باعث ناراحتی، درد و ناتوانی می‌شود. دامنه این اختلالات به‌شدت و دوام انحراف امتداد بدن بستگی دارد. تحقیقات و تجربیات نشان می‌دهد ارتباط مثبتی بین قدرت عضلانی پشت ساق با شیوع زمین خوردن و بر هم زدن راستای قامتی سالمندان وجود دارد که موجب کمردرد آنها می‌شود. لذا به افراد سالمند توصیه می‌شود این عضلات را تقویت کنند.
