گرانی در بازار لبنیات

هادی پناهی|   ارومیه – خبرنگار:

سهم لبنیات در سفره مردم آذربایجان غربی پررنگ است، اما این روزها افزایش قیمت انواع محصولات لبنی اعتراض‌های زیادی را از سوی مردم به همراه داشته است. در این میان علاوه بر گرانی، کم‌فروشی در برخی از انواع محصولات لبنی نیز باعث رنجش مردم شده است. مردم می‌گویند هم قیمت‌ها افزایش پیدا کرده و هم از وزن و کیفیت برخی اقلام کاسته شده که از هر 2 سو به ضرر مصرف‌کننده است. 

مساله‌‌ای که موجب شده است رغبت به خرید محصولات لبنی سنتی به دلیل قیمت کمتر در میان مردم بیشتر شود. هر چند تولید‌کنندگان محصولات لبنی سنتی هم از شرایط موجود راضی نیستند و گران عرضه شدن محصولات به دلیل افزایش هزینه‌های تهیه و تولید را مشکلی می‌دانند که هم تولید کننده را متضرر می‌کند و هم موجب کاهش تقاضا و خرید می‌شود. تولیدکنندگان استان کم‌‌فروشی را تکذیب می‌کنند، اما معتقدند با وجود کاهش قیمت ارز به دلیل تغییر نکردن قیمت در سامانه نیما، هیچ یک از محصولات لبنی ارزان نخواهند شد. 


برندهای مطرح بیشتر گران می‌شوند 

یک شهروند که برای خرید به یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای آمده است، به خبرنگار ما می‌گوید: قیمت شیر و سایر محصولات لبنی افزایش زیادی داشته است. در حال حاضر ترجیح می‌دهم از فروشگاه‌های لبنیات شیر خام تهیه کرده و از آن استفاده کنم که به‌صرفه‌تر است. 
بطری شیر یک‌لیتری (معادل تقریبا یک کیلوگرم) 5600 تومان قیمت دارد، اما یک کیلوگرم شیرخام در بازار 2 هزار تومان فروخته می‌شود. 

«مریم قلی‌پور» اظهار می‌کند: چند روز پیش گزارشی از شبکه 2 سیما پخش شد که نشان می‌داد برخی کارخانه‌های تولید لبنیات وزن کالا را مطابق با وزن واقعی آن درج نمی‌کنند و برای کالاهایی مثل پنیر و ماست وزنی که روی محصول درج می‌شود بیشتر از وزن واقعی است که در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهند.  وی ادامه می‌دهد:‌ برندهای مورد استقبال از همه بیشتر گران شده‌اند و حتی اگر وزن چیزهایی را که می‌خریم هم ندانیم، اندازه برخی محصولات نسبت به قبل کوچک‌تر شده است و کاملا متوجه این موضوع می‌شویم. شیر‌های پاکتی کوچک هم که برای فرزندم می‌خریدم، در بازار کم شده است. مصرف محصولات لبنی در گذشته بیشتر بود، اما این روزها شاید در هفته 2 تا 3 مرتبه شیر خریداری کنم که جوابگوی تمام روزهای هفته هم نیست. 


افزایش 6 ‌برابری قیمت بسته‌بندی

مدیرعامل یک شرکت صنایع فراورده‌های شیری به همشهری می‌گوید: این شرکت تا سال گذشته با 38 درصد ظرفیت مشغول فعالیت بود، اما در حال حاضر با سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام داده‌ایم، کارخانه با 45 درصد ظرفیت مشغول به کار است. «احمد محمدپور» با اشاره به چالش‌های این شرکت در تولید و عرضه محصولات لبنی به بازار مصرف اظهار می‌کند: امسال در تولید و ارائه محصول به بازار با 2 چالش جدی تهیه وسایل بسته‌بندی چه در داخل کشور و چه واردات از خارج روبه‌رو هستیم. 

به گفته وی، در شروع نوسانات ارزی تولیدات وابسته به صنایع پتروشیمی داخلی افزایش 5 تا 6 برابری داشته‌اند، اما اکنون شرایط نسبتا متعادل شده و افزایش قیمت سه برابری وجود دارد. وی ادامه می‌دهد:‌ برای عرضه محصولات استریلیزه و آبمیوه‌ها نیاز داریم تا پاکت‌ها را از خارج وارد کنیم که با توجه به نوسانات ارزی، قیمت تمام‌شده برای ما بسیار افزایش یافته است. از سوی دیگر مبلغ بدهی‌هایمان به شرکت‌های خارجی را که به دلیل تامین نشدن ارز به امسال موکول شده بود، به‌اجبار از بازار آزاد تهیه و پرداخت کردیم و این هزینه‌ها با توجه به رشد فزاینده قیمت دلار بسیار سنگین بود. 


تولیدکنندگان لبنیات، محروم از یارانه 

محمد‌پور با اشاره به افزایش قیمت شیر خام می‌گوید: قیمت شیر خام نسبت به سال گذشته با رشد 55 درصدی همراه بوده، اما لبنیات 35 درصد رشد قیمت داشته است. در این میان دامداران هم ضرر می‌کنند و فقط واسطه‌ها و دلال هستند که سود نهایی را می‌برند. در حال حاضر واردات نهاده‌های دامی و توزیع آن در میان دامداران بسیار بد انجام می‌شود. قیمت‌ها سر به فلک کشیده و دامدار چاره‌ای جز خرید این نهاده‌های دامی ندارد. 
وی درباره راه‌حل‌ها اظهار می‌کند: واردکننده‌های نهاده‌های دامی با ارز دولتی واردات می‌کنند، اما کالاها را با قیمت ارز آزاد در بازار می‌فروشند که باید زیر ذره‌بین مسئولان باشند. از سوی دیگر این نهاده‌ها دیر به واحدهای مربوطه تحویل داده می‌شوند که دامداران را تحت فشار قرار می‌دهد. 

