کشتار یک میلیون پرنده مهاجر

کشتار پرندگان مهاجر با وجود اقدامات سختگیرانه قضایی در برخورد با متخلفان صید و شکار، همچنان یکی از دغدغه‌های کارشناسان و دوستداران محیط‌زیست است. مدیرعامل انجمن پرنده‌شناسی طرلان، همزمان با روز ملی پرنده‌نگری (اولین پنجشنبه آذرماه) گفت: سالانه 500هزار تا یک میلیون پرنده در فریدونکنار در فصل زمستان‌گذرانی صید می‌شوند.
 علیرضا هاشمی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: متأسفانه سازمان حفاظت محیط‌زیست و نهادهای ناظر به وظیفه خود در این‌باره عمل نمی‌کنند. در قوانین شکار و صید آمده است که استفاده از تورهای هوایی و دام‌ها ممنوع است ولی سازمان حفاظت محیط‌زیست به‌عنوان ضابط قضایی به درستی عمل نمی‌کند و سالیان سال است که شکار پرندگان مهاجر در فریدونکنار را به حال خود رها کرده است.
هاشمی با اشاره به اینکه مهاجرت پرندگان با توجه به نوع گونه‌، جمعیت و سلیقه آنهاست، تصریح کرد: مقصد یک‌سری از پرندگان مهاجر اصلا سواحل شمالی یا جنوبی کشور ما نیست بلکه بسیاری از آنها فقط در کشور ما فرود می‌آیند تا پس از مدتی دوباره سفر خود را ادامه دهند. متأسفانه در این بین عده‌ای سودجو این پرندگان را شکار می‌کنند. شکار پرندگان مهاجر اگر به‌صورت محدود و قانونی باشد به‌طوری که با زادآوری شکار آنها جبران شود مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی اتفاقی که در کشور ما و در فریدونکنار می‌افتد به هیچ عنوان صید مجاز نیست. مدیرعامل انجمن پرنده‌شناسی طرلان با بیان اینکه از نقاطی مانند فریدونکنار میلیون‌ها پرنده مهاجر سالانه عبور می‌کنند، گفت: در این نقطه با دامگاه‌های غیرمجاز و روش‌های غیرمجاز پرنده‌های زیادی شکار می‌شوند؛ درحالی‌که بسیاری از این پرندگان، پرندگان مهاجر عبوری‌اند که در کشور ما امانت هستند و باید آنها را از یک مرز گرفته و به مرز دیگری منتقل کنیم. به همین دلیل جامعه جهانی حق دارد که اعتراض کند و این کار را هم می‌کند.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه تعداد پرنده‌هایی که سالانه فقط در منطقه فریدونکنار با روش‌های غیرمجاز شکار می‌شوند چندین برابر تعداد کل اردک‌ها و غازهایی است که در کشور ماندگار می‌شوند، تأکید کرد: شکار پرنده در فریدونکنار در این حجم و اندازه (500هزار تا یک میلیون پرنده) ظلم بزرگی نه‌تنها به کشور بلکه به جامعه جهانی است.

ضرورت تأمین معیشت جایگزین
وی با اشاره به اینکه در جنوب کشور صید پرندگان بیشتر برای تأمین معیشت است و اگر درآمد جایگزین ایجاد کنیم صید پرندگان کاهش می‌یابد، تصریح کرد: در شمال کشور صید پرندگان فقط به‌دلیل زیاده‌خواهی شکارچیان اتفاق می‌افتد. روش صید تورهای هوایی نخستین روش صید پرندگان در شمال کشور است که تلفات بسیاری برجای می‌گذارد. بعد از آن روش صید کرست است که در این روش قفس‌هایی را در محل صید تعبیه می‌کنند و پس از آنکه پرنده به قفس رفت در آن را می‌بندند. در روش تور هوایی همه نوع پرنده‌ای ازجمله عقاب و جغد را صید و آن را تاکسیدرمی می‌کنند.

قابلیتی که ایران از آن غافل مانده
 پرنده‌نگری یکی از راهکارهای حفاظت از پرندگان است؛ راهکاری که اجرای آن می‌تواند باعث اشتغال و درآمدزایی در جوامع محلی حاشیه زیستگاه‌های پرندگان شوند. باوجود این، این راهکار در کشور ما چندان جایگاهی ندارد. این درحالی است که 30سایت مهم پرنده‌شناسی ایران در فهرست سایت‌های بین‌المللی پرنده‌نگاری ثبت شده اما ناتوانی دستگاه‌های ذیربط در استفاده از این قابلیت، سبب شده تا درآمد ایران از پرنده‌نگری تقریبا صفر باشد. آرش حبیبی استاد پرنده‌شناسی، درباره چگونگی درآمد‌زایی از پرنده‌نگری در سایر کشورها به همشهری گفت: کشور کویت با داشتن تنها یک سایت پرنده‌نگری که آن‌هم نه در تالاب و مناظر زیباست بلکه در محل تجمع فاضلاب این کشور قرار دارد، ‌توانسته درآمدی قابل توجه از حضور پرنده نگران ثبت کند. این درحالی است که ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کریدورهای عبور پرندگان مهاجر با بیش از 550گونه پرنده از انواع شرقی، آفریقایی و اوراسیایی از نظر تنوع پرندگان در جهان جایگاهی بی‌نظیر دارد. خوب است بدانید تنها 350گونه پرنده در خوزستان و 200گونه در مازندران قابل مشاهده هستند اما به هیچ عنوان از این ظرفیت جهانی استفاده نمی‌شود. اکنون بیش از 10سال است که سودجویان برای صید پرندگان آبزی و کنار آبزی مثل غاز و اردک و دیگر حلال گوشت‌ها از دامگاه استفاده می‌کنند؛ شیوه‌ای که باعث می‌شود پرندگان حرام گوشت و گاه گونه‌های نادر هم در این دام‌ها گرفتار شوند. در این روش، صیادان متخلف پرنده‌هایی را که در دامگاه گرفتار می‌شوند به شیوه‌های مختلف می‌نشانند و بعد به‌صورت دسته جمعی آنها را سر می‌برند. حبیبی با اطلاق کشتار جمعی به این شیوه صید می‌گوید:‌ این شیوه سال‌هاست که در کشور رایج شده و مسئولان ذیربط نتوانسته‌اند جلوی آن را بگیرند. تداوم همین روش نادرست اکنون پرنده‌ها را تا آستانه انقراض پیش برده است. تخریب زیستگاه یکی دیگر از عواملی است که این استاد پرنده‌شناسی آن را عامل تهدید پرندگان معرفی می‌کند و می‌گوید: ورود به مناطق حفاظت شده برای دامداری و گاه برای کشاورزی نه فقط زیستگاه پرندگان که زیستگاه بسیاری دیگر از جانوران را با خطر جدی مواجه کرده است.


