ولیعهد سعودی تحت پیگرد؟

چه چیز در جریان سفرهای خارجی در انتظار محمد بن‌سلمان است؟ استقبالی گرم یا تظاهرات گسترده مخالفان و حتی شکایت قضایی؟! این سؤالی است که طی روزهای گذشته رسانه‌های عربی و بین‌المللی را به‌خود مشغول کرده، آن هم درحالی‌که تنها چند روز به موعد سفر ولیعهد عربستان به آرژانتین برای شرکت در نشست سران گروه 20زمان باقی مانده است. در هفته اخیر محمد بن‌سلمان سفرهای جداگانه‌ای به ابوظبی، منامه و قاهره داشت؛ سفرهایی که به گفته مجتهد، حساب توییتری افشاگر سعودی با هدف تقویت روحیه ولیعهد جوان عربستان برنامه‌ریزی شده است.

در سوی دیگر اما خیابان‌های بسیاری از کشورهای عربی برای نخستین بار شاهد تظاهرات گسترده علیه رهبران عربستان سعودی است؛ تظاهراتی که نقطه اوج آن را می‌توان در پایتخت تونس به نظاره نشست. به این ترتیب روز گذشته فعالان تونسی در خیابان «حبیب بورقیبه» پایتخت این کشور علیه سفر احتمالی محمد بن‌سلمان به این کشور اعتراض کردند.

حبیب بورقیبه همان خیابانی است که نخستین تظاهرات گسترده علیه زین‌العابدین بوعلی، سال 2011در آن برگزار شد و با توجه به مواضع خصمانه عربستان طی سال‌های گذشته علیه جریان‌های انقلابی تونس، این تظاهرات معانی خاصی با خود به همراه دارد. این در حالی است که در میان تصاویر منتشر شده از تظاهرات روز گذشته تونس، پرچم‌های یمن، فلسطین و سوریه خودنمایی می‌کرد؛ امری که نشان می‌دهد اجماعی منطقه‌ای علیه ولیعهد عربستان و سیاست‌های او شکل گرفته است.

اگرچه مخالفان بن‌سلمان در خاورمیانه به برپایی راهپیمایی‌های اعتراضی و کمپین‌های مجازی در مخالفت با سفرهای او بسنده کرده‌اند، اما در اروپا و آمریکا ماجرا از اینها فراتر رفته است؛ به‌گونه‌ای که عفو بین‌الملل رسما از سازمان قضایی آرژانتین درخواست کرده در جریان نشست سران گروه 20، ولیعهد عربستان را به‌دلیل جنایت جنگی در یمن و قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی بازداشت کرده و مورد بازپرسی قرار دهد. به گفته روزنامه کلارین آرژانتین، یک قاضی در این کشور نیز از دادستانی درباره نحوه برخورد با ولیعهد عربستان سعودی کسب تکلیف کرده است.

اگرچه از هم‌اکنون می‌توان حدس زد هرگز چنین اتفاقی برای محمد بن‌سلمان در خاک یک کشور خارجی رخ نخواهد داد اما باید به یاد آوریم که تمامی این اخبار تکان‌دهنده درباره مردی منتشر می‌شود که تا کمتر از یک سال پیش به‌عنوان رهبر اصلاحات در خاورمیانه شناخته می‌شد؛ مردی که به تعبیر شبکه الجزیره، اکنون تمام رویاهای خود را بر باد رفته می‌بیند. با این حال بسیاری از مخالفان منطقه‌ای بن‌سلمان که از اخوان‌المسلمین و یا جریان‌های سیاسی چپ به‌حساب می‌آیند با یادآوری صدور حکم بازداشت برای پینوشه، دیکتاتور شیلی از سوی دادگاهی در لندن، نسبت به تکرار این تجربه برای ولیعهد عربستان سعودی امیدوارند؛ حکمی که البته هیچ‌گاه اجرا نشد!

     شدیدترین بحران مالی عربستان

روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی مدعی شد عربستان سعودی به‌دلیل سیاست‌های نفتی ترامپ و محمد بن‌سلمان در سال آینده با شدیدترین بحران مالی در طول تاریخ این کشور روبه‌رو خواهد شد. در این گزارش با استناد به گزارش سالانه اوپک گفته شده عربستان برای تأمین بودجه خود به نفت بشکه‌ای 70دلار احتیاج دارد؛ درحالی‌که باتوجه به روند فعلی ممکن است قیمت نفت تا زیر بشکه‌ای 50دلار هم کاهش یابد. از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد عزم کنگره جدید آمریکا برای اعمال تحریم علیه عربستان جدی است؛ امری که درصورت تحقق، مشکلات دیگری هم برای ریاض در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد خواهد کرد.


ادامه تحقیقات ترکیه در پرونده خاشقجی
تمام اینها در حالی است که روند تحقیقات دادستانی ترکیه، اگرچه به کندی اما در جهت خلاف روایت رسمی عربستان سعودی درباره قتل خاشقجی ادامه دارد. روز گذشته پلیس ترکیه با ورود به ویلایی در نزدیکی استانبول اعلام کرد تیم ترور قبل و بعد از قتل خاشقجی با صاحب این ویلا که یک تاجر ثروتمند سعودی است، در ارتباط بوده‌اند؛ تاجری که به گفته روزنامه صباح ترکیه، وابسته به یکی از شاهزادگان نزدیک به محمد بن‌سلمان است. از سوی دیگر، مولود چاووش اووغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز برای چندمین بار اعلام کرد: این روایت که تیم ترور خودسر و بدون ارتباط با مقامات مافوق خود دست به چنین جنایتی زده باشد قابل پذیرش نیست؛ موضعی که نشان می‌دهد ممکن است باز هم ترکیه برای ولیعهد عربستان سعودی دردسرآفرینی کند.