این فعال صنعتی درباره این‌که آیا مصوبه کاهش 300 تومانی قیمت شیر خام و همچنین کاهش قیمت دلار باعث کاهش قیمت محصولات لبنی خواهد شد، بیان می‌کند: قیمت شیر در بازار با این بخشنامه‌های کاغذی تعیین نمی‌شود. نفع شرکت‌های تولید لبنیات در این است که محصولات را حتی با قیمت کم در کوتاه‌ترین زمان ممکن به فروش برسانند. چگونه دولت برای بنزین یارانه می‌دهد و یا شاهد ساخت ده‌ها بیمارستان هستیم، اما در بحث پیشگیری و سلامت جامعه حاضر به پرداخت یارانه نیست؟ ما از وضعیت بازار لبنیات خرسند نیستیم و برای حل مشکلات حاضریم هر کاری بکنیم. 

وی تاکید می‌کند: برای کاهش یا تغییر قیمت‌ها ناشی از ارزان شدن ارز، ‌برای ما قیمت دلار در سامانه نیما ارزش دارد و مبنا قرار می‌گیرد، در حال حاضر در این سامانه اتفاقی نیفتاده است. 


تکذیب کم‌فروشی

محمدپور درباره انتقادات مردم از کم‌فروشی برخی برندهای لبنی می‌گوید: به عنوان مدیرعامل شرکت تولید‌کننده فراورده‌های شیری در عرصه تولید محصولات لبنی هرگونه کم‌فروشی را تکذیب می‌کنم، چراکه تولیدات ما به‌شدت از سوی ناظران کنترل می‌شود و تاکنون شکایتی در این مورد نداشته‌ایم. کم‌فروشی جرم است و ناظران می‌توانند بر چنین موضوعاتی نظارت داشته باشند. ما هم از این موضوع استقبال می‌کنیم. 

صحبت‌های این مسئول در حالی ذکر می‌شود که تولیدات بسیاری از واحدهای لبنی کشور در فروشگاه‌های ارومیه و دیگر شهرهای استان توزیع می‌شود و مورد استقبال مردم است. اما گرانی و کم‌فروشی برخی از این محصولات که مورد تایید سازمان تعزیرات حکومتی کشور هم هست، دغدغه‌ای است که شهروندان با آن روبه‌رو هستند. 


کاهش قیمت شیر خام تولیدی 

کارشناس اتحادیه دامداران آذربایجان غربی هم در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به قیمت تعیین‌شده برای شیر خام در استان بیان می‌کند: قیمت شیر در سال جاری از 1440 تومان به 2 هزار تومان رسیده است و این هم قیمت باکیفیت‌ترین شیر دامداران است. البته خریداران شیر را به قیمت 1300 تا 1400 تومان از دامداران می‌خرند و به کارخانه‌ها با قیمت‌های بالاتر به فروش می‌رسانند.

«حمید پیمان» درباره مشکلات دامداران استان می‌گوید: از سال 93 قیمت هر کیلوگرم شیر خام 1440 تومان مصوب شده بود، اما واسطه‌ها شیر را از دامداران با نرخ‌های پایین‌تری خریداری می‌کنند و گران‌تر به کارخانه‌ها می‌فروشند. از سال 93 به بعد هر سال بین 15 تا 30 درصد قیمت لبنیات افزایش داشته، اما این اتفاق برای قیمت شیر خام صورت نگرفته، آن هم در حالی که قیمت نهاده‌های دامی افزایش صددرصدی داشته است. 

پیمان ادامه می‌دهد: دامداران با ضرر و زیان رو‌به‌رو هستند و به همین دلیل جمعیت دامی آذربایجان غربی نسبت به گذشته 30 تا 40 درصد کمتر شده است. در سال 93 در استان روزانه 1300 تن شیر خام تولید می‌شد، اما اکنون این میزان به 800 تن کاهش پیدا کرده است. 

این مسئول با اشاره به هزینه‌های دامداران اظهار می‌کند: در حدود 70 درصد هزینه‌های هر دامداری مربوط به نهاده‌های دامی است. اگر علوفه ارزان شود، قیمت لبنیات هم کاهش پیدا خواهد کرد. البته باید نحوه قیمت‌گذاری هم تغییر پیدا کند. یکی از مهم‌ترین مشکلات این است که در جلسات ستاد تنظیم بازار هیچ نماینده‌ای از اتحادیه دامداران وجود ندارد و این باعث می‌شود مسائل این حوزه کمتر مورد توجه قرار بگیرد. 


کم‌فروشی شرکت‌های لبنی 

مردم از گران‌فروشی و کم‌فروشی لبنیات انتقاد می‌کنند و تولیدکنندگان با رد کم‌فروشی از هزینه‌های سرسام‌آور تولید و عرضه محصولات لبنی گلایه دارند. در این میان شکایت‌های مردمی در حالی مطرح می‌شود که سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی کشور بر این موضوع تاکید کرده و اواسط ماه جاری از محکومیت 22 شرکت تولید فراورده‌های لبنی در شعب این سازمان به جرم گران‌فروشی و پرداخت جریمه 82 میلیارد تومانی خبر داد. «سیدیاسر رایگانی» گفته بود شاهد کم‌فروشی‌های بی‌سابقه در محصولات لبنی کشور هستیم و در این زمینه گزارش‌های بسیاری به سازمان تعزیرات حکومتی رسیده است.