پول‌پاشی یا ایجاد شغل

  خبر: معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت از ایجاد ۱۳۰ هزار شغل مستقیم با اعتبار ۲۱ میلیاردی خبر داده است. به گفته  سعید زرندی ۲۱۰ هزار میلیارد ریال مجموع منابعی است که در این طرح پیش‌بینی شده که ۱۰۰ هزار میلیارد ریال آن از محل تسهیلات ریالی صندوق توسعه ملی، ۱۰۰ هزار میلیارد ریال دیگر از محل تسهیلات نظام بانکی و ۱۰‌ هزار میلیارد ریال هم از محل خزانه‌داری کل کشور برای پرداخت یارانه سود تسهیلات درنظر گرفته شده است.

  نقد: 4دهه است که بخشی از منابع کشور و بانک‌ها صرف پرداخت وام برای ایجاد اشتغال می‌شود اما تجربه نشان داده است که توزیع این منابع و اعتبار‌ها نه فقط نتوانسته مشکل تولید را در ایران حل کند بلکه به توزیع رانت هم منجر شده است؛ چنانکه در بسیاری از این طرح‌ها، اعتبارات توزیع شده به جای اینکه صرف تولید شود صرف امور دیگری شده است.  مطالعات جدید نشان می‌دهد رونق کسب و کار و تولید، بیش از آنکه به پول‌‌پاشی نیاز داشته باشد به رفع موانع تولید و مقرراتی برای آزادی کسب و کار و حذف انحصار در بازار نیاز دارد تا صنعت بتواند کار خود را بکند و چرخ اقتصاد بچرخد. مهم‌ترین مثال برای توضیح این موضوع کسب و کار‌های دانش‌بنیان است که تحت عنوان استارتاپ‌ها در دنیا شناخته می‌شوند و از طریق کسب دانش بخش زیادی از نیاز‌های مالی خود را مرتفع می‌کنند و نیاز‌های خود به منابع مالی را به حداقل می‌رسانند. اتفاقا این کسب و کار‌ها، در به‌دست آوردن سهم بیشتری از بازار موفق عمل کرده‌اند و اثبات کرده‌اند که برای تولید بیشتر صرفا نیازی نیست پول بیشتری خرج شود. در چنین شرایطی دولت‌ها بهتر است به جای پرداخت‌های بیشتر از طریق حذف موانع مزاحم در تولید، کاهش بوروکراسی و همینطور جلوگیری از ایجاد انحصار در بازار، به کسب و کار‌ها کمک کنند تا تولید بیشتر با بهره‌وری بالاتری داشته باشند. ضمن اینکه باید درنظر گرفت توزیع بیشتر پول به خلق بیشتر نقدینگی و افزایش تورم منجر می‌شود و در عین حال بخش زیادی از منابع کشور ازجمله منابع خزانه، صندوق توسعه و بانک‌ها را که می‌توانند در امور بهتری به‌کار گرفته شوند  درگیر می‌کند.