اوپک و غیراوپک بازندگان‌جنگ نفت

تا زمانی که ایران در شرایط تحریم قرار دارد، درباره سهمیه جمهوری اسلامی در اوپک با هیچ شخصی صحبتی نمی‌شود. بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران با بیان این مطلب راهی شهر وین، مقر سازمان اوپک شد تا امروز و فردا درباره سرنوشت آینده بازارهای جهانی نفت با سایر همتایان خود رایزنی کند. آن‌هم در شرایطی که انتقادها از رفتار یکجانبه عربستان و روسیه با انتقاد دیگر کشورهای نفت‌فروش مواجه شده و قطر تصمیم گرفته تا از ابتدای سال آینده میلادی برای همیشه از این سازمان خارج شود. وزیر نفت ایران می‌گوید: مسائلی همانند تولید عربستان بیش از سقف اوپک و سایر موارد در نشست امروز و فردا مطرح خواهد شد.

تجربه آذر95 تکرار می‌شود؟
دهم آذرماه سال95 بود که اوپکی‌ها وقتی با ریزش شدید قیمت طلای سیاه مواجه شدند، توافق کردند تا سقف تولید خود را به میزان 1.2میلیون بشکه نفت کم کنند و 10روز بعد روسیه و 10کشور غیراوپک هم اعلام کردند که روزی 600هزار بشکه کمتر تولید و به بازار عرضه می‌کنند. آن زمان برای ایران یک نقطه عطف بود و به‌دلیل سال‌ها تحریم نفت، کشورمان از کاهش تولید معاف ماند. حالا هم دوباره آذرماه و 2 سال پس از آن دوباره ایران در معرض تحریم‌های نفتی آمریکا قرار دارد و اوپکی‌ها و غیراوپکی‌ها قرار است بر سر کاهش یک تا 1.5میلیون بشکه در روز توافق کنند که البته ایران باز هم قرار نیست تولید خود را کم کند. در نشست قبلی اوپکی‌ها قرار شد تا برخی کشورها به میزان سهمیه‌ تعیین‌شده پایبند بمانند و تولید اضافه خودشان را از بازار نفت خارج کنند.
نه فقط ایران که دیگر کشورها به اضافه فروشی نفتی سعودی‌ها و روس‌ها انتقاد دارند و خطر نفت 40دلاری دور از انتظار نخواهد بود. حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک می‌گوید: انتظار این است که کاهش تولید از جانب کسانی باشد که افزایش تولید داشته‌اند، نه کشورهایی که هیچ افزایش تولیدی نداشته‌اند یا حتی تولیدشان کمتر هم شده است. بنابراین بعید است مجموعه چند کشوری که افزایش تولید داشته و منتفع شده‌اند حاضر شوند حداقل ۱,۴ تا ۱,۸میلیون بشکه کاهش تولید داشته باشند تا قیمت‌ها به روند بالارونده برگردد. سقوط 30دلاری قیمت نفت در یک ‌ماه اخیر دست‌کم 9میلیارد دلار به درآمدهای کشورهای عضو اوپک و غیراوپک ضربه زده و خروج قطر آن هم پس از 57سال، نشانه‌ای است از احتمال افول قدرت اوپک.

حرکت روی لبه تیغ
به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، خالد الفالح، وزیر انرژی، صنایع و منابع معدنی عربستان سعودی در مصاحبه‌ای اعلام کرد هنوز برای اعلام اینکه اوپک و متحدانش به توافقی برای کاهش تولید نفت دست می‌یابند، زود است. سخنان او نسبت به اظهارنظر ‌ماه گذشته‌اش در امارات مبنی بر لزوم کاهش تولید روزانه یک میلیون بشکه، محتاطانه‌تر بود. وی گفت: ما باید گرد هم بیاییم و به سخنان همکاران‌مان گوش دهیم و دیدگاه‌های آنها درباره عرضه و تقاضا را بشنویم. مرحله بعدی نیز این است که آیا همه کشورها تمایل دارند همراه شوند و به این کاهش کمک کنند یا نه.
برخی منابع اوپکی اعلام کردند روسیه و عربستان همچنان درباره چگونگی تقسیم کاهش تولید اختلاف دارند. مسئله دیگر، مبنای کاهش تولید است. برخی کشورها ترجیح می‌دهند معیار کاهش، تولید هر کشور در‌ ماه اکتبر امسال باشد، اما برخی ترجیح می‌دهند همان سطح تولید سال۲۰۱۶ معیار باشد. شاید تصمیم نهایی درباره قیمت جهانی نفت حتی خارج از اوپک و در نتیجه رایزنی‌های محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه گرفته شود البته سهیل محمد المزروعی، وزیر انرژی و صنعت امارات اظهار کرد: امیدوارم همه در داخل و خارج اوپک حامی اقدام‌های ضروری برای توازن بازار نفت باشند. هدف متوازن کردن بازار است و اکنون مشاهده کرده‌ایم که الزامی برای اصلاح بازار وجود دارد.
احمد الرمیحی، مدیرکل اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه قطر نیز در پاسخ به وزیر اماراتی که از دوحه به‌دلیل خروج از اوپک انتقاد کرده بود، گفت: بله اقتصاد ما آزاد و مستقل است و مانند برخی نیست که با یک تلفن توهین‌آمیز تولید نفت خود را کم یا زیاد کنیم. اشاره‌ای غیرمستقیم به اثرپذیری عربستان و امارات از تصمیم دولت آمریکا و توییت‌های دونالد ترامپ که نشان از یک شکاف بین کشورهای عربی منطقه عضو اوپک دارد.

موضع دوپهلوی عراقی‌ها
دومین تولیدکننده نفت اوپک یعنی عراق اما موضعی دوپهلو اتخاذ کرده و وزیر نفت این کشور می‌گوید: اوپک باید به یک راهبرد میان‌مدت یا بلندمدت برای ایجاد ثبات و به حداقل رساندن صدمه به بازارهای نفت که به‌دلیل مسائل ژئوپلتیک ایجاد‌ شده برسد. ثامر الغضبان با بیان اینکه کشورش برای ایجاد ثبات در بازار و افزایش قیمت‌ها در نشست این هفته اوپک کمک خواهد کرد اعلام کرد: راه‌حل‌های مقابله با قیمت‌های پایین نفت نباید محدود به کاهش تولید شود و هرگونه تصمیم اوپک نباید به صدمه دیدن منافع تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک منجر شود.


پیام  ترامپ به دوستان اوپکی

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا دیروز و یک روز مانده به تشکیل نشست اوپک در توییتر نوشت: امیدوارم اوپک مسیر تولید نفت را همین‌طور ادامه دهد و آن را کاهش ندهد؛ دنیا نمی‌خواهد و نیازی ندارد قیمت نفت بالاتر برود. پیامی روشن به برخی اعضای اوپک که به کاهش سقف تولید نفت رای ندهند و اجازه دهند قیمت‌ها حتما روندی نزولی پیدا کند. ادبیات رئیس جمهور آمریکا البته متفاوت‌تر و شفاف‌تر از پیام‌هایش در نشست قبلی اوپک تلقی می‌شود که بیشتر جنبه تحکمی و تهاجمی داشت. آیا اوپکی‌ها پیام ترامپ را جدی می‌گیرند؟ حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک اما هشدار داده است: اگر اعضای اوپک تولید خود را در سطح قابل توجهی پایین نیاورند احتمال دارد قیمت نفت به ٤٠ دلار سقوط کند.