گزارش
آژیر زرد برای جمهوری فرانسه
معترضان فرانسوی دیروز فهرستی از خواسته‌هایشان از تغییر قانون اساسی تا خروج از ناتو و اتحادیه اروپا منتشر کردند
محمدامین خرمی | خبرنگار
«تغییرات اجتماعی تنها از طریق اعتراض‌های خشونت‌بار ممکن است.» این جمله‌ای است که در طول انقلاب فرانسه در قرن 18و دهه‌های پس از آن بارها در این کشور شنیده شده است و شاید به همین دلیل باشد که فرانسوی‌ها دیروز برای چهارمین هفته پیاپی بار دیگر به خیابان‌های پاریس و دیگر شهرهای بزرگ ریختند و با نیروهای پلیس درگیر شدند.
زد و خورد معترضان که به‌خاطر پوشیدن جلیقه‌های زرد رانندگان به «جلیقه زردها» معروف شده‌اند با نیروهای پلیس به‌طور پراکنده از حوالی ظهر دیروز آغاز شد اما دو طرف از شب قبل خود را برای یک روز سخت و پرچالش آماده کرده بودند. بسیاری از معترضان که از شهرهای دیگر به پاریس آمده بودند، در خیابان‌های اطراف بلوار شانزه‌لیزه شب را به صبح رساندند؛ درحالی‌که نیروهای ضدشورش پلیس رفته‌رفته ماشین‌ها و نفربرهای خود را در این بلوار و مناطق اطراف مستقر میکردند. فروشگاه‌های مرکز شهر، رستوران‌ها، کافه‌ها، بانک‌ها و ساختمان‌های مسکونی که در اعتراض‌های شنبه هفته قبل به‌شدت آسیب دیده بودند ترجیح دادند از شب قبل درهای ورودی و شیشه‌های رو به خیابان را با چوب مسدود کنند.
صبح دیروز بسیاری از خیابان‌های پاریس، به‌خصوص خیابان‌های مرکز شهر، به حالت تعطیل درآمده بودند. برج ایفل، موزه‌ها ازجمله موزه لوور و تمامی دیگر مراکز توریستی نیز تعطیل شدند و دولت با انتشار اطلاعیه‌ای از گردشگران خارجی خواست ترجیحا از حضور در خیابان‌های مرکزی شهر خودداری کنند. ایستگاه‌های مترو نیز تعطیل شدند و بازی‌های فوتبال به تعویق افتادند.
پلیس فرانسه با هدف کنترل وضعیت از طلوع خورشید حدود 90هزار نیروی ضدشورش را در شهرهای مختلف ازجمله پایتخت مستقر کرد. تنها در پاریس حدود 8هزار نیرو برای مقابله با معترضان به خیابان‌ها اعزام شدند. نیروهای پلیس از همان نخستین ساعات صبح، در خیابان‌های منتهی به بلوار شانزه‌لیزه، پس از بازرسی بدنی و بررسی کیف‌های معترضان به آنها اجازه ورود به این بلوار را می‌دادند. آنها کلاه ایمنی، ماسک ضد‌دود و تمامی اجسامی را که بتوان از آنها برای حمله به نیروهای پلیس و آسیب زدن به فروشگاه‌ها و ساختمان‌ها استفاده کرد ضبط میکردند. طبقه گزارش خبرگزاری فرانسه، در همان ساعات اولیه صبح حدود 350نفر بازداشت شدند. کنترل تردد در خیابان‌های نزدیک شانزه‌لیزه باعث کاهش چشمگیر درگیری‌ها در این منطقه شد اما زد و خورد میان معترضان و پلیس و تخریب ساختمان‌ها به خیابان‌های دیگر مرکز شهر کشیده شد و بسیاری از خودروها در دیگر خیابان‌ها آتش زده شدند.
دیروز همچون هفته‌های گذشته فریادهای «مکرون، استعفا، استعفا» در خیابان‌های مرکز پایتخت شنیده می‌شد. برخی رسانه‌های فرانسوی، عنوان «Jacquerie» به‌معنای «شورش جمعی» را برای این اعتراض‌ها به‌کار برده‌اند. Jacquerie به شورش‌های خونین مردمی در بحبوحه جنگ‌های صدساله در قرن چهاردهم میلادی در فرانسه گفته می‌شود که قیام طبقه کشاورز علیه طبقه اشراف و حاکمان فرانسه بود. این شورش‌ها که در مناطق شمالی فرانسه متمرکز بود، پس از چند هفته سرکوب شد.
