گردشگری اصفهان بر سر دوراهی

شیرین شفیعی|  اصفهان- خبرنگار:

 گردشگری اصفهان این روزها به دوراهی انتخاب بین ادامه گردشگری سنتی یا یک تغییر اساسی رسیده است. فشار تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی از یک سو و چالش‌های زیست‌محیطی از سوی دیگر، پیوند دیرینه نصف جهان با گردشگران داخلی و خارجی را روز به روز کمتر می‌کند و بناهای فرهنگی و تاریخی که بیش از 4 قرن است به صدای پای تماشاکنندگان مشتاق خو گرفته‌اند، به فراق این گردشگران در آینده نزدیک می‌اندیشند.

در این اوضاع، کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی فرصت‌شناسی، نوآوری و ذوق و سلیقه را بهترین راهکار نجات بازار گردشگری از رکود اقتصادی می‌دانند. تجربه موفق اما کم‌دردسر همسایگان دور و نزدیک کشور از رشد اقتصادی که تنها با تکیه بر صنعت گردشگری به دست آمده، گویای همه آن چیزی است که در مورد اهمیت این صنعت پاک و پردرآمد باید گفت.


پذیرایی از 290 هزار گردشگر در روزهای اوج

در شرایطی که آمار غیررسمی و اطلاعات کارشناسان گردشگری از کاهش حضور گردشگران و رکود بازار این صنعت در اصفهان خبر می‌دهد، مسئولان میراث فرهنگی همچنان از رشد آمار مهمانان خارجی و رونق بازار دفاع می‌کنند و از میزبانی 290 هزار مهمان خارجی در نیمه نخست امسال خبر می‌دهند. بهار و تابستان اوج رونق بازار گردشگری اصفهان است و مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به رفت و آمد 290 هزار مسافر به اصفهان در این مدت می‌گوید: این آمار نشان‌دهنده افزایش 5 درصدی سفر گردشگران خارجی به اصفهان در نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. البته آمار نیمه دوم سال هنوز مشخص نشده، اما پیش‌بینی می‌شود در 6 ماه دوم سال هم سفر گردشگران خارجی به این استان ادامه داشته باشد.

«فریدون الله‌یاری» بیشترین مسافران اصفهان را از کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، هلند و چین معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: برای کاهش اثرگذاری تحریم‌های خارجی بر بازار گردشگری اصفهان باید سراغ اصلاح تعطیلات برای رونق سفرهای داخلی و برگزاری مناسبت‌های محلی و جذاب باشیم.


اصفهان؛ یکی از 10 شهر زیبای جهان

کارشناس اقتصادی و فعال حوزه صنعت در اصفهان می‌گوید: گردشگری امروزه یکی از مهم‌ترین منابع درآمد ارزی کشورها شناخته می‌شود و به همین دلیل است که بسیاری از کشورها برای بهره‌برداری در این صنعت سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی انجام داده‌اند.

«داوود صافی» که رونق صنعت گردشگری در قرن کنونی را بیش از صنایع سنگین استان باعث افزایش ظرفیت رشد و گسترش اشتغال‌زایی می‌داند، می‌افزاید: طبیعی است که در کنار جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی هر کشور رشد این صنعت نیازمند سرمایه‌گذاری فراوان در ساخت و تجهیز زیرساخت‌های مورد نیاز از جمله اماکن اقامتی، رفاهی و سیستم حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی است، اما استان اصفهان نسبت به تمام ظرفیت‌ها، برای ساخت‌و‌ساز و راه‌اندازی هتل‌های گردشگری از مشهد، تبریز و شیراز بسیار عقب‌تر است و حتی سرمایه‌گذاران داخلی اصفهان هم هنوز نتوانسته‌اند هتل‌های خود را افتتاح کنند.

او توسعه صنعت جهان‌گردی را باعث رونق بخش‌های صنعت و کشاورزی، خدمات و ساخت‌و‌ساز معرفی می‌کند و توضیح می‌دهد: در پاسخ به این سوال که آیا توانسته‌ایم جاذبه‌های گردشگری ایران و اصفهان را به یک ارزش تبدیل کنیم باید گفت که این اتفاق مهم همکاری ویژه بین وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، استانداری‌، فرمانداری‌ها، مسکن و شهرسازی و شهرداری‌ها را می‌طلبد.


