یلدا منهای ‌آجیل

فاطمه کمانی-روح‌الله زرین|   خبرنگار:

امسال بازار شب یلدا یک بازار متفاوت است.در سال‌های اخیر افزایش قیمت‌های چند ماه اخیر، بازار شب یلدا را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و مردم‌ کردستان و کرمانشاه امسال امکان پذیرایی از مهمانان خود را با آجیل و انواع میوه‌های رنگارنگ ندارند.قیمت انواع آجیل به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش داشته است، به گونه‌ای که قیمت برخی از انواع مغزها تا کیلویی 200 هزار تومان هم رسیده است. به علاوه قیمت میوه‌های شب یلدا مانند سیب، انار و... نیز بسیار بالا رفته و میوه از کیلویی 7 تا 8 هزار تومان ارزان‌تر وجود ندارد. انتظار می‌رود با نزدیک شدن به شب یلدا قیمت‌ها از این میزان هم بالاتر برود، چون هر سال سابقه این موضوع وجود داشته که در روزهای منتهی به یلدا، بسیاری از اقلام کمیاب و گران شده‌اند. نتیجه این شرایط در درجه اول رکود بازار است، زیرا مردم قدرت خرید چندانی ندارند و از خرید بسیاری از اقلام غیرضروری صرف نظر می‌کنند. 
برخی از افزایش قیمت‌ها واقعی است و ناشی از تخلف واحدهای صنفی نیست اما در چنین شرایطی فضا برای فعالیت افراد سودجو فراهم می‌شود، بنابراین مردم انتظار دارند دستگاه‌های نظارتی وضعیت بازار استان کرمانشاه را تا حدودی کنترل کنند. 


مغازه‌های‌ بی‌مشتری 

یکی از عرضه‌کنندگان آجیل در کرمانشاه می‌گوید: قیمت پسته به کیلویی 170 تا 200 هزار تومان، بادام به کیلویی130 تا 170 هزار تومان و گردو نیز به حدود 180 هزار تومان رسیده است. «مسعود بزرگی» ادامه می‌دهد: این در حالی است که در سال گذشته قیمت آجیل چهارمغز شب یلدا در مرغوب‌ترین نوع بین 80 تا 90 هزار تومان بود. وی با بیان این‌که قیمت انواع تخمه نیز به‌شدت بالا رفته، می‌افزاید: قیمت تخمه کدو به کیلویی 34 تا 40 هزار تومان رسیده است. 

این مغازه‌دار نتیجه این افزایش قیمت‌ها را خالی شدن مغازه‌ها از مشتری می‌داند و اضافه می‌کند: هر سال در آستانه شب یلدا مغازه‌ها بسیار شلوغ و پرازدحام بودند، اما امسال مردم قدرت خرید زیادی ندارند و اکثر مردم خرید آجیل شب یلدا را کنار گذاشته‌اند. 

بزرگی با اشاره به تصمیم‌هایی که برای برپایی نمایشگاه شب یلدا گرفته شده، یادآوری می‌کند: این نمایشگاه وضعیت مغازه‌داران را بدتر می‌کند و باعث می‌شود چون در نمایشگاه‌ها اقلام با مقداری تخفیف عرضه می‌شو،د مردم به سمت نمایشگاه بروند. این در حالی است که کیفیت بسیاری از این کالاها چندان مطلوب نیست. 


قیمت میوه 

«رضا رفیعی» نیز یکی از میوه‌فروشان کرمانشاه است و درباره قیمت انواع میوه در آستانه شب یلدا می‌گوید: قیمت هر کیلو سیب قرمز بین 6 تا 10 هزار تومان بسته به نوع و کیفیت آن متفاوت است.
وی ادامه می‌دهد: هندوانه شب یلدا هنوز خیلی وارد بازار نشده، اما قیمت آن کیلویی حدود 3 تا 4 هزار تومان است، یعنی یک هندوانه 5 کیلویی برای مشتری نزدیک به 20 هزار تومان و حتی بیشتر هزینه خواهد داشت. 