اعتراض‌ها در حالی ادامه پیدا کرده که دولت فرانسه در واکنش به اعتراض‌ها طرح افزایش قیمت سوخت، برق و گاز را برای 6 ماه متوقف کرده و اعلام کرده که سال آینده حداقل دستمزد را 3 درصد افزایش می‌دهد.برخلاف پیش‌بینی‌ها اما عقب‌نشینی دولت با پیشروی معترضان روبه‌رو شد و اکنون نمایندگان آنها اعلام کرده‌اند که به «خورده‌های نان» راضی نیستند و «همه باگت» را می‌خواهند.
جلیقه‌زردها که اکثرشان جزو طبقات کارگر و متوسط جامعه هستند، معتقدند از سیستم رفاهی فرانسه کمترین بهره را برده‌اند و وقت آن رسیده که دولت فرانسه به معیشت آنها نیز توجه کند. اعتراض آنها دیگر به ماجرای افزایش قیمت سوخت محدود نمی‌شود و خواسته‌های بیشتری را مطرح کرده‌اند.
واکنش ترامپ و اردوغان
در میانه اعتراض‌ها و تجمع‌های خیابانی فرانسه، دونالد ترامپ از هزاران کیلومتر آن‌طرف‌تر مثل همیشه با انتشار پستی توییتری درباره این وقایع، جنجالی دیگر به پا کرد. رئیس‌جمهور آمریکا نوشت: «معاهده آبوهوایی پاریس جواب نمی‌دهد. تظاهرات و آشوب در سراسر فرانسه را ببینید. مردم نمی‌خواهند پول‌های هنگفت پرداخت کنند که بیشترش به جیب کشورهای ثالث می‌رود که مثلا قرار است از محیط‌زیست حفاظت کنند. مردم شعار می‌دهند ترامپ را می‌خواهیم. من عاشق فرانسه‌ام!»
اشاره دونالد ترامپ به مخالفت معترضان با تصمیم دولت فرانسه برای افزایش مالیات گازوئیل و بنزین است. این تصمیم که از سوی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و از هواداران معاهده آبوهوایی پاریس، اتخاذ شده بود، نقطه آغاز اعتراض‌ها بود. مکرون تأکید داشت که افزایش قیمت سوخت با هدف حرکت مردم فرانسه به سمت استفاده از خودروهای برقی با هدف حفاظت از محیط زیست ضروری است. ترامپ حدود 2سال پیش از این معاهده خارج شد؛ اقدامی که با مخالفت شدید بسیاری از کشورهای جهان ازجمله فرانسه روبه‌رو شد.
از سوی دیگر رجب طیب اردوغان نیز آشوب خیابانی در فرانسه را نتیجه شکست اروپا در زمینه دمکراسی، حقوق بشر و آزادی دانست و گفت که با نگرانی رویدادهای فرانسه را دنبال می‌کند. اردوغان همچنین خواستار کاستن از شدت عمل پلیس در مواجهه با معترضان شد. اردوغان علاوه بر این عوامل وابسته به جدایی‌طلبان کرد یعنی اعضای حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) را عامل وقایع اخیر فرانسه دانست و از دولت این کشور خواست این افراد را اخراج کند.
اعتراض‌هادر یک نگاه
90هزار نیروی پلیس ضدشورش در شهرهای مختلف فرانسه مستقر شدند.
8هزار پلیس وظیفه برقراری امنیت در پاریس را به‌عهده داشتند.
31هزار جلیقه‌زرد دیروز در سراسر فرانسه دست به اعتراض زدند.
50معترض در جریان درگیری‌ها زخمی شدند.
500جلیقه‌زرد در بلژیک همزمان با اعتراض‌های فرانسه دست به اعتراض زدند. آنها در اعتراض به وضعیت رفاهی مردم، خواستار استعفای نخست‌وزیر شدند. دست‌کم 100نفر دستگیر شدند.
یکی از اتحادیه‌های نیروهای پلیس در فرانسه، ضمن اعلام همبستگی با معترضان خواستار افزایش حداقل دستمزد در این کشور شد
برج ایفل و موزه لوور تعطیل شدند.
خواسته‌های معترضان
معترضان در 4بخش اقتصادی، سیاسی، سلامت و ژئوپلتیک
در چارچوب «منشور جلیقه‌زردها» خواسته‌های خود را مطرح کرده‌اند.
اقتصادی
بازبینی کامل نظام مالیاتی فرانسه
افزایش 40درصدی حداقل دستمزدها
جلوگیری از 80میلیارد یورو فرار مالیاتی
لغو خصوصی‌سازی
سیاسی
بازنویسی قانون اساسی به نفع مردم
خروج فرانسه از اتحادیه اروپا (فرگزیت)
اصلاح بنیادین نظام آموزشی
رایگان کردن استفاده از سیستم قضایی
سلامت
افزایش کیفیت خدمات بیمارستان‌ها به مردم عادی
ژئوپلتیک
خروج از ناتو
جلوگیری از ورود مهاجران آفریقایی‌تبار به فرانسه
توقف موج ورود پناهجویان
