کشت زعفران در هوا

فرحناز چراغی |   کرمانشاه- خبرنگار: 

شاید بارها هر کدام از ما به مفهوم کارآفرینی فکر کرده‌ایم. این‌که یک کارآفرین از فرصت‌ها به نحو احسن بهره‌برداری می‌کند تا در جامعه تغییر و تحول اقتصادی ایجاد و برای خود و دیگران اشتغالزایی کند. در استانی چون کرمانشاه با نرخ بیکاری بالا، کار و کارآفرینی حلقه مفقوده‌ای است که می‌تواند موتور توسعه را به حرکت وا‌دارد. 

چگونگی فراهم شدن شرایط کار در استان برای کارآفرینان و سرمایه‌گذاران موضوعی است که شاید بیش از این نیازمند چاره‌اندیشی و دلسوزی مسئولان است. همین چند وقت پیش بود که در سایت‌ها و خبرگزاری‌ها خبری پیچید مبنی بر این‌که یک معلم کرمانشاهی زعفران بدون خاک کشت می‌کند. 

«محمد خزایی» فرهنگی کرمانشاهی با استفاده از روشی نوین، بدون خاک و آب در طبقه همکف خانه خود زعفران کاشت که با موفقیت نیز همراه بود. این معلم کارآفرین به‌تازگی بازنشسته شده است. وی حدود 53 سال سن دارد و تحصیلاتش در رشته تربیت‌بدنی است. اکنون نیز دبیر کارآفرینی دبیرستان‌های تیزهوشان و هوشمند کرمانشاه است. گفت‌وگوی همشهری را با این معلم کارآفرین در ادامه می‌خوانید. 


کشت بدون خاک زعفران چه فرآیندی دارد‌. 

در گذشته گاه محصول را در آب کشت می‌کردند. به عنوان مثال، در سینی گندم می‌کاشتند و گندم سبز می‌شد؛ این «آب کشت» همان هیدروپونیک کشت‌هاست. روش هیدروپونیک (بدون خاک) در حاضر به عنوان یک تکنولوژی در صنعت کشاورزی دنیاست. در گلخانه‌های بسیاری هیدروپونیک با تغذیه از طریق آب انجام می‌شود، اما در روش ما محصول بدون خاک و بدون وجود مستقیم آب کشت می‌شود. یعنی آب را به صورت رطوبت به محصول می‌دهیم. الان دنیا در این زمینه پیشرفت‌های زیادی کرده است. اکسیژن مستقیم با گیاه در ارتباط است و این وضعیت رشد گیاه را بالا می‌برد. 

وضعیت این علم در کشور و استان ما در مقایسه با دنیا چگونه است؟ 

در دنیا اتفاقات خوبی در این حوزه در حال رخ دادن است.  در پاکستان سیب‌زمینی به این روش تولید می‌شود. تولید هواکشت سیب‌زمینی به این روش با آن غده‌های بزرگ عجیب به نظر می‌رسد. این علم در کشور ما نوپاست. در کشور ما علوفه نیز به این روش در حال کشت و تولید است. 

مزیت‌های این نوع کشت چیست؟
 
در این روش هم در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود و هم کیفیت محصول و سلامت آن مد نظر است. 

درباره کار خود بیشتر بگویید. چرا به سمت کاشت زعفران رفتید؟ 

همیشه دغدغه‌ام راه‌اندازی کاری نو برای ایجاد اشتغال بوده است. از اواخر سال گذشته به دنبال راه‌اندازی گلخانه با روش هیدروپونیک (بدون خاک) بودم. از طریق یک دوست با مقوله کشت زعفران به روش ایروپونیک (هواکشت) آشنا شدم و مطالعه و بررسی آن را آغاز کردم. در ابتدا به ذهنم رسید از فرصت‌هایی که در دسترس دارم، استفاده کنم تا این‌که تصمیم گرفتم در پیلوت خانه‌ام در اشل تحقیقی شروع به کار کنم. 

نتیجه چه شد؟ 

تردید داشتم اما با ریسک‌پذیری کار را شروع کردم. تیرماه امسال با تأمین مکان، تجهیزات و ملزومات کار را فراهم کردم. پیاز‌های زعفران خواب ظاهری را آغاز کردند و بالاخره اولین گل زعفران باز شد. از طرفی بیکار ننشستم و مجوز مشاغل خانگی را برای این کار گرفتم. زعفران بالاخره به ثمر نشست. خوشبختانه کیفیت محصول مثال‌زدنی است، چون تولید آن دور از تابش مستقیم نور خورشید بوده است. البته حلقه‌هایی از کار ما هنوز ضعف‌هایی دارد که باید روی آنها بیشتر کار کرد. برای برطرف کردن این ضعف‌ها هم به زمان نیاز است و هم به نوآوری در روش. 

‌تعریف شما از کارآفرینی چیست و ضعف کارآفرینی در کرمانشاه در چیست؟
 
کارآفرین فردی است که از تمام ظرفیت وجودی خود استفاده می‌کند و با نوآوری در کسب و کار هم به نفع خودش و هم به نفع جامعه قدم برمی‌دارد. فرد کارآفرین هم خطرپذیر است و هم مدیریت می‌کند خطر و ریسک را مدیریت می‌کند. کسب‌وکار در کرمانشاه که بخش اصلی آن به فرهنگ کار برمی‌گردد، ضعیف است‌. از طرفی سرمایه‌داران به آن نحو که شایسته است حمایت نمی‌شوند. سنگ‌اندازی‌های زیادی در استان ما برای یک کارآفرین وجود دارد. یک کارآفرین زمانی موفق به انجام کار تولیدی می‌شود که حمایت شود و موانع مقابلش برداشته شود. باید در استان شرایط اشتغالزایی راحت‌تر شود. یک کارآفرین در استان ما آن‌قدر با مانع و مشکل و سنگ‌اندازی روبه‌رو می‌شود که اگر بخواهد در این شرایط شروع به کار کند باید چکمه آهنین بپوشد تا جلو برود وگرنه در میانه راه با این همه مانع بازمی‌ماند. سیستم‌های اداری ما دنبال رفع مشکل یک کارآفرین نیستند. آنها به دنبال رفع تکلیف و از سر باز کردن هستند. بانک‌ها هم که به‌راحتی تسهیلات نمی‌دهند و هفت‌خان رستم که نه هفتاد خان را باید گذراند که به فرد تسهیلات دهند. 

راهکار شما چیست؟

اگر بشود سرمایه‌داران کرمانشاهی را در کرمانشاه نگه داشت تا سرمایه‌های خود را در کرمانشاه صرف تولید کنند، خیلی از مشکلات ما در زمینه بیکاری حل می‌شود و از طرفی چرخ‌های تولید به حرکت درمی‌آیند. اما متأسفانه سرمایه‌داران کرمانشاهی، دارایی‌های خود را در استان سرمایه‌گذاری نمی‌کنند یا اگر سرمایه‌گذاری می‌کنند و کارشان به یک نتیجه‌ای می‌رسد، عده‌ای با ایجاد مشکل و سنگ‌اندازی کاری می‌کنند که آن سرمایه‌گذار از این شهر و استان برود. 

... و حرف آخر؟

باید به سمت مدل‌های نوین در کشاورزی رفت و امیدوارم که با حمایت مسئولان این مدل تولید زعفران را توسعه دهیم، چراکه اگر کارها را به روش معمول انجام دهیم، نتیجه آن جز
 وضعیت کنونی نخواهد بود. البته روش سنتی نیاز به بازبینی دارد.