به گفته این مغازه‌دار، ارزان‌ترین میوه‌ها پرتقال و نارنگی است که کیلویی 4 تا 5 هزار تومان در مغازه‌ها عرضه می‌شود و کیوی نیز قیمت بین 4 تا 6 هزار تومان دارد. 
رفیعی اضافه می‌کند: احتمال این‌که در روزهای آخر قیمت میوه بالاتر برود وجود دارد. معمولاً در روزهای آخر هندوانه گران می‌شود و به کیلویی 6 تا 7 هزار تومان و حتی بیشتر هم می‌رسد. 


گرانی بیش از حد 

«آزاد محمدی» نیز یکی از شهروندان کرمانشاه است و درباره وضعیت بازار در آستانه شب یلدا می‌گوید: امسال با گرانی شدیدی مواجهیم که هیچ سالی مثل آن را ندیدم. مردم نسبت به سال‌های گذشته خرید اقلام مورد نیاز خود را بسیار محدود کرده‌اند. وی ادامه می‌دهد: قیمت آجیل و خشکبار شب یلدا بسیار بالا رفته و مردم تصمیم دارند بسیاری از انواع خشکبار مانند مغزها را امسال خریداری نکنند و برای شب یلدا به انواع تخمه بسنده کنند. 

به گفته این شهروند، قیمت انواع میوه هم بسیار بالا رفته و مسئولان باید تدابیری بیندیشند که در روزهای پایانی افزایش قیمت مجددی نداشته باشیم. 


پایش بازار با گشت‌های مشترک تعزیرات 

مدیرکل تعزیرات حکومتی استان کرمانشاه از پایش بازار شب یلدا در کرمانشاه با گشت‌های مشترک تعزیرات و سایر دستگاه‌های نظارتی خبر می‌دهد. «داریوش جودکی» اظهار می‌کند: این سازمان با همکاری سازمان صنعت و معدن به طور جدی بازار شب یلدا را رصد خواهد کرد. وی می‌افزاید: همچنین برای این موضوع گشت‌های مشترکی تشکیل شده که در 2 شیفت صبح و عصر بازار را پایش و رصد می‌کنند.  مدیرکل تعزیرات حکومتی استان کرمانشاه با بیان این‌که طرح نظارتی ویژه شب یلدا در کرمانشاه آغاز شده است، می‌گوید: بازرسان و گشت‌های مشترک به طور جدی بازار شهرستان‌های استان را بازرسی می‌کنند. 

به گفته جودکی، افرادی که موارد قانونی را رعایت نکنند و مرتکب تخلفاتی همچون گران‌فروشی، صادر نکردن فاکتور، ارزان‌فروشی شوند به طور جدی با آنان برخورد خواهد شد. این مسئول بیان می‌کند: در این ایام بازار میوه، شیرینی، آجیل و خشکبار و اقلام مصرفی مردم بیش از پیش مورد بازرسی قرار خواهد گرفت. وی می‌افزاید: از مردم انتظار می‌رود در صورت مشاهده هرگونه تخلف به واحد بازرسی تعزیرات حکومتی مراجعه کنند تا احقاق حقوق آنها به طور جدی در دستور کار قرار گیرد. 


 تأمین مواد خوراکی بازار شب یلدا

مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان می‌گوید: به منظور تنظیم بازار شب یلدا در مناطق مختلف استان ۴۰ تن مرغ، ۲۰۰ تن برنج و روزانه ۱۰ تن گوشت مرغ تا شب یلدا توزیع می‌شود. «شهریار حنیفی» ادامه می‌دهد: نرخ توزیع گوشت منجمد در بازارکیلویی ۲۹ هزار تومان، مرغ ۸ هزار و ۹۰۰ تومان و برنج تایلندی(رده ب) ۵ هزار و ۷۰۰ تومان در نظر گرفته شده است. 

وی می‎افزاید: به منظور توزیع اقلام خوراکی در روستاها انواع گوشت و برنج از طریق اتحادیه تعاونی‌های روستایی در دهستان‎های استان توزیع می‌شود، همچنین در این زمینه ۸ فروشگاه(اترک) فعالیت دارد. 
حنیفی تصریح می‎کند: توزیع اقلام خوراکی تا شب یلدا ادامه دارد. همچنین مواد خوراکی گوشتی و برنج، تا پایان سال ذخیره‎سازی می‌شود.   مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان می‌گوید: به دلیل تحریم‌های اقتصادی علیه کشور امکان واردات گوشت قرمز به استان وجود ندارد. گوشت گرم قرمز با قیمت مناسب از کشورهای استرالیا، برزیل و آسیای میانه تأمین‌ می‌شود.  


