دهه 70؛ دهه‌ای که با گرانی‌های شدید آغاز شد

محمدتقی حاجی‌موسی

هوا خراب شد  یکی از تفاوت‌های اساسی دهه‌70 نسبت به دهه‌های قبل، تغییرات آب و هوایی است. از این دهه است که آلودگی هوا و گردوغبار وارد فرهنگ مردم و گزارش روزنامه‌ها شد و برای نخستین بار یک کارشناس از سرطان‌زابودن هوای تهران گفت. در خرداد این سال یک جبهه هوای کم‌فشار وارد کشور می‌شود، بعد بادهای لبنانی به آن اضافه می‌شوند که الان دیگر وجود خارجی ندارند و تبدیل به بادهای عراقی و... شده‌اند. سپس سرب موجود در هوا با گردوغبار ترکیب شده و آزبست موجود در ترمز و کلاچ ماشین‌ها هم با آن قاطی می‌شود و خلاصه که معجونی دلپذیر از سرطان را تهیه می‌کند که کارشناسان نسبت به استنشاق آن هشدار دادند ولی به‌نظر ما همه اینها الکی بوده چون ما که سرطان نگرفتیم و اتفاقا هوا خیلی هم خوب بوده.

حق گرفتنی است  ملت نباید نازک‌نارنجی باشد و باید از همان اول مرد بار بیاید و بتواند حقش را بگیرد. البته این وسط گاهی ملت به 2 دسته تقسیم می‌شوند و طبیعتا آن دسته‌ای که زورش بیشتر است می‌تواند حقش را بگیرد که خب طبق قانون جنگل خیلی هم درست است. سال 70 نمونه عینی این وضعیت را در مسیر اتوبوس‌های تهران تا کرج شاهد بوده‌ایم؛ جایی که بخشی از ملت به گرانی 50ریالی کرایه اتوبوس‌ها اعتراض کرده‌اند و بخش دیگر ملت یعنی راننده‌ها تا توانسته‌اند آنها را زده‌اند و بعدش هم مسافران را پرت کرده‌اند پایین و هیچ‌کس را به مقصد نرسانده‌اند. تجلی کامل این جمله که حق را باید گرفت، ولو به زور!

مال خودت رو بچسب  مسئولین و مامورین وظیفه ندارند همه حواسشان به شما و اموالتان باشد که یک وقت گم نشود. این خود شما هستید که باید مالتان را بچسبید و بقیه را دزد نکنید و وقت مأموران را نگیرید چون بیکار نیستند که به‌کار شما برسند. در سال 70 اما مردم هنوز به این باور نرسیده بودند و یک آقایی به روزنامه پیام داده که من 3‌ماه است از کره‌جنوبی برگشته‌ام اما ساکم هنوز پیدا نشده و 850دلار در آن بوده و بعد از کلی دنگ و فنگ، مسئولین دلارهایم را با قیمت دولتی 75ریال آن هم تا سقف 200دلار می‌خواهند پس بدهند و این در شرایطی است که الان در بازار دلار 140تومان است و این چه وضعی است؟ مصداق کاملی از سیاه نمایی علیه مسئولین و دلالی ارز و قاچاق کالا به کره‌جنوبی که خوب شد مسئولین همان جا ساکش را گم کردند وگرنه معلوم نبود بعدا سلطان چه چیزی از آب دربیاید.

هیچ جا ایران نمی‌شه  فروردین سال 70، مسئولان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران تشخیص دادند که باید نرخ بلیت هواپیماها را 8برابر کنند که از نظر ما حرکت خوبی بوده و باعث شده مردم این‌قدر خارج نروند و ارز از کشور خارج نکنند. با این افزایش، قیمت بلیت تهران تا فرانکفورت حدود 100هزار تومان شد که برابر با 2 بار رفت‌وآمد کنونی با تاکسی اینترنتی تا فرودگاه امام خمینی است. بعد که همه دیدند این افزایش خیلی زیاد است، عوارض خروج از کشور که 20هزار تومان بود را لغو کردند و سپس 40درصد هم تخفیف دادند تا یک‌جورهایی مردم نمک‌گیر شوند و توی رودربایستی، افزایش 6برابری را قبول کنند و این می‌تواند خودش کلاس درسی باشد برای همه اقتصاددان‌های جهان که چگونه یک کالایی را گران کنیم و همزمان سر مصرف‌کننده منت هم بگذاریم.

ملت رعایت کنند  «تدبیر لغو امتیازات فرزند چهارم خانواده‌ها برای حفظ حقوق آحاد ملت مسلمان ایران اتخاذ شده است.»؛ این جمله طلایی را دکتر عباس پاک‌نژاد، معاون وزیر بهداشت گفته که البته خودش نگفته فرزند چندم خانواده‌اش بوده و بعد ادامه داده اگر ملت رعایت نکنند، امتیازات فرزند اول تا سوم را هم به‌خاطر انفجار جمعیت لغو می‌کنیم؛ تصمیمی که باعث شد خیلی‌ها معطل بمانند که بالاخره چه کنند و خیلی‌ها که در آستانه به دنیا آوردن فرزند چهارم بودند، دودستی بکوبند توی سرشان و البته بعدا معلوم شد که تصمیم اشتباهی بوده. در این قانون به این نکته که چه کسانی قبلا ملت را به بچه‌آوردن تشویق کردند اشاره‌ای نشد و فرزند چهارم یک چیزی شبیه به جان اسنو در رمان بازی تاج و تخت شد و تا مدت‌ها فقط نان‌خور اضافه بود که بعدا فهمیدند خیلی هم موجود مفیدی بوده و حالا تبدیل به جوانی رعنا شده که می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

آب را ول نکنید  435میلیون مترمکعب، حجم فاضلاب تهران بوده که در سال 70 وارد آب‌های زیرزمینی می‌شده و هنوز جزو مشکلات ابدی و ازلی تهران و ایران به شمار می‌آید. آن موقع مسئولان گفته‌اند امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شبکه جمع‌آوری فاضلاب ساخته شود و بتوانیم این مشکل را حل کنیم. لازم به ذکر است این شبکه هنوز تکمیل نشده و باید اشاره‌ای کنیم به شبکه فاضلاب لندن که سابقه‌اش از 2 برابر سن خیلی از ما هم بیشتر است.

سلام سوسیس!  اخبار سال70شباهت زیادی به امسال دارد و همه‌‌چیز در حال گران‌شدن بوده؛ ازجمله سوسیس و کالباس که 30درصد گران شدند و قیمتشان به حدود کیلویی 100تومان رسید و در این سال 20هزار تن گوشت وارداتی به‌منظور تولید سوسیس و کالباس در اختیار کارخانه‌ها قرار گرفت که خیلی‌ها معتقدند گوشت گربه بوده وگرنه این قدر خوشمزه نمی‌شده.

دیگه فوت نکن  اواخر سال 70 مسئولان به این نتیجه رسیدند که مکالمه تلفن را هم گران‌تر کنند و این به‌نظر ما تصمیم بسیار خوبی بود چون آن موقع نصف جوان‌ها اوقات فراغتشان را با فوت‌کردن در تلفن پر می‌کردند که بعد از این مجبور شدند سری هم به پارک و کوچه و خیابان بزنند و علاوه بر پیاده‌روی به معاشرت با مردم بپردازند.