مکث
 اقدامات قضایی برای جلوگیری از کشتار پرندگان مهاجر

به گزارش همشهری، کارشناسان درحالی از صید غیرمجاز و کشتار دسته جمعی پرندگان مهاجر در فریدونکنار انتقاد می‌کنند که نوزدهم آبان‌ماه جاری رئیس‌کل دادگستری مازندران با هشدار نسبت به صید غیرمجاز پرندگان مهاجر در فریدونکنار گفت: اگر محیط‌زیست، فرمانداران، نیروی انتظامی یا هر دستگاه متولی دیگری در برخورد قاطع با شکارچیان متخلف پرندگان مهاجر کوتاه بیاید، دادستان‌ها و دادسراهای استان حقوق ضایع شده عمومی را هم به‌خاطر به‌خطرانداختن محیط‌زیست و هم تهدید سلامت عمومی با جدیت پیگیری خواهند کرد.
محمدعلی تقوی‌فرد با اعلام اینکه دادسراها، دادستان‌ها و قضات استان با قدرت آماده برخورد با متخلفان و شکارچیان غیرمجاز پرندگان مهاجر هستند، تأکید کرد: مدارا کردن با افراد متخلف همانگونه که تاکنون جواب نداده از این پس هم جواب نخواهد داد و لازم است تمامی مدیران و متولیان با قاطعیت در این زمینه وارد عمل شوند.وی افزود: با اینکه مصوبات شورای تأمین شهرستان‌ها و استان هم در مسیر مدارا کردن به‌درستی به‌اجرا گذاشته نشده، ولی بررسی‌های عمقی دستگاه قضایی از وضعیت شکار و صید پرندگان مهاجر و مصوبات شورای تأمین و اقدامات آن نشان می‌دهد که تاکنون نتیجه‌ای نداشته است.
تقوی‌فرد با ابراز تأسف از وجود تعداد زیادی سلاح غیرمجاز شکاری در کشور، گفت: صدور مجوزهای شکار با مصوبات سلیقه‌ای سبب شده تا ما شاهد جنگ با حیوانات و نسل‌کشی پرندگان وحشی باشیم. او مسئولیت وضعیت کنونی صید غیرمجاز پرندگان و تهدید محیط‌زیست را متوجه مدیران و مسئولان دستگاه‌های دخیل اعم از محیط‌زیست، فرمانداری‌ها، نیروی انتظامی و دادگستری دانست و تأکید کرد: از امروز شورای حفظ حقوق بیت‌المال مازندران هیچ عذر و بهانه، کوتاهی و سهل‌انگاری را از قاضی، دادسرا، نیروی انتظامی و فرمانداران در مورد عدم‌همکاری با دستگاه قضایی دربرخورد با متخلفان صید و شکار پرندگان مهاجر نمی‌پذیرد.تقوی‌فرد با اظهار اینکه «وضعیت صید و نسل‌کشی پرندگان باید در مازندران پایان یابد»، هشدار داد: من به‌عنوان رئیس شورای حفظ حقوق بیت‌المال استان تأکید می‌کنم که اگر همه هماهنگ و در قالب حقوق عامه ورود پیدا کنیم، نتیجه می‌گیریم و اگر نتیجه نگرفتیم من و دادستان مرکز استان مسئولیت خود را رها می‌کنیم. 6 روز پس از این اظهارات یگان حفاظت محیط‌زیست مازندران با جمع‌آوری صدها رشته تور هوایی شکارچیان در شهرستان فریدونکنار، اعلام کرد که فریدونکنار که مهم‌ترین زیستگاه زمستانی پرندگان مهاجر است برای پرواز این پرندگان امن شده است. فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست مازندران گفت: طرح پاکسازی ادوات غیرمجاز شکار پرندگان زمستان‌گذران در تمام تالاب و آبگیرهای استان با حکم مدعی‌العموم و همکاری نیروی انتظامی استان اجرایی می‌شود. مسلم آهنگری افزود: مرحله اول این طرح برای پاکسازی تور هوایی به‌عنوان مهم‌ترین ابزار شکار غیرمجاز و کشتار جمعی پرندگان در تالاب فریدونکنار و آبگیرهای بابلسر اجرایی و در این مرحله 600رشته تور هوایی شکار پرندگان زمستان‌گذران تخریب شد.