تدابیر نظارتی

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت شهرستان قروه نیز می‌گوید: همزمان با سراسر استان ستاد نظارتی بازار شب یلدا در قروه تشکیل شده است. 

«علی منتشلو» ادامه می‌دهد: به منظور کنترل قیمت انواع کالاهای مصرفی مانند میوه، شیرینی و آجیل و خشکبار ۳ اکیپ چند نفره بر بازار قروه در روزهای مانده به شب یلدا نظارت دارند. وی می‎افزاید: گشت‎های نظارتی با همکاری بازرسان اصناف، مدیران اتحادیه‎ها و سازمان صنعت، معدن و تجارت انجام می‌شود.  

منتشلو تصریح می‎کند: به منظور جلوگیری از تخلفات بازار شب یلدا در زمینه مبارزه با گران‌فروشی و قیمت‌گذاری کالاهای مصرفی از گزارش‌های مردمی نیز استفاده خواهد شد. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت شهرستان قروه می‌گوید: طرح نظارت بر بازار شب یلدا در سال گذشته موجب کنترل قیمت‎ها شد و ثبات بازار را به همراه داشت‌.  منتشلو ادامه می‌دهد: در صورت مشاهده هر گونه تخلف در بازار با دستور مقام قضایی تعزیرات حکومتی با متخلفان بازار برخورد قاطعانه خواهد شد. 


کاهش قدرت خرید مردم 

یکی از شهروندان سنندجی نیز می‌گوید: در بازار این شهر انواع مواد خوراکی مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ، میوه و خشکبار به‌وفور یافت می‌شود. 
«خالد آزموده» ادامه می‌دهد: قیمت برخی از اقلام پرمصرف خوراکی مانند انواع خشکبار در شب یلدا تا چندین برابر افزایش می‌یابد. برای نمونه قیمت مویز سیاه بی‌دانه محلی از ۳۰ به ۵۰ هزار تومان افزایش پیدا می‎کند. 

وی می‎افزاید: با وجود فراوانی گوشت قرمز شاهد روند صعودی قیمت آن در روزهای پایانی آذرماه هستیم، به نحوی که قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی به بیش از ۷۳ هزار تومان رسیده است. 
این شهروند سنندجی ادامه می‌دهد: با درآمد روزانه ۵۰ هزار تومان کارگری دیگر نمی‎توان مانند سال‎های قبل شب یلدا را  جشن گرفت. 


کمبود میوه و تره‎بار

با گذر از بازار میوه و تره‌بار بیجار شاهد خرید مردم برای شب یلدا هستیم. یکی از بازاریان این منطقه می‌گوید: سردخانه مجهز و بازار مرکزی میوه در بیجار وجود ندارد. از این رو، انواع میوه و تره‌بار به صورت روزانه از بازار استان‌های زنجان و همدان تأمین می‌شود. 

«صادق باقرپور» ادامه می‌دهد: در روزهای باقی‌مانده به شب یلدا شاهد کمبود میوه در بیجار هستیم و این مساله موجب افزایش چند برابری قیمت‌ها می‌شود.  وی می‎افزاید: قیمت انواع میوه مانند انار کیلویی ۸ هزار تومان، نارنگی کیلویی ۵ هزار تومان، پرتقال تامسون کیلویی ۷ هزار تومان، خیار کیلویی ۶ هزار تومان و سیب درختی کیلویی ۴ هزار و ۵۰۰ تومان است. این در حالی است که یک هفته قبل از شب یلدا شاهد افزایش ۳۵ درصدی آن هستیم. 

این بازاری بیجاری تصریح می‎کند: ضرورت دارد ساماندهی بازار تأمین میوه در این منطقه به ثبات قیمت‌ها منجر شود. 


