گوزن‌های زرد ارومیه یک گام تا خط انقراض

رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی با بیان اینکه تعداد گوزن زرد در کشور بسیار کم شده و در معرض انقراض است، گفت: تعداد گوزن زرد در دنیا در حدود 700رأس بوده که این میزان در ایران حداکثر به 500رأس می‌رسد. امید یوسفی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه جزیره اشک پارک ملی دریاچه ارومیه به‌دلیل شرایط مساعد غذایی و پوشش گیاهی و امنیت آن به‌عنوان زیستگاه اصلی گوزن زرد شناخته شده است، افزود: از سال 56 تعدادی گوزن زرد ایرانی به این جزیره منتقل شده‌اند اما ازدواج درون فامیلی این گوزن‌ها، نگرانی از ایجاد اختلالات ژنتیک و عدم‌مقاومت آنها در برابر بیماری‌ها، محیط‌زیست را به فکر واداشت که گوزن‌هایی از سایر سایت‌ها به این جزیره منتقل شود تا میزان تفاوت ژنتیک این گونه افزایش یابد. وی ادامه داد: در این راستا برنامه جابه‌جایی و انتقال با تصویب کمیته فنی سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام شد و طی آن 2رأس گوزن زرد ایرانی(یک رأس گوزن نر و یک رأس گوزن ماده) با استفاده از داروی بیهوشی و به‌صورت ایمن زنده‌گیری شد و به سایت تکثیر مجتمع تحقیقاتی رشکان واقع در پارک ملی دریاچه ارومیه در 30کیلومتری ارومیه منتقل و عملیات رها‌سازی‌ با موفقیت کامل صورت گرفت. رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی افزود: یک رأس گوزن نر نیز از مجتمع تحقیقاتی رشکان ارومیه زنده‌گیری شد و برای رهاسازی به پناهگاه حیات وحش دشت ناز انتقال یافت.

خشک شدن دریاچه و کاهش جمعیت گوزن‌ها
یوسفی با بیان اینکه گوزن گونه‌ای جنگل پسند است و جزیره اشک پارک ملی دریاچه ارومیه باقیمانده جنگل‌های زاگرس و دارای پوشش مناسبی است تصریح کرد: در دهه 80 در حدود 300رأس گوزن زرد در این جزیره زیست می‌کردند اما با خشک‌شدن دریاچه ارومیه و حاکم شدن خشکسالی، همچنین ورود حیوانات شکاری ازجمله شغال و روباه به جزیره و قوچ و میش ارمنی که رقیب غذایی این گونه هستند، تعداد گوزن زرد این جزیره کاهش یافت؛ به‌طوری که طبق آخرین سرشماری (سال 94) 166رأس از این گونه در پارک ملی دریاچه ارومیه وجود دارد. او تأکید کرد: برای جلوگیری از کاهش تعداد گوزن‌های زرد پارک ملی، محوطه‌ای جنگلکاری و حصارکشی شده در محوطه دریاچه ارومیه تعیین و تعدادی از این گوزن‌ها برای تأمین امنیت بیشتر به این مکان منتقل شده‌اند. پیش از این و در سال 94 داداشی، رئیس وقت امور ساماندهی و امور مناطق سازمان محیط‌زیست به خبرنگار ایسنا گفته بود:گوزن زرد ایرانی از گونه‌های جانوری در حال انقراض است. طی سال‌های گذشته اقداماتی برای جلوگیری از کاهش جمعیت این گونه جانوری در کشور انجام شده تا از روند انقراض این حیوانات جلوگیری به عمل آید. وی خاطرنشان کرد: درحال حاضر هیچ‌یک از گوزن‌های زرد ایرانی موجود در کشور در زیستگاه‌های طبیعی خود زندگی نمی‌کنند و همگی در اسارت و تحت نظارت عوامل انسانی نگهداری می‌شوند. 

   بازگشت از انقراض
به گزارش همشهری، در دهه 40تصور بر این بود که گوزن زرد ایرانی منقرض شده است اما بعد از مشاهده چند رأس در منطقه کرخه خوزستان، آنها را زنده‌گیری و به باغ‌وحش اپل آلمان منتقل کرده  و بعد از زاد‌وولد این گوزن‌ها، گوساله‌هایشان را به ایران منتقل کردند. 6رأس از این گوساله‌ها نیز به دشت ناز ساری منتقل شدند. دهه‌50 تعداد این گوزن‌ها زیاد شد و به همین دلیل چند رأس از آنها به جزیره اشک، دومین جزیره بزرگ دریاچه ارومیه منتقل شد. بعد از آن انتقال گوزن‌های زرد به زیستگاه‌های اصلی‌شان در دستور کار سازمان محیط‌زیست قرار گرفت که در همین راستا در سال86چند رأس گوزن به کرخه منتقل شدند اما متأسفانه در سال92 گوزن‌های منتقل‌شده به کرخه به‌دلیل حمله مگس میاز، تلف شدند.