چتر امن مهریه در محدوده قانون

سحر بیضایی|   یاسوج - خبرنگار:


مهریه چالشی قدیمی است که این روزها موضوع بحث بسیاری از مردم، کارشناسان و نمایندگان مجلس شده است. این‌که مهریه نمی‌تواند باعث خوشبختی زن شود مسئله‌ای است که در زندگی‌های از هم پاشیده اطرافیانمان بسیار دیده‌ایم اما این‌که پرداخت نکردن آن به دلیل بالا بودن رقم، می‌تواند عذر موجهی برای مردان باشد موضوعی است که باید مورد آسیب‌شناسی و بررسی قرار گیرد.

در قانون مدنی، بخشی درباره حقوق و تکالیف زوجین آمده است که در آن موضوع مهریه به طور کامل تشریح شده و از ماده 1078 الی 1101 در این قانون درباره مهریه توضیحاتی ارائه شده است.

مطابق مفاد فصل هفتم قانون مدنی در بخش مهریه، هرچیزی که مالکیت داشته و قابل تملک باشد می‌تواند به عنوان مهریه در نظرگرفته شود. بر اساس ماده 1082 قانون، مهریه عندالمطالبه است اما گاهی در دفترچه ازدواج واژه عندالاستطاعه جایگزین می‌شود تا به مردان مهلت کافی برای پرداخت مهریه داده شود. این اقدام باعث شده مردان با ادعای عسر و حرج و به کارگرفتن انواع شگردها و ترفندها حق زنان را پرداخت نکنند.

نبود رفاه، اشتغال و بیمه و درمان مناسب، از عواملی است که زن را وادار می‌کند برای حفظ و تامین امنیت خود دست به دامن مهریه شود ولی متاسفانه به محض این‌که حرف از پرداخت دیون مرد به زن و بالا رفتن آمار زندانیان مهریه می‌شود، همه به تکاپو می‌افتند تا حق شرعی و قانونی زنان را از آنان بگیرند؛ زنانی که پس از طلاق برای امرار معاش خود راهی جامعه‌ای می‌شوند که آسیب‌ها و خطرات زیادی برای آنها دارد و اگر پای حضانت فرزندان و تامین مخارج آنها نیز در میان باشد، کار برای آنها بسیار سخت‌تر می‌شود. 

در مهرماه سال جاری، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی از پیشنهاد حذف حبس و زندانی مردان برای مهریه از سوی نمایندگان مجلس و تغییر قانون مهریه خبر داده بود، این در حالی است که در گذشته نیز در این قانون تغییراتی ایجاد شده و اگر مهریه خانمی هزار سکه بود تنها 110 سکه آن پرداخت می‌شد.

«معصومه ابتکار» معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز در این زمینه گفته است: مهریه نه نفقه است نه اجرت‌المثل. مهریه صداق است و زمانی که نکاح بین زوجین انجام می‌شود باید عندالمطالبه پرداخت شود و زمان نباید روی آن تاثیر داشته باشد؛ اما برای اجرت‌المثل یا اموال، ممکن است گذر زمان روی قیمت آن تاثیر داشته باشد.


نبود پشتوانه مالی 

در کهگیلویه و بویراحمد آمار بالای زنان بیکار و نبود پشتوانه مالی لازم با توجه به محرومیت منطقه، مهم‌ترین عوامل اجرای مهریه از سوی زوجه شناخته شده است؛ انتقام گرفتن از شوهر، فشارخانواده زن برای تسویه حساب شخصی با شوهر، مورد اذیت و آزار قرارگرفتن زن از سوی زوج و پس ندادن جهیزیه وی در رده‌های بعدی دلایل این امر قرار می‌گیرند.

«سلیمان آواک» کارشناس حقوقی اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کهگیلویه و بویراحمد نیز دراین باره می‌گوید: مرد باید موقع تعیین مهریه دقت کند که دارد چه مسئولیتی قبول می‌کند چراکه ممکن است روزی این مهریه او را روانه زندان کند.وی ادامه می‌دهد: اگر در سند ازدواج پرداخت مهریه به صورت عندالاستطاعه باشد به زوج این امکان را می‌دهد که اگر زن مطالبه مهریه کرد مرد در زندان تقاضای اعسار به دادگاه دهد تا پس از تایید شرایط آزاد شود. 

همچنین اگر قرار باشد پرداخت مهریه از سوی مرد به آسانی انجام شود خیلی از خانواده‌ها ازهم می‌پاشند و زن از لحاظ ذهنی و روانی در امنیت نیست و هر لحظه فکر این را دارد که مرد می‌تواند او را به راحتی طلاق دهد.

آواک، محاسبه مهریه به نرخ روز تعیین شده را اجحاف در حق زن می‌داند و می‌گوید با توجه به تورم و نبود درآمد کافی و امنیت شغلی زنان، این قشر پس از طلاق در معرض آسیب‌های جدی قرار می‌گیرند بنابراین باید نرخ مهریه طوری محاسبه شود که با شرایط اقتصادی و مالی زن نیز مطابقت داشته باشد.

یک فعال حوزه بانوان که تمایلی به افشای نامش نداشت، آگاهی زنان از حقوق قانونی خود را دلیل به اجرا گذاشتن مهریه و اعاده حق می‌داند و معتقد است مهریه یک واجب است که در اسلام به ادای آن تآکید شده و هیچ عذری نمی‌تواند مانع از پرداخت آن شود.