اروپا
رانندگان فرانسوی با بستن خیابان‌ها و جاده‌های این کشور به افزایش قیمت سوخت معترض شده‌اند
جنبش جلیقه‌زردها در فرانسه
محمدامین خرمی/ خبرنگار
بیش از 50 هزار راننده فرانسوی دیروز در اعتراض به افزایش قیمت سوخت، در هزار نقطه این کشور راهبندان ایجاد کردند تا امانوئل مکرون با بزرگ‌ترین چالش دوره 18ماهه ریاست‌جمهوری‌اش مواجه شود. این رانندگان که به‌خاطر پوشیدن جلیقه‌های زردرنگ به «جلیقه زردها» معروف شده‌اند، به افزایش 23درصدی قیمت گازوئیل و بنزین طی یک سال گذشته اعتراض دارند. در فرانسه بیشتر ماشین‌ها با گازوئیل کار می‌کنند که افزایش قیمت‌ها، قیمت هر لیتر آن را به 1.5یورو رسانده است. آنها اعلام کرده‌اند درصورت عدم‌تغییر در برنامه دولت، طی روزهای آینده به سراغ اتوبان‌ها و شاهراه‌های اصلی می‌روند و کل سیستم حمل‌ونقل کشور را مختل خواهند کرد. مقام‌های پلیس اعلام کرده‌اند با تجمع‌کنندگان در این مرحله برخورد نخواهند کرد و تنها به بازکردن جاده‌ها بسنده می‌کنند اما درصورتی که روند این اعتراض‌ها ادامه‌دار باشد و دامنه آن گسترده‌تر شود، با معترضان برخورد خواهند کرد. روزنامه فرانسوی زبان «پاریسین» گزارش داد که تقریبا تمامی تجمع‌های دیروز بدون درگیری به پایان رسید اما بر اثر برخورد یک خودرو با یکی از معترضان در جنوب شرق فرانسه، این فرد به‌شدت آسیب دید و درگذشت.
نارضایتی‌ها بر سر افزایش قیمت سوخت طی ماه‌های گذشته همچون آتشی زیر خاکستر وجود داشت اما اعلام تصمیم جدید دولت برای افزایش دوباره قیمت‌ها از ابتدای سال نو میلادی، باعث شعله‌ور شدن نارضایتی‌ها شد. بسیاری از کارشناسان افزایش قیمت سوخت در اروپا را متاثر از افزایش قیمت جهانی نفت دانسته‌اند اما رانندگان فرانسوی بی‌توجه به این اظهارنظرها، دولت این کشور را مسئول افزایش قیمت‌های سوخت می‌دانند.
حمایت سیاسیون از اعتراض‌ها
اعتراض‌های دیروز که اکنون دیگر با عنوان جنبش جلیقه‌زردها شناخته می‌شود، هیچ رهبری سازمان‌یافته و مشخصی ندارد. حتی اتحادیه‌های کارگری نیز نقشی در هدایت آن ندارند و بیشتر یک حرکت خودجوش مردمی است، اما همانطور که پیش‌بینی می‌شد، گروه‌های مخالف دولت بلافاصله از اعتراض‌های خیابانی رانندگان حمایت کردند. مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی که سال گذشته در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری از امانوئل مکرون شکست خورد، با انتشار پستی توییتری از معترضان حمایت کرد و از دولت خواست اجازه دهد مردم بدون هیچ محدودیتی اعتراض به سیاست‌های دولت را مطرح کنند. حزب جمهوریخواه فرانسه که دیدگاه‌های راست میانه دارد نیز از معترضان حمایت کرده است. ژان لوک ملانشون، رهبر چپ‌های افراطی حتی پا را فراتر از این گذاشت و دیروز را «روز طلاق مردم فرانسه از پروژه مکرون» دانست.
رئیس‌جمهور ثروتمندان
امانوئل مکرون در واکنش به اعتراض‌های دیروز، احزاب مخالف دولت را متهم کرد که از نارضایتی‌ها سوءاستفاده می‌کنند و به‌دنبال جلوگیری از اجرای اصلاحات اقتصادی دولت هستند. او افزایش قیمت جهانی نفت که بر اثر کاهش تولید اوپک و تحریم نفت ایران از سوی آمریکا ایجاد شده را عامل سه‌چهارم گرانی قیمت سوخت دانست و گفت که سیاست‌های دولت در بالا بردن مالیات نقش چندانی در افزایش قیمت‌ها نداشته است.
معترضان اما گویا دغدغه‌ای فراتر از قیمت سوخت دارند. خبرگزاری فرانسه دیروز در گزارشی از اعتراض‌ها نوشت که بسیاری از تجمع‌کنندگان به دوری رئیس‌جمهور از مردم معترض هستند. طبق این گزارش، معترضان گفته‌اند که امانوئل مکرون مردم عادی را رها کرده و به رئیس‌جمهور ثروتمندان تبدیل شده است. این خبرگزاری به نقل از برخی تحلیلگران نوشته است که سیاست‌های اصلاحی مکرون در زمینه حقوق و مالیات، باعث کاهش قدرت خرید مردم طی یک سال‌ونیم گذشته و در نتیجه نارضایتی عمومی شده است. بر این اساس، افزایش قیمت سوخت روی افزایش قیمت تمامی کالاها اثرگذار بوده و شرایطی را به وجود آورده که از سال2000 تاکنون بی‌سابقه بوده است. خبرگزاری فرانسه در خبری دیگر با انتشار نتایج یک نظرسنجی اعلام کرد که 70درصد از پاسخ‌دهندگان و نیمی از افرادی که به مکرون رأی داده‌اند با معترضان موافق بوده و خواستار لغو قانون افزایش مالیات سوخت هستند. اعتراض‌های دیروز که به اعتقاد بسیاری به نقطه آغاز اعتراض‌های گسترده در فرانسه تبدیل خواهد شد را «شورش فقرای روستانشین علیه نخبگان شهری» توصیف کرده‌اند؛ عبارتی که در ادبیات سیاسی فرانسه چندان غریبه نیست. دولت فرانسه که به‌نظر می‌رسد متوجه وخامت اوضاع شده است، هفته گذشته و پیش از آغاز تجمع‌ها اعلام کرد سیاست‌های حمایتی را برای کمک به رانندگان کم‌درآمد در پیش گرفته است. به همین منظور بودجه 500میلیون یورویی برای کمک به این افراد به تصویب رسید اما به‌نظر می‌رسد معترضان خواستار تغییرات گسترده‌تر در سیاست‌های دولت هستند؛ سیاست‌هایی که به‌طور مستقیم روی قدرت خرید آنها در زندگی تأثیرگذار باشد.
امانوئل مکرون که اکنون محبوبیتش در فرانسه به کمتر از 30درصد رسیده، شاید در احیای جایگاه کشورش در مناسبات سیاسی در اروپا و جهان موفق عمل کرده اما در داخل گویا چندان موفق نبوده است؛ وضعیتی که باعث شد تا او دیروز در گفت‌وگو با یکی از شبکه‌های تلویزیونی فرانسوی زبان اذعان کند که در «آشتی دادن» مردم با رهبران‌شان شکست خورده است. دیروز برای نخستین‌بار فریادهای مردم برای استعفای رئیس‌جمهور جوان از خیابان‌های پاریس به گوش رسید.