پسته‌های گران 

یکی از شهروندان قروه‌ای می‌گوید: سال گذشته قیمت پسته کیلویی کمتر از ۶۰ هزار تومان بود، در حالی که قیمت این نوع خشکبار در شب یلدا امسال به بیش از ۲۵۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است.  

«فواد امیری» ادامه می‌دهد: قیمت انواع خشکبار در بازار قروه مانند تخمه آفتابگردان کیلویی ۲۲ هزار تومان، بادام کیلویی ۳۰ هزار تومان، فندق کیلویی ۴۶ هزار تومان و مغز گردو کیلویی ۹۷ هزار تومان است. این در حالی است که بیشتر این اقلام خوراکی در استان تولید می‌شود. 

این شهروند قروه‌ای می‎افزاید: افزایش قیمت‎ها در بازار کیک و شیرینی نیز وجود دارد. به طور میانگین قیمت هر کیلو شیرینی در بازار شب یلدا با افزایش ۲۰ درصدی به حدود ۱۷ هزار تومان رسیده است.  امیری در ادامه تصریح می‎کند: دلیل گرانی بازار در شب یلدا افزایش تقاضا، کاهش نظارت، عدم کنترل قیمت‌ها و گرانی مواد اولیه مانند شیر و شکر است.


کنترل قیمت‌ها در بازار شب یلدا   

رئیس نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کردستان می‌گوید: به منظور کنترل قیمت‌ها در بازار شب یلدا طرح نظارتی از ۲۴ آذرماه آغاز شده است. تشدید این طرح به مدت یک هفته است.

«فرزاد سردارزاده» ادامه می‌دهد: در سنندج ۱۰ گروه ۲ نفره و در تمام شهرها گروه‌هایی ۲ نفره به منظور نظارت بر بازار آجیل، خشکبار، میوه و شیرینی فعالیت دارند. همچنین در مجموع ۵۰ بازرس در این زمینه فعالیت می‌کنند.
وی می‌افزاید: درصد سود محاسبه شده برای مواد خوراکی مانند آجیل و خشکبار و شیرینی طبق قیمت فاکتور ۱۲ درصد پیش‌بینی شده است. این میزان برای انواع میوه حدود ۳۰ درصد است.

سردارزاده تصریح می‌کند: هدف از اجرای طرح نظارتی کنترل بازار و ثبات قیمت‌هاست. این فرایند در روزهای مانده به شب یلدا با جدیت بیشتری اجرا می‌شود. 
رئیس نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کردستان می‌گوید: در صورت هر گونه تخلف در زمینه گران‌فروشی، احتکار، درج نکردن قیمت، کم‌فروشی و سایر موارد مشابه در مورد کالاهای پرمصرف مانند آجیل، خشکبار، میوه و شیرینی با دستور مقام قضایی با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.

سردارزاده ادامه می‌دهد: با توجه به بازرسی‌های موجود در بازار شب یلدا، پیش‌بینی می‌شود میزان کنترل بازار و ثبات آن تا ۶۰ درصد افزایش پیدا کند. 
وی می‌افزاید: بازرسی در بازار استان به صورت گشت‌های شبانه‌روزی است و در صورت نیاز این طرح تا چند ماه پس از شب یلدا نیز ادامه خواهد یافت.


کالاهای پر مصرف در اولویت نظارت 

رئیس بازرسی و نظارت اتاق اصناف کرمانشاه از تشدید نظارت بر بازار شب یلدا مانند سال‌های گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: در این ایام با هرگونه تخلف شامل گران‌فروشی، کم‌فروشی، عرضه اجناس بی‌کیفیت، ارائه نکردن فاکتور و... برخورد خواهد شد.  «رامین پهلوانی» ادامه می‌دهد: کالاهای پرمصرف مربوط به این ایام مانند انواع آجیل و خشکبار، شیرینی، میوه و... در اولویت نظارت است.  وی اضافه می‌کند: در صورت برپایی نمایشگاه مربوط به شب یلدا، بر غرفه‌های نمایشگاه نیز نظارت خواهد شد.  رئیس بازرسی و نظارت اتاق اصناف با بیان این‌که در