کمبود نیروی ماهر در بازار گردشگری

گذشته از کیفیت امکاناتی مانند وجود هتل و خدمات رفاهی به گردشگران، یکی از انتقادات همیشگی گردشگران به اصفهان نبود نیروی انسانی ماهر و آموزش‌دیده در این صنعت بوده و هست. یکی از تورلیدرهای اصفهان در گفت‌و‌گو با همشهری، نداشتن کیفیت و کمبود تنوع غذایی در هتل‌ها، ضعیف عمل کردن تورلیدرها و آشنا نبودن کادر مرتبط با گردشگران به زبان خارجی از جمله رانندگان تاکسی‌ را گلایه بیشتر گردشگران می‌داند و می‌گوید: این کم و کاستی‌ها باعث تبلیغات منفی در فضای مجازی می‌شود، تا جایی که گاهی حتی زیبایی‌ها و نقاط قوت اصفهان تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. «زهرا جوانی» که در یکی از هتل‌های سنتی اصفهان مسئول پذیرش گردشگران خارجی است، در این باره می‌گوید: مسافرانی که به کشور ما می‌آیند البته به طعم غذا و شکل و امکانات اتاق محل اقامتشان هم اهمیت می‌دهند، اما از آن مهم‌تر برایشان این است که بتوانند با مردم و نیروهای هتل هم گپ و گفت کنند تا در مدت اقامت، خاطره خوشی از اصفهان و مردم اینجا با خود ببرند، اما تعداد کمی از کارکنان هتل‌های سنتی و بزرگ شهر توان صحبت به زبان انگلیسی و مهارت جذب مسافر را دارند.


همیشه نباید گردشگر اروپایی داشته باشیم

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان نیز با اشاره به شرایط جدیدی که پس از بازگشت تحریم‌های اقتصادی و تهدید گردشگران خارجی از سفر به ایران مطرح شد می‌گوید: این مشکلات آمار گردشگران خارجی استان را کاهش داد که راهکار آن را هدف‌گذاری روی کشورهای شرق آسیا و روسیه تعیین کردیم، چون قرار نیست همیشه اروپاییان به اصفهان سفر کنند.

«محسن یارمحمدیان» با تاکید بر این‌که بخش زیادی از گردشگران خارجی اصفهان را گردشگران فرهنگی و تاریخی تشکیل می‌دهند ادامه می‌دهد: بیشتر این گردشگران اروپایی و آمریکایی هستند، اما باید تلاش کنیم گردشگران دیگر قاره‌ها و شرق آسیا را جذب کنیم.

وی از اجرای برنامه‌هایی خبر می‌دهد که باعث رشد یک درصدی جذب گردشگران شرق آسیا به‌ویژه از کشور چین شده است و تاکید می‌کند: گرچه این رشد را کافی نمی‌دانیم، می‌توانیم با ادامه این برنامه‌ها و جذب گردشگرانِ بیشتر از کشورهای شرق آسیا آینده بهتری برای صنعت گردشگری اصفهان رقم بزنیم.


بازار؛ راکدتر از همیشه

دبیر انجمن صنفی خدمات مسافرت هوایی، جهان‌گردی و زیارتی استان اصفهان در گفت‌و‌گو با همشهری، تاثیر نوسانات ارزی بر بازار گردشگری را بسیار منفی می‌داند و می‌گوید: در 2 فصل گذشته، بسیاری از گردشگران داخلی قدرت اقتصادی خود را از دست داده‌اند و مسافرت را از سبد هزینه‌های خود حذف کرده‌اند. تحریم‌های اقتصادی هم بر آمار گردشگران خارجی تاثیرگذار بوده و همه اینها دست به دست هم داده تا کسب و کار دفاتر خدمات مسافرتی در 6 ماه گذشته با رکود بسیار سنگین و ماندگاری روبه‌رو شود.

«ابراهیم توکلی» درباره فعالیت گسترده سایت‌های اینترنتی در فروش بلیت به مسافران یادآور می‌شود: این سایت‌ها با تخفیف‌های قابل توجه، مسافران را به خود جذب می‌کنند، در حالی که دفاتر خدمات مسافرتی باید هزینه‌های مالیات، حقوق و مزایای کارکنان و اجاره مکان را بپردازند و در رقابت با این سایت‌ها که هیچ یک از هزینه‌های جاری را ندارند، عقب مانده‌اند. او در ادامه، گرانی دلار را به نفع گردشگران خارجی برای سفر به کشورمان می‌داند و می‌افزاید: بیشتر گردشگران خارجی دوست دارند ایران و به‌ویژه اصفهان را در کشور ما ببینند، اما با وجود این جاذبه، از 3 جبهه تحریم‌ها، گرانی دلار و فضای مجازی در فشار